Ο κόσμος εξελίσσεται με αλματώδεις ρυθμούς, μεταβάλλοντας το θεσμικό και οικονομικό του γίγνεσθαι, που συμπαρασύρονται από τις τεχνολογικές εξελίξεις. Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι απαραίτητο να προσαρμοστεί μέσα σε αυτό το δυναμικό περιβάλλον και να σχεδιάσει τις απαραίτητες δράσεις της στρατηγικά και λειτουργικά, επιδιώκοντας αφενός την ανάπτυξη με την υιοθέτηση των τεχνολογικών επιτευγμάτων και αφετέρου να λαμβάνει μέτρα αντιμετώπισης των φυσικών φαινομένων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) στο όραμά της για την Ευρώπη του 2030, αναζητά τη βιώσιμη, αειφόρο ανάπτυξη και την καινοτομία. Βασικοί άξονες της πολιτικής της καθίστανται οι περιφέρειες και οι δήμοι, οι οποίοι καλούνται να μελετήσουν και να καταγράψουν τους διαθέσιμους πόρους και στη συνέχεια να υποβάλλουν λεπτομερές «Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχεδιασμό», τον οποίον και οφείλουν να υλοποιήσουν σε βάθος χρόνου. Με αυτό το σκεπτικό, η ΕΕ χρηματοδοτεί έργα που στοχεύουν: (α) στην αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων με τρόπο βιώσιμο, θεσμικά διάφανο και περιβαλλοντικά φιλικό και (β) στη θωράκιση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος με έργα υποδομής.
Επειδή, δήμοι και περιφέρειες λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία, θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι κάθε είδους προγραμματισμός σε επίπεδο δήμων, είναι λειτουργικά σημαντικό να κινείται σε ενιαίο άξονα και να εναρμονίζεται με τις βασικές αναπτυξιακές κατευθύνσεις των περιφερειών, δημιουργώντας ένα πολυ-λειτουργικό παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης, έντασης και ποιότητας που θα αποσκοπεί και θα προασπίζεται εξίσου:
- την αξιοποίηση των υφιστάμενων και εν δυνάμει ισχυρών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων του δήμου και της περιφέρειας
- την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, της κοινωνικής ένταξης των ειδικών πληθυσμιακών ομάδων και
- την βιώσιμη, αειφόρο ανάπτυξη.
Κατά συνέπεια, ο τοπικός αναπτυξιακός σχεδιασμός υποχρεούται να θεσπίσει τις καταλληλότερες, μακροπρόθεσμες, αναπτυξιακές κατευθύνσεις, ώστε να είναι σε θέση να ορίσει βιώσιμες αναπτυξιακά χωρικές ενότητες με αρμονικό και συμπληρωματικό χαρακτήρα με τις ευρύτερες στρατηγικές ανάπτυξης των περιφερειών.
Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδιασμού, αλλά και για να μην μετατραπεί ο σχεδιασμός αυτός σε ένα απλό ευχολόγιο, οι εξειδικευμένοι επιχειρησιακοί στόχοι είναι αναγκαίο να μπορούν να ποσοτικοποιηθούν, έτσι ώστε να υπάρξει έλεγχος και διαφάνεια στην ανάγνωση και τον απολογισμό των πεπραγμένων της διαχειριστικής και διοικητικής περιόδου του κάθε δήμου.
Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, ο Δήμος Αριστοτέλη τηρώντας τις αρχές της ισόρροπης, ευφυούς και χωρίς αποκλεισμούς βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης (European Commission, 2014, Forey, 2013), εκπόνησε μεσοπρόθεσμο (2014-2020) Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχεδιασμό. Επιπλέον, έλαβε υπόψη του το «Σχέδιο Έξυπνης Εξειδίκευσης» της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την ίδια προγραμματική περίοδο, ταυτόχρονα με τα ιδιαίτερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της περιοχής του. Οι στόχοι που τέθηκαν είναι:
(α) η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, (β) η αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα και (γ) η βελτίωση της καθημερινής ζωής του πολίτη.
Με όπλο και εργαλείο το -εγκεκριμένο από το 2016- «Επιχειρησιακό Πλαίσιο 2014-2020», ο Δήμος Αριστοτέλη αξιοποίησε στο μέγιστο όλες τις προσκλήσεις χρηματοδότησης έργων στο πλαίσιο ευρωπαϊκών και εθνικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ και ΠΔΕ). Παράλληλα σχεδίασε με όραμα και ενθουσιασμό άυλες δράσεις εξωστρέφειας και προβολής του δήμου, στο εξωτερικό και το εσωτερικό της χώρας, οι οποίες πλαισιώθηκαν από την κοινωνία και έφεραν απτά αποτελέσματα στην τοπική οικονομική ανάπτυξη.
Σημειώνεται ότι η απορρόφηση κονδυλίων δεν αποτέλεσε αυτοσκοπό, αλλά εργαλείο για την επίτευξη των ενδιάμεσων και τελικών στόχων των επιμέρους πολιτικών, που οδηγούν στην εξυπηρέτηση του οράματος του δήμου, το οποίο τοποθετεί τον πολίτη στο επίκεντρο με έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η υλοποίηση της πολιτικής αυτής του Δήμου Αριστοτέλη αναδείχθηκε ως πρότυπη από το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ), αποδεικνύοντας ότι ακόμα και κάτω από αντίξοες συνθήκες στον τόπο μας μπορούν να γίνουν σημαντικά πράγματα στην τοπική αυτοδιοίκηση, αρκεί να υπάρχει ο κατάλληλος σχεδιασμός.
Ο Δήμος Αριστοτέλη με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, προγραμματίζει μεθοδικά και σε βάθος χρόνου, δίχως δεσμεύσεις και περιττό θόρυβο. Το δίλημμα στο οποίο καλείται να τοποθετηθεί η τοπική κοινωνία είναι σαφές και ουσιαστικό: Ισόρροπη ανάπτυξη προς όφελος όλων των δημοτών, αντί της μονομερούς, ατελέσφορης και εφήμερης διαχείρισης του πλούτου, προς όφελος των λίγων και των μηχανισμών που τους στηρίζουν.
Αργύριος Σωτ. Τσακνής
Οικονομολόγος, ΑΜΙΑ, ΒΑ, MSc
Υποψήφιος Δήμαρχος Δήμου Αριστοτέλη
