Το 2020 αποτελεί το χειρότερο έτος για τον παγκόσμιο τουρισμό, με τις διεθνείς αφίξεις να μειώνονται κατά -74% σε σχέση με το 2019, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία τoυ Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO). Οι προορισμοί παγκοσμίως υποδέχτηκαν 1,1 δισεκατομμύριο λιγότερες διεθνείς αφίξεις το 2020 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, λόγω της άνευ προηγουμένου μείωσης της ζήτησης και των εκτεταμένων
ταξιδιωτικών περιορισμών.
Χαρακτηριστικά το 2019 οι διεθνείς ταξιδιωτικές αφίξεις ανήλθαν σε 1,5 δισεκατομμύριο το 2019, ενώ το 2020 μόλις σε 381 εκατομμύρια.
Σύμφωνα με το τελευταίο βαρόμετρο του παγκόσμιου τουρισμού, η κατάρρευση των διεθνών ταξιδιών αντιστοιχούν σε εκτιμώμενη απώλεια 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε έσοδα από εξαγωγές, δηλαδή περισσότερο από 11 φορές την απώλεια που καταγράφηκε κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2009. Η κρίση έχει θέσει σε κίνδυνο μεταξύ 100 και 120 εκατομμυρίων άμεσων τουριστικών θέσεων εργασίας, πολλές από τις οποίες σε μικρές και μικρό-μεσαίες επιχειρήσεις.
Η Ευρώπη σημείωσε μείωση -70% καταγράφοντας 221 εκατομμύρια αφίξεις έναντι 746 εκατομμύριών το 2019. Η Ελλάδα σημείωσε μείωση –76,5% καταγράφοντας 7,4 εκατομμύρια αφίξεις έναντι 31,3 εκατομμύριών το 2019.
Λόγω της εξελισσόμενης φύσης της πανδημίας, πολλές χώρες επανεισάγουν αυστηρότερους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, που περιλαμβάνουν υποχρεωτικά τεστ, καραντίνες και σε ορισμένες περιπτώσεις πλήρες κλείσιμο των συνόρων, επιβραδύνοντας την ανάκαμψη των διεθνών ταξιδιών.
Η παρούσα ειδική έκδοση του Στατιστικού Δελτίου καταγράφει τα τουριστικά μεγέθη του 2020 που σημαδεύτηκε από την πανδημία του κορωνοϊού και τα μέτρα αντιμετώπισής της. Οι επιπτώσεις στην τουριστική δραστηριότητα ήταν ιδιαίτερα μεγάλες, τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο:
• Διεθνώς υπήρξε μείωση των αφίξεων κατά -74% (από 1,5 δισ. σε 381 εκατ.). Στην Ευρώπη η μείωση ήταν -70% (από 746 εκατ. σε 221 εκατ.)
• Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το 2020, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν μείωση κατά -76,5% σε σύγκριση με το 2019 και διαμορφώθηκαν στα 4.280 εκατ. ευρώ. Το 2020, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκε κατά -76,5% και διαμορφώθηκε στις 7.375 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 31.348 χιλ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Συγκριτικά την μικρότερη μείωση παρουσίασαν οι χώρες της Ζώνης του Ευρώ (- 69% στις αφίξεις και στα έσοδα). Η μείωση αυτή αποτυπώνεται και στα διοικητικά στοιχεία αφίξεων από το εξωτερικό:
o Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020 καταγράφηκαν 5,9 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έναντι 21,5 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -72,5%/-15,6 εκατ. αφίξεις.
o Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2020 καταγράφηκαν 2,6 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 12,3 εκατ. της περιόδου ΙανουαρίουΔεκεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -9,7 εκατ./-78,7%.
o Στις ακτοπλοϊκές γραμμές μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας , η εισερχόμενη επιβατική κίνηση το 2020 εκτιμάται ότι μειώθηκε κατά -70% το 2020 ενώ η εκτίμηση για τον αριθμό των επιβατών ανέρχεται σε 450 χιλ. έναντι 1,5 εκατ. το 2019.
o Στην κρουαζιέρα, οι αφίξεις για το σύνολο του 2020 ανήλθαν σε 64 χιλ. έναντι 5,5 εκατ. το 2019 (-99%)
• Παρόμοια εικόνα παρουσιάζεται και στην εσωτερική κίνηση:
o Την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου του 2020 καταγράφηκαν 3,1 εκατ. αεροπορικές αφίξεις εσωτερικού έναντι 8,1 εκατ. την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -61,4%/-5 εκατ. αφίξεις.
o Η ακτοπλοϊκή επιβατική κίνηση εσωτερικού το 2020 εκτιμάται σε 9,4 εκατ. επιβάτες, μειωμένη κατά -50% έναντι του 2019 (18,8 εκατ.).
• Η μείωση της τουριστικής δραστηριότητας αποτυπώνεται και στα στοιχεία δραστηριότητας των ξενοδοχείων:
Απολογισμός 2020
o Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΤΕΠ, τα έσοδα των ξενοδοχείων το 2020 ανήλθαν μόλις σε 1,8 δισ. €, μειωμένα κατά -78,1% σε σχέση με το 2019, όπου το σύνολο εσόδων ήταν 8,3 δισ €. Επιπλέον 278 εκατ. € από τα έσοδα δεν εισπράχθηκαν, ενώ οι προκαταβολές για το 2021 ήταν μειωμένες κατά 744 εκατ. €, επιβαρύνοντας την ταμειακή θέση των ξενοδοχείων.
o Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι αφίξεις στα ξενοδοχεία το πρώτο εννεάμηνο ήταν μειωμένες κατά -69,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο το 2019 και οι διανυκτερεύσεις κατά -73,2%. Παρά τη μεγάλη μείωση του αριθμού των εισερχόμενων τουριστών, οι αλλοδαποί πελάτες στα ξενοδοχεία τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούλιο, Αύγουστο, Σεπτέμβριο) ήταν περισσότεροι από τους ημεδαπούς.
o Παρ’ όλ’ αυτά, το Γ’ τρίμηνο καταγράφηκαν 396 χιλ. εργαζόμενοι στις υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης έναντι 429 χιλ. το 2019, σημειώνοντας μείωση -8%. Η εξέλιξη αυτή κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στα μέτρα στήριξης της απασχόλησης που έλαβε η κυβέρνηση στα πλαίσια αντιμετώπισης της πανδημίας.
• Παρά τα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού και τις επιπτώσεις που είχαν στην λειτουργία των ξενοδοχείων, οι δείκτες εμπειρίας των πελατών τους είναι βελτιωμένοι:
o ο Net Sentiment Index (Δείκτης Καθαρών Συναισθημάτων) των πελατών των ξενοδοχείων βελτιώθηκε σε σχέση με το 2019, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (77% τον Ιούλιο 2020 έναντι 73% τον Ιούλιο 2019, 74% τον Αύγουστο 2020 έναντι 69% τον Αύγουστο 2019, και 78% τον Σεπτέμβριο 2020 έναντι 71% στον Σεπτέμβριο 2019).
o Βελτίωση παρουσίασαν και ο Γενικός Δείκτης Ικανοποίησης GRI (από 87,1% το 2019, σε 87,4% το 2020) και οι επιμέρους δείκτες για την Καθαριότητα (από 90,3% σε 91,6%), για το Φαγητό και το Ποτό (από 83,9% σε 84,3%), για την Τοποθεσία (από 87,2% σε 86,6%), για την Εξυπηρέτηση (από 88,8% σε 89,5%), για την Σχέση Ποιότητας-Τιμής (από 84,4% σε 85,2%), για το Δωμάτιο (από 83,6% σε 84,6%),για την Διασκέδαση (από 77,6% σε 79,2%) και για την Υποδοχή (από 88,2% σε 94,0%).
Ανεξαρτήτως των λόγων που οδήγησαν σε αυτή τη βελτίωση, που ενδέχεται να οφείλεται είτε σε ενδογενείς παράγοντες όπως η βελτίωση παροχής υπηρεσιών είτε σε εξωγενείς όπως η αίσθηση ελευθερίας των ταξιδιωτών μετά από μήνες εγκλεισμού, αποτελεί ένα σημαντικό κέρδος της τουριστικής σεζόν 2020 που ενδυναμώνει το brand της χώρας.
