Χαρακτηριστικά της Αναγεννησιακής ζωγραφικής
Ξεπερνώντας την περίοδο του Μεσαίωνα , ξεκινά μια ιδιαίτερη περίοδος με πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο: το συναίσθημα.
Η επιστροφή στη φύση με νατουραλιστική απόδοση σε απόδοση αρχαίας ελληνικής γλυπτικής αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό αποτελεί την ατμοσφαιρική προοπτική που τα αντικείμενα στο βάθος γίνονται θολά, θέλοντας οι καλλιτέχνες να αποδώσουν το ρεαλιστικό βάθος. Η τοποθέτηση των μορφών είναι αρμονική και κυριαρχεί η συμμετρική σύνθεση. Οι μορφές αποδίδονται με ακριβή ανατομία σε σωστές αναλογίες , με απόλυτο συναίσθημα και εκφραστικό τρόπο. Η αντικατάσταση της τέμπερας και νωπογραφίας , γίνεται με τη χρήση λαδιών. Πρακτικά για τον καλλιτέχνη αυτό σημαίνει ότι μπορεί πλέον να αποδώσει λεπτομέρειες και να πετύχει αναβαθμίσεις χρωμάτων που πριν δεν ήταν δυνατόν. Ο πάπας έχει ισχυρή επίδραση στην εξουσία αυτή την περίοδο , ενώ η εκκλησία αποτελεί ισχυρό χορηγό για έργα τα οποία δημιουργούνται κατά παραγγελία. Αυτός είναι και ο λόγος που αυτή την περίοδο, η αναγεννησιακή ζωγραφική αντλεί θέματα θρησκευτικού περιεχομένου, σωστά αριστουργήματα απαράμιλλης ομορφιάς, αξεπέραστα στο χρόνο, τα οποία θαυμάζονται και αναγνωρίζονται μέχρι και σήμερα . Εν συνεχεία του άρθρου, θα δούμε κάποια πολύ γνωστά έργα μεγάλων καλλιτεχνών.
Ο καλλιτέχνης τοποθετεί την θρησκευτική σκηνή σε καθεδρικό ναό αποδίδοντας με ακρίβεια τα αρχιτεκτονικά μέλη. Στο δάπεδο παρατηρούμε σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη προαναγγέλλοντας τα Πάθη του Χριστού. Ο αρχάγγελος χαμογελά και δείχνει προς του ουρανό, θέλοντας να δείξει ότι είναι Θεϊκή επιθυμία . Τα χέρια της Θεοτόκου σε αυτή στη στάση , δηλώνουν έκπληξη. Το έργο φιλοτεχνήθηκε για τον Φίλλιπο τον Καλό και βρίσκεται στην Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον.
Το 1559 ένας πλούσιος έμπορος αναθέτει στον καλλιτέχνη να φιλοτεχνήσει σε πίνακα τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου για το νεκρικό του παρεκκλήσι. Ξεφεύγει από την παραδοσιακή ζωγραφική τονίζοντας το μυστήριο της ενσάρκωσης . Η Θεοτόκος ήρεμη, με συναίσθηση γεγονότων σε μια στάση απόλυτης αποδοχής του θαύματος.
Ένα από τα μεγάλα έργα του καλλιτέχνη , το οποίο φιλοτέχνησε με προορισμό την κάτω αίθουσα του Scuola Grande di San Rocco. Έργο με έντονα ρεαλιστικά στοιχεία. Μεταφέρει τη σκηνή σε εργαστήριο ξυλουργείου , θέλοντας να τονίσει και να αναδείξει τη φτώχια και την ταπεινή καταγωγή του Θεανθρώπου, όπου ο αρχάγγελος συναντά την Θεοτόκο αφού ακολουθείται από σμήνος αγγέλων. Το έργο είναι ελαιογραφία σε μουσαμά βρίσκεται στη κάτω αίθουσα Scuola Grande di San Rocco , Βενετία.
Ευαγγελισμός του Τζιότο
Στο παρεκκλήσιο του Σκροβένι δεξιά και αριστερά της αψίδας , ο καλλιτέχνης δημιούργησε την σκηνή του Ευαγγελισμού. Γονατισμένοι και η Παναγία και ο αρχάγγελος, αποδίδοντας του , με φυσιοκρατικό τρόπο. Η Παναγία πλήρως αφοσιωμένη στον αρχάγγελο θέλοντας να τονίσει την σπουδαιότητα της στιγμής, με σοβαρό ύφος , αφού αποτελεί παράδοση για το συγκεκριμένο παρεκκλήσι η αναπαράσταση του θαύματος κάθε χόνο.
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου από τον Μαρτίνι
Ένα έργο φιλοτεχνημένο το 1333 , μεγάλων διαστάσεων σε τρίπτυχο ( 2,65 * 3,05 μ ) . Ένα ιδιαίτερο αφαιρετικό γοτθικό φόντο , έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις νατουραλιστικές κεντρικές μορφές της σύνθεσης . Η έντονη γραμμικότητα και οι κινήσεις των μορφών, μας παραπέμπουν σε ένα καλλιτέχνη ο οποίος έχει δώσει μια ξεχωριστή απόδοση στην σκηνή του Ευαγγελισμού. Ο αρχάγγελος, μόλις έχει φτάσει, διαπιστώνεται από τις φτερούγες του που βρίσκονται σε κίνηση. Η Θεοτόκος αποδίδεται σε συστολή , σε μία έκπληξη, στάση αποστροφής με εκφραστικό σκεπτικό πρόσωπο. Είναι τα δευτερόλεπτα της ελεύθερης βούλησης , μέχρι να απαντήσει το ‘ Ιδού η δούλη του Κυρίου’ . Εδώ σε αυτή τη σύνθεση, διαπιστώνουμε πως ένα γεγονός, μπορεί να αποδοθεί τόσο διαφορετικά ανάλογα με την διάθεση του καλλιτέχνη.
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΤΕΧΝΗΣ
