Όπως αναφέρει η εφημερίδα, πρόκειται για τους δειγματοληπτικούς ελέγχους που προβλέπονται μεν από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για το 5% των δηλώσεων αυθαιρέτων, αλλά από το 2011 έως και σήμερα δεν έχουν ξεκινήσει.
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, δεν έχουν καταλήξει ακόμα στον ακριβή μηχανισμό αντιμετώπισης των παρατυπιών, πιθανότατα όμως τα απλά λάθη να μπορούν να διορθώνονται ακόμη και από τον ίδιο τον μηχανικό ο οποίος υπέβαλε τη δήλωση, ώστε να μην οδηγείται το σύνολο των περιπτώσεων σε προσφυγές στα δικαστήρια.
Θα εξετάζεται σειρά παραμέτρων, όπως η πληρότητα και η εγκυρότητα των δικαιολογητικών, αλλά και συγκεκριμένες αποκλίσεις. Στις περιπτώσεις ψευδών δηλώσεων, πάντως, θα υπάρχουν κυρώσεις τόσο για τον ιδιοκτήτη του αυθαιρέτου όσο και για τον μηχανικό που υπέγραψε τη δήλωση, ο οποίος θα έρχεται αντιμέτωπος ακόμα και με το ενδεχόμενο απώλειας της άδειας άσκησης επαγγέλματος.
Πριν από λίγες ημέρες, δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ ο επικαιροποιημένος πίνακας με τα ονόματα των 4.494 ελεγκτών δόμησης, οι οποίοι απαρτίζουν το συγκεκριμένο μητρώο και ο αριθμός τους θεωρείται πλέον επαρκής ώστε να ξεκινήσουν οι έλεγχοι στις δηλώσεις αυθαιρέτων. Σύμφωνα με το Έθνος της Κυριακής, εκπρόσωποι του τεχνικού κόσμου εκτιμούν ότι από τις περίπου 67.000 περιπτώσεις που θα ελεγχθούν κατ’ ελάχιστον από τους ελεγκτές δόμησης, η επιλογή των οποίων θα γίνεται ηλεκτρονικά από το μητρώο, θα εντοπιστούν λάθη περίπου στο 30%. Τα λάθη αυτά, σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, θα αντιμετωπιστούν ανάλογα με τη βαρύτητά τους.
Το ΤΕΕ πάντως θέλει να είναι ιδιαίτερα αυστηρό με τους μηχανικούς στις περιπτώσεις πολεοδομικών παραβάσεων, καθώς παίζουν κομβικό ρόλο για την αρχή του τέλους της αυθαίρετης δόμησης στην Ελλάδα.
Το ποινολόγιο
-Σε δηλώσεις που αφορούν σε σφάλματα που δεν κρίνονται σοβαρά. Για αυτά τα λάθη ο μηχανικός, ο οποίος έχει διαχειριστεί τη δήλωση, θα έχει τη δυνατότητα να ξαναμπεί σε αυτήν και να τα διορθώσει. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται, π.χ., η ελαφριά απόκλιση στα δηλωθέντα τετραγωνικά μέτρα μιας αυθαιρεσίας, μικροί χώροι που δηλώθηκαν ως βοηθητικοί αλλά στην πραγματικότητα αποτελούν χώρους κύριας χρήσης. Τα στοιχεία αυτά θα διορθώνονται από τον μηχανικό και ακολούθως θα επαναπροσδιορίζεται το ύψος του προστίμου, το οποίο καλείται να πληρώσει ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου.
-Σε εκείνες στις οποίες ο ελεγκτής δόμησης θα επιμείνει στο λάθος της αρχικής δήλωσης αυθαιρέτων και θα υπάρχει διαφωνία με τον μηχανικό που υπέβαλε την αρχική δήλωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις το ΤΕΕ θα κληθεί να παίξει τον ρόλο του διαμεσολαβητή με στόχο, εάν αυτό καταστεί εφικτό, να μη φτάσουν στα δικαστήρια οι υποθέσεις που δεν ενέχουν δόλο.
-Σε όσες δηλώσεις χαρακτηριστούν ψευδείς και αφορούν, για παράδειγμα, περιπτώσεις αυθαιρέτων, οι οποίες δεν θα έπρεπε εξαρχής να έχουν υπαχθεί στους νόμους περί τακτοποίησης, όπως τα αυθαίρετα που έχουν χτιστεί μετά τον Ιούλιο του 2011 ή βρίσκονται σε περιοχές που εξαιρούνται της τακτοποίησης (δάση, αναδασωτέες εκτάσεις κ.λπ.).
Σε αυτές τις περιπτώσεις η δήλωση υπαγωγής στον νόμο θα ακυρώνεται, η αναστολή κατεδάφισης θα ανακαλείται, θα επιβάλλονται τα υψηλά προβλεπόμενα πρόστιμα, ενώ δεν προβλέπεται επιστροφή των ποσών που έχουν πληρωθεί ως δόσεις του προστίμου τακτοποίησης. Κυρώσεις όμως θα έχει και ο μηχανικός, καθώς στις περιπτώσεις που θα αποδειχθεί ότι εν γνώσει του υπέβαλε ψευδή δήλωση θα περνά από Πειθαρχικό Συμβούλιο, με κίνδυνο αφαίρεσης ακόμα και της άδειας άσκησης επαγγέλματος.