ρεπορτάζ Σουζάνα Καζάκα, έρευνα Κατερίνα Σμυρλή, κάμερα -φωτογραφία Ζωή Γανίτη
Ήταν ένα εφιαλτικό 48ωρο για τη Σάρτη Χαλκιδικής κι ολόκληρη τη Σιθωνία η 25η και η 26η Οκτωβρίου της περσινής χρονιάς. Ο εφιάλτης ξεκίνησε τα ξημερώματα παραμονής του Αγίου Δημητρίου. Όλα έδειχναν ότι τελικά το γέρικο ετοιμόρροπο δέντρο δίπλα στα καλώδια της ΔΕΗ έπεσε πάνω τους κι από κει ξεκίνησε η πυρκαγιά. Μια φωτιά που έθεσε σε κίνδυνο μια από τις πλέον τουριστικές περιοχές της Σιθωνίας. Η κινητοποίηση ωστόσο υπήρξε άμεση και η φωτιά τέθηκε υπό έλεγχο γρήγορα, παρόλο που έκαιγε για 5 μέρες, και κατέστρεψε πεντέμισι χιλιάδες στρέμματα.
[metaslider id=85497]
Εθελοντές οι πρώτοι που ειδοποίησαν
«Στις 5.30 τα ξημερώματα με παίρνει ένας φίλος τηλέφωνο και μου λέει, βγες έξω να δεις τι γίνεται», θυμάται ο Σωτήρης Λουλούδης εθελοντής από τη Βάση του ΟΦΚΑΘ στη Σάρτη. Γνωρίζοντας πολύ καλά να εκτιμά τις καταστάσεις, αντιλήφθηκε αμέσως όταν είδε τους καπνούς, ότι τα πράγματα δεν είναι καλά και ξεκίνησε για το Πλατανίτσι. «Τα συναισθήματα ήταν έντονα εκείνη τη στιγμή. Ήθελα να δω από πού ξεκίνησε η φωτιά για να καταλάβω τι έγινε. Βρήκα το σημείο. Ήταν ένα ξερό πεύκο, στις Καβουρότρυπες, που για μια πενταετία περίπου ζητούσαμε να κοπεί αλλά κανείς δεν έπαιρνε την ευθύνη για να μην πέσει πάνω στα καλώδια της ΔΕΗ. Και να που έγινε από τον δυνατό αέρα», αφηγείται ο κ. Λουλούδης. «Φυσούσε τόσο δυνατά που ξέραμε ότι καμία δύναμη δεν μπορεί να σταματήσει την πύρινη λαίλαπα αν δεν κόψει ο αέρας. Θα την αφήναμε κι όπου σταματούσε. Το κύριο μέλημα ήταν να μην πάει στο βενζινάδικο του δρόμου κι έχουμε προβλήματα σοβαρά», τονίζει. Όπως λέει, από την πρώτη στιγμή ο συντονισμός των δυνάμεων ήταν άψογος. «Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, τα πεζοπόρα Τμήματα, οι εθελοντές, όλοι κινηθήκαμε άψογα συντονισμένα».
Δυνάμεις από όλη τη χώρα βρέθηκαν στη Σάρτη
Η Σιθωνία στάθηκε τυχερή μέσα στην ατυχία της για δύο λόγους. Ο ένας είναι η κατεύθυνση του ανέμου, που ήταν δυτικός, σπάνιο για την περιοχή, όπου συνήθως πνέουν ΒΑ άνεμοι. Σε εκείνη την περίπτωση όπως τονίζει ο τότε αντιδήμαρχος και σημερινός δήμαρχος Κυπαρίσσης Ντέμπλας, η φωτιά θα πήγαινε προς τον Άγιο Νικόλαο και θα καιγόταν το χωριό. Ο δεύτερος λόγος που στάθηκε και καταλυτικός, ήταν ο αριθμός των δυνάμεων που βρέθηκαν στην περιοχή λόγω συμβάντων σε Σέρρες και άλλα σημεία της Χαλκιδικής. Σύμφωνα με τον διοικητή των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Κ. Μακεδονίας. Μανόλη Τσολάκη, από τις 20 ως τις 25 Οκτωβρίου το 2018 είχαν σημειωθεί 300 συμβάντα πυρκαγιάς σε όλη την Κεντρική Μακεδονία. «Στις 24 Οκτωβρίου είχαμε φωτιά στον Κάμπο Σερρών. Τα πράγματα εκεί ήταν επικίνδυνα και είχε ζητηθεί η εκκένωση του χωριού Βαμβακάς, Το βράδυ της ίδιας μέρας κάηκαν στο Φίλυρο 100 στρέμματα. Τα ξημερώματα της 25ης με ενημερώνουν ότι έσβησε μια φωτιά στη Σάνη, και αμέσως δέχομαι δεύτερο τηλέφωνο για τη φωτιά της Σάρτης. Τότε κινητοποιήσαμε άμεσα όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις. Από Θράκη, Ήπειρο, Λάρισα, Δυτική Μακεδονία. Είχαμε πάνω από 100 οχήματα και 250 πυροσβέστες με τα πεζοπόρα τμήματα. Παρόλα αυτά κάηκαν περισσότερα από 5 χιλ. στρέμματα σε ένα εικοσιτετράωρο», αναφέρει ο κ. Τσολάκης.
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Σάρτη
Από την πρώτη στιγμή ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας κήρυξε την περιοχή της Σάρτης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ενώ βρέθηκε και ο ίδιος στην περιοχή. Εκείνο το διάστημα απουσίαζε ο αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής Γιάννης Γιώργος, που επέστρεψε νωρίτερα από το προγραμματισμένο για να βρεθεί επίσης στη Σιθωνία. Ο κ. Γιώργος επισημαίνει τη μεγάλη σημασία και τον ρόλο των εθελοντικών δυνάμεων. Εξάλλου στο έργο της κατάσβεσης και της υποστήριξης της τοπικής κοινότητας συνέδραμαν με μέσα η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο Δήμος Σιθωνίας, το ΓΕΕΘΑ, η ΕΛΑΣ, το Λιμενικό Σώμα- Ελληνική Ακτοφυλακή και το ΕΚΑΒ.
Ο τότε αντιδήμαρχος, Κ. Ντέμπλας δέχτηκε επίσης ένα τηλέφωνο από διερχόμενο οδηγό. «Σήκω αντιδήμαρχε, το χάσαμε το Πλατανίτσι», άκουσε τη φωνή στην άλλη άκρη του ακουστικού να φωνάζει με αγωνία. «Αμέσως πήγα στη Σάρτη. Ο άνεμος ήταν φοβερός. Ευτυχώς που δεν είχε κατεύθυνση προς τον Άγιο Νικόλαο γιατί με τέτοια φωτιά θα το χάναμε το χωριό. Τα πρώτα πυροσβεστικά οχήματα έβαλαν φρένο στη φωτιά στην περιοχή της Σάρτης. Το μεσημεράκι έφτασε ο περιφερειάρχης και κάναμε το πρώτο συντονιστικό. Ας μην ξεχνάμε όμως πόσο σημαντική ήταν η βοήθεια των κατοίκων της Σάρτης με νερά και υδροφόρες. Όπως μπορούσε ο καθένας να συμβάλλει στην κατάσβεση. Οι εθελοντές της Σάρτης, θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι ετοίμασαν και πρόσφεραν 700 σάντουιτς για όσους μάχονταν με τις φλόγες. Το απόγευμα της ίδιας μέρας γλιτώσαμε στο παρά πέντε το πρατήριο καυσίμων στον δρόμο, όπως και τη μονάδα μαγγανοποίησης του νερού», αναφέρει ο κ. Ντέμπλας.
Για φρικιαστική νύχτα κάνει λόγο και ο πρόεδρος της Σάρτης, Μιχάλης Σπανός. «Έβλεπα του βουνό να καίγεται και έτρεχα προς την κοινότητα για να σχεδιάσουμε έναν χάρτη εκκένωσης αν κρινόταν αναγκαίο. Τα βάλαμε κάτω και είπαμε ότι θα φύγει όλο το χωριό με λεωφορεία, και θα είχαμε το δημοτικό σχολείο ως σημείο συγκέντρωσης. Ευτυχώς δεν ήταν καλοκαίρι γιατί θα θρηνούσαμε θύματα. Υπήρχαν όμως ηλικιωμένοι με αναπνευστικά προβλήματα και το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ μας έστειλε μάσκες. Οι κάτοικοι βοηθούσαν με κάθε μέσο. Κάθε Ι.Χ. είχε και ένα βυτίο με νερό», θυμάται ο κ. Σπανός.
Ο πατέρας Νεκτάριος μιλά για θαύμα της Παναγίας και του Αγίου Δημητρίου. «Το σπίτι μου είναι δίπλα στο βενζινάδικο που απειλήθηκε από τις φλόγες. Εμείς φύγαμε για προληπτικούς λόγους. Η πάνω γειτονιά επίσης είχε εκκενωθεί. Ένα μεγάλο ευχαριστών στον Περιφερειάρχη πρέπει να το πούμε, ήταν λαμπάδα αναμμένη όλο το 24ωρο εκεί. Πολύτιμη η βοήθειά του’, λέει χαρακτηριστικά ο πατέρας Νεκτάριος.
Το μέτωπο της πυρκαγιάς ξεκινούσε από το Πλατανίτσι, τις Καβουρότρυπες και έφτανε μέχρι και την περιοχή βόρεια του οικισμού της Σάρτης. Οι λιγοστοί κάτοικοι είχαν απομακρυνθεί από τον οικισμό Κάμπο, όπως επίσης εκκενώθηκαν και μερικά σπίτια έξω από τον οικισμό της Σάρτης. Η φωτιά έκαιγε από τον Αρμενιστή προς τη Σάρτη, με ανέμους το πρώτο 24ωρο ως και 7 μποφόρ. Ήταν σωτήριο το γεγονός ότι κόπασαν από τη νύχτα, ξημερώματα Αγίου Δημητρίου και αποφεύχθησαν τα χειρότερα.
Η τραγωδία στο Μάτι έδειξε τον δρόμο στα επόμενα περιστατικά
Είναι γεγονός ότι πρόκειται για «θαύμα» όσον αφορά τη φωτιά της Σάρτης που τέθηκε υπό έλεγχο μέσα σε μερικά 24ωρα. Ωστόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε ο συντονισμός των αρμόδιων υπηρεσιών και των εθελοντών που συνεργάστηκαν άψογα και κάτω από συνθήκες πραγματικά δύσκολες. Το «Μάτι» που προηγήθηκε και κόστισε τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους, έδειξε τον δρόμο στην αντιμετώπιση περιστατικών πυρκαγιάς ως παράδειγμα, μάλλον, προς αποφυγή. Στη Σάρτη οι εθελοντές πρωταγωνίστησαν, όπως και οι απλοί κάτοικοι και όλη η τοπική κοινωνία. Η Χαλκιδική άλλωστε έχει απειληθεί πολλές φορές από πυρκαγιά, τόσο στη Σιθωνία, όσο και στην Κασσάνδρα. Η περίπτωση της Σάρτης θα είναι υπόδειγμα καλών πρακτικών που εφαρμόστηκαν επιτυχώς!
ευχαριστούμε για την πολύτιμη βοήθειά της την κυρία Θέκλα Μαυράκη
