Ένα από τα σημαντικότερα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Ελλάδας είναι και η Γουρονοχαρά. Η προετοιμασία για το σφάξιμο του γουρουνιού γινόταν από επιδέξιους τεχνίτες αφού δε θα έπρεπε να πεταχτεί τίποτα από το ζώο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η χρησιμοποίηση της ουροδόχου κύστης για την κατασκευή αυτοσχέδιας μπάλας.
Το γουρούνι αυτό αποτελούσε το κρέας για όλο το χειμώνα.
Η τελετή συνοδευόταν με μουσική και γλέντι σε κάθε γειτονιά.
Σήμερα το έθιμο έχει ατονήσει όμως κυρίως στον Στανό Χαλκιδικής ο πολιτιστικός σύλλογος αναβιώνει με άλλη μορφή πια ,η άλλοτε οικογενειακές γιορτές μετατράπηκαν σε ανοιχτό γλέντι με καλεσμένο το χωριό αλλά και όλους όσους θα ήθελαν να δοκιμάσουν ντόπιο κρέας και άφθονο κρασί .
Η γιορτή πραγματοποιείται στη κεντρική πλατεία και ξεκινάει από τις πρώτες πρωινές ώρες και «καιρού επιτρέποντος» κρατάει έως το βράδυ.
Χοροί από τους χορευτές του συλλόγου και μετά ένα ανοιχτό χοροστάσι ξετυλίγεται μπροστά σου και εκεί εικόνες από ένα γλέντι μια άλλης εποχής ,βαρέλια με ξύλα για να σε κρατούν ζεστό για αυτούς που δεν χορεύουν αλλά και όσους δεν έχουν γευτεί το κρασί.
Το σφάξιμο του γουρουνιού ανάλογα με την περιοχή γίνονταν 5-6 ημέρες πριν τα Χριστούγεννα αλλά στην Β.Χαλκιδική η αποκορύφωση ήταν στις 27 Δεκεμβρίου στην γιορτή του Αγίου Στεφάνου
Η τελετή ήταν σχεδόν ιεροτελεστία αφού εκτός από το κρέας τα υπόλοιπα μέρη (έντερα,αυτιά λίπος κτλ)είχαν βασικό ρόλο στα νοικοκυριά.
Αποτελούσε το τέλος από την νηστεία των εορτών και μια διέξοδο για την απομάκρυνση του χειμώνα.
Πάντα ερχόταν τοπικοί αλλά και άλλοι παραδοσιακοί μουσικοί,αυτή η κοινωνική πολιτιστική μάζωξη αποτελούσε μια συγκέντρωση για ανταλλαγή των εθίμων αλλά των ειδήσεων ανάλογες περιστάσεις βοήθησαν στη διατήρησή και στη διάδοση θρύλων και ιστοριών που έκαναν το γύρω τη χώρας αλλά και των γειτονικών κρατών αφού υπάρχουν κοινές ιστορίες .
Η «γρουνουχαρά» όπως συνηθίζεται στην ντοπιολαλιά της Χαλκιδικής έχει βαθιές ρίζες στην παράδοση της χώρας μας γνωστά χοιροσφάγια.
Ξεκινώντας από την αρχαία Ελλάδα έπειτα περνώντας στα βυζαντινά χρόνια και έως σήμερα σε πολλές περιοχές όπως Χαλκιδική και Θεσσαλία.
Η γουρονοχαρά ήταν μέρος των μεγάλων γιορτών γνωστά ως Ηλιούγεννα, τη γιορτή της γέννησης του θεού Ήλιου.
Φέτος δε θα μπορέσουν να διοργανωθούν οι αντίστοιχες γιορτές λόγω της πανδημίας αλλά αυτό μας πεισμώνει να κάνουμε του χρόνου μια τρανή γιορτή.
Πηγές: https://www.sofokleousin.gr/iliougenna-oi-katavoles-ton-xristougennon-stin-arxaia-ellada
φωτο:ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2012
