Ιστορία εξακοσίων χρόνων κουβαλά ο Βυζαντινός Πύργος Αγίου Παύλου, χτισμένος το 1407, που στέκεται περήφανος στον παραθαλάσσιο λόφο της Νέας Φώκιας.
Ο μοναδικός πύργος της Χαλκιδικής που διατηρείται μέχρι και τις επάλξεις έχει να σου διηγηθεί μύθους και παραδόσεις αλλά και ιστορίες από την προσφυγιά.
Ο παραθαλάσσιος λόφος, στον οποίο υψώνεται ο Βυζαντινός Πύργος, παραχωρήθηκε το 1407 στη μονή Αγίου Παύλου του Αγίου Όρους. Αυτή τη χρονολογία φαίνεται ότι χτίστηκε και ο πύργος, ο οποίος φρουρούσε το μεγάλο μετόχι της ομώνυμης μονής.
Έχει βάση 50 τ.μ, ύψος 17 μέτρα και είναι χτισμένος με υλικά αρχαίων οικοδομών. Γύρω του, με το πέρασμα των χρόνων, αναπτύχθηκαν κι άλλα κτίσματα, από τα οποία σώζονται μόνο το εκκλησάκι του Αγίου Παύλου (1868) και μόνο τμήματα δύο μεγάλων ισόγειων πτερύγων του 19ου αιώνα.
Στον πύργο το 1821 είχε εγκατεστημένο το στρατηγείο του ο αρχηγός της επανάστασης στη Χαλκιδική Εμμανουήλ Παπάς, ο οποίος υπήρξε μεγαλέμπορος, τραπεζίτης και μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Το 1924 καταφθάνουν πρόσφυγες από την μικρασιατική Φώκαια, οι οποίοι βρίσκουν καταφύγιο στο μεγάλο μετοχιακό κτηριακό συγκρότημα της μονής του Αγίου Παύλου.
Σήμερα ο Πύργος στέκεται αγέρωχα ατενίζοντας θάλασσα και στεριά, ενώ οι επισκέπτες της περιοχής, φωτογραφίζονται δίπλα του και απολαμβάνουν τη θέα από ψηλά. Όπως και να χει πάντως είναι το σήμα κατατεθέν της Ν. Φώκαιας του δήμου Κασσάνδρας.
