Η κατάσταση που επικρατεί με την πανδημία είναι άλλη μια απόδειξη πως εμείς πρέπει να αλλάξουμε. Όχι το περιβάλλον, όχι το ζωικό και φυτικό βασίλειο, αλλά εμείς οι καταστροφείς του. Στις 22 Απριλίου γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας Γης. Δεν το γιορτάζουμε για να θυμηθούμε ότι της οφείλουμε την ύπαρξη μας.
Αλλά για μπορέσουμε επιτέλους να σταματήσουμε τον αργό θάνατο που της έχουμε επιβάλλει. Ο πλανήτης μας δεν αυτοκαταστρέφεται. Έχουμε βάλει όλοι τα χέρια μας σε αυτή την αυτοκαταστροφή. Η δεκαετία που ξεκίνησε αρκετοί την χαρακτηρίζουν ως τη δεκαετία του κορωνοϊού. Δυστυχώς, βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Όταν η πανδημία τελειώσει, θα βγούμε και πάλι εκεί έξω, σε έναν πλανήτη που αργοπεθαίνει από τις συνέπειες των πράξεων μας.
Η περιβαλλοντική αναφορά από τα Ηνωμένα Έθνη, αποδεικνύει εδώ και χρόνια με αριθμούς, το μέγεθος της καταστροφής που υπάρχει. Ότι οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε έναν ακατοίκητο πλανήτη, αν συνεχίσουμε να ζούμε με τις ίδιες πρακτικές.
Η πλήρης αναφορά είναι 108 σελίδες. Προσπάθησα να συγκεντρώσω τα πιο σημαντικά στατιστικά στοιχεία που μιλούν για την αλλαγή που πρέπει να ξεκινήσει άμεσα. Είμαστε στο χείλος του να χάσουμε για πάντα την ευκαιρία να μειώσουμε την παγκόσμια υπερθέρμανση κατά 1,5 βαθμό Κέλσιου. Αν βασιστούμε στις τωρινές κλιματικές δεσμεύσεις της Συμφωνίας του Παρισιού*, η θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί αυτό τον αιώνα κατά 3,2 βαθμούς. Ήδη η θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 1.1°C προκαλώντας τις καταστροφές που βιώνουμε ως οικογένεια, στα σπίτια μας και στην κοινωνία μας.
Είναι επιτακτική ανάγκη να μειώσουμε το άνοιγμα της ψαλίδας, μεταξύ του τι λέμε πως θα κάνουμε και τι είναι αναγκαίο να γίνει. Ώστε να αποφύγουμε τα επικίνδυνα επίπεδα της κλιματικής αλλαγής. Οι κυβερνήσεις δεν έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν. Ούτε οι άνθρωποι και οι οικογένειες έχουν αυτή την πολυτέλεια. Οι οικονομίες πρέπει να μπουν σε ένα μονοπάτι απαλλαγής από τον άνθρακα τώρα.
Σήμερα, η αναφορά δείχνει ότι αποτυγχάνουμε. Η μοίρα μας εξαρτάται από τέσσερις αριθμούς που μπορούν να κρατήσουν την ισορροπία.
-
1,5 °C
Σήμερα έχουμε ακόμα την ευκαιρία να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1.5 °C. Παρόλο που θα υπάρξουν και πάλι επιπτώσεις, αυτό είναι το επίπεδο θερμοκρασίας που οι επιστήμονες λένε πως θα έχουμε τις λιγότερο καταστροφικές συνέπειες. Οποιαδήποτε μεγαλύτερη αύξηση θα έχει ως αποτέλεσμα δραματικές επιπτώσεις.
-
25 γιγατόνους
Οι επιστήμονες συμφωνούν πως για να κατορθώσουμε το όριο αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας οι εκπομπές ρύπων πρέπει να πέσουν στους 25 γιγατόνους.
-
56 γιγατόνοι
Η πρόκληση είναι πως βάσει των σημερινών δεσμεύσεων, οι εκπομπές ρύπων θα αγγίξουν τους 56 γιγατόνους μέχρι το 2030. Δηλαδή άνω του διπλάσιου από ότι θα έπρεπε να είναι.
-
7.6%
Αυτός ο αριθμός είναι η παγκόσμια λύση. Αν συγκεντρωτικά οι δεσμεύσεις, οι πολιτικές και οι ενέργειες καταφέρουν μια ετήσια μείωση 7.6% κάθε χρόνο, από το 2020 ως το 2030, μπορούμε να πετύχουμε τον περιορισμό αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1.5°C.
10 χρόνια πριν
Οι επιστήμονες τόνιζαν πριν 10 χρόνια πως αν όλες οι χώρες μείωναν τις εκπομπές ρύπων κατά 3.3% θα είχαμε ήδη δει τα θετικά αποτελέσματα. Τώρα είμαστε αναγκασμένοι να γίνει μια μείωση της τάξεως του 7.6%. Αν δεν παρθούν τα αναγκαία μέτρα μέχρι το 2025, τότε η μείωση των ρύπων θα πρέπει να είναι 15.5% για να πετύχουμε το στόχο του 1.5 °C. Όσο κωλυσιεργούμε, η ρύπανση συνεχίζεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η αβεβαιότητα του μέλλοντος μας.
Πράττουν αρκετά οι κυβερνήσεις;
Η απάντηση είναι όχι. Μέχρι σήμερα οι χώρες δεν κάνουν αρκετά. Ένας αυξημένος αριθμός χωρών και περιοχών υιοθετούν φιλόδοξους στόχους για όσα πρέπει να πετύχουν. Η αλλαγή όμως γίνεται με αργή και όχι αποτελεσματική ταχύτητα. Τα περισσότερα έθνη αναμένονταν μέσα στο 2020 να δυναμώσουν τις δεσμεύσεις τους. Ως σήμερα, 71 χώρες και 11 περιοχές που είναι υπεύθυνες για το 15% των εκπομπών ρύπων, έχουν μακροπρόθεσμους στόχους για να πετύχουν μηδενικές εκπομπές. Διαφέρουν ως προς το πεδίο εφαρμογής, το χρόνο και το βαθμό που δεσμεύονται. Αυτό αφήνει τις χώρες που αντιπροσωπεύουν το υπόλοιπο 85% να θέσουν ανάλογες δεσμεύσεις.
Οι G20, το γκρουπ των 19 χωρών και συν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι υπεύθυνοι για το 78% όλων των εκπομπών. Σε αυτούς επαφίεται η ευκαιρία να οδηγήσουν τον κόσμο σε ένα ανανεώσιμο μέλλον. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έχουν ψηφίσει τις νομοθεσίες. Η Γερμανία, η Ιταλία και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε. βρίσκονται στη διαδικασία να περάσουν τις σχετικές νομοθεσίες. Τα 15 μέλη από τους G20 δεν έχουν σχετική νομοθεσία για μηδενικές εκπομπές ρύπων.
Οι μεγαλύτεροι εκπομποί είναι η Κίνα, οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Ινδία. Όλες μαζί συνέβαλλαν στο 55% των συνολικών εκπομπών την περασμένη δεκαετία. Εξαιρώντας μάλιστα τις εκπομπές που προκαλούνται από αλλαγές στη χρήση της γης, όπως για παράδειγμα η αποψίλωση των δασών. Η Ρωσία με 4.8% και η Ιαπωνία με 2.7% είναι οι αμέσως επόμενες χώρες που συμβάλουν στην παγκόσμια ρύπανση.
Αν συμπεριλαμβανόταν και οι αλλαγές από τη χρήση της γης, τότε η Βραζιλία θα ήταν πιθανότατα η χώρα που συμβάλλει περισσότερο από όλες στην ρύπανση. Μελετώντας τους στόχους για το 2030, τέσσερις χώρες έχουν την ευκαιρία να αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας τους και πως αυτός συμβάλλει στην παγκόσμια ρύπανση. Η Σαουδική Αραβία, η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Ρωσία, πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να διατηρήσουμε την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας στο 1.5 °C;
Όπως σας προ είπα, κλιματικές συνέπειες θα υπάρξουν ακόμα και με την αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1.5 °C. Είναι όμως το επίπεδο όπου οι επιστήμονες πιστεύουν πως θα έχει τις λιγότερο δραματικές συνέπειες για τον πλανήτη μας. Κάθε κλάσμα ανόδου της θερμοκρασίας θα έχει απειλητικές συνέπειες στις ζωές όλων μας.
Για παράδειγμα, με αύξηση 1.5°C περισσότεροι από το 70% των κοραλλιογενών υφάλων θα πεθάνουν. Αν όμως η αύξηση αγγίξει τους 2°C πρακτικά θα χαθούν όλοι. Έντομα που είναι ζωτικής σημασίας για την επικονίαση καλλιεργειών και φυτών θα χάσουν το 50% από τον βιότοπο τους. Με αύξηση στους 2°C, η απώλεια σχεδόν θα διπλασιαστεί.
Ο Αρκτικός Ωκεανός θα απογυμνωθεί από τον θαλάσσιο πάγο μια φορά ανά αιώνα με αύξηση της θερμοκρασίας 1.5°C. Με αλματώδη ρυθμό, αυτή η απογύμνωση θα συμβαίνει μια φορά ανά δεκαετία στους 2°C. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα κάθε είδους ζωή στον Αρκτικό να κινδυνεύει με αφανισμό και η άνοδος των παγκοσμίων υδάτων να πλήξει περισσότερους από 10 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σε παραθαλάσσιες περιοχές.
Τεράστιες περιοχές ξηράς θα αφανιστούν και νησιά θα χάσουν τεράστιες εκτάσεις. Το επίπεδο της θάλασσας θα είναι 100 εκατοστά υψηλότερο στους 2°C από όσο θα είναι στον 1.5°C. Η συχνότητα και η ένταση των καταιγίδων, της ξηρασίας και των ακραίων καιρικών φαινομένων θα είναι αυξημένη σε θερμοκρασία με αύξηση μεγαλύτερη του 1.5°C.
Οι καταστροφές του 2019 και η πανδημία, είναι οι τρανταχτές αποδείξεις που χρειαζόμασταν.
Όλα όσα διαβάσατε δεν είναι σενάρια καταστροφολογίας ούτε θεωρίες συνωμοσίας. Είναι στατιστικές και επιστημονικές μελέτες. Η μεγαλύτερη απόδειξη είναι η χρονιά που μας πέρασε, το 2019. Οι καταστροφές που βίωσε ο πλανήτης μας και εμείς. Μέσα από τις φωτιές, τις πλημμύρες, τις καταρρακτώδεις βροχές και την παρατεταμένη ξηρασία. Κάθε χρόνο το νιώθουμε πως χειροτερεύει η κατάσταση, όσο και αν μερικοί είναι σε άρνηση. Η φύση και ο άνθρωπος σύντομα δε θα συνυπάρχουν.
Εδώ οδηγούμαστε και στις θετικές συνέπειες που μας έδειξε η πανδημία. Το πόσο καθάρισε ο αέρας, ότι τα ζώα εμφανίστηκαν ξανά σε περιοχές που είχαν απομακρυνθεί. Η δική μας καραντίνα ευνόησε τη φύση να πάρει μια μεγάλη ανάσα, να καθαρίσει το περιβάλλον μας. Το Έβερεστ έγινε ορατό μετά από δεκαετίες, ο ουρανός φάνηκε καθαρός μέρα και νύχτα σε μεγαλουπόλεις. Το νιώθεις στον αέρα που αναπνέεις.
Αν κάτι μας δίδαξε η πανδημία για το περιβάλλον είναι, πως ο πλανήτης μπορεί και θέλει να επιβιώσει. Το θέμα είναι να το θέλουμε, να το προσπαθήσουμε και εμείς. Σε τι κόσμο θέλουμε να επιστρέψουμε, τι περιβάλλον θέλουμε να έχουμε για εμάς και τις μελλοντικές γενιές; Γιατί θα πρέπει να κυριαρχεί μια πανδημία για να καταλάβουμε πως όλοι μας έχουμε την ευθύνη;
Πολλές λύσεις είναι στα χέρια όλων μας, αρκεί να τις εφαρμόσουμε ευλαβικά!
Λιγότερες μετακινήσεις με το αυτοκίνητο και κάθε μεταφορικό μέσο. Λιγότερη κατανάλωση αγαθών, μειωμένη σπάταλη σε υλικά όπως το πλαστικό. Μεγαλύτερη ενασχόληση με τη φύση, ας φυτέψουμε όλοι ένα δέντρο. Φτάνει με τις πλαστικές γλάστρες, φτάνει το πλαστικό ποτήρι, ας σταματήσουμε να ξοδεύουμε ανόητα το χαρτί και τις όλες τις πρώτες ύλες.
Ας δώσουμε έμφαση στην ανθρώπινη επαφή και όχι στην κατανάλωση υπολογιστών, τάμπλετ και κινητών λες και είναι καραμέλες. Συντηρούμε και επισκευάζουμε ότι χρησιμοποιούμε, τέλος στα προϊόντα μιας ή περιορισμένης χρήσης. Εναλλακτικούς τρόπους ενέργειας, λιγότερη χρήση του κλιματιστικού, ας φτιάξουμε σπίτια πιο υγιή για όλους μας.
Όσες αποδείξεις χρειάζονταν ο άνθρωπος πως μόνο έτσι μπορεί να επιβιώσει, τις έδωσε όλες μαζεμένες η πανδημία. Φοβάμαι το πλήθος των τουριστών που θα κατακλύσει τη Βενετία στο μέλλον με την ελπίδα να φωτογραφήσει τα δελφίνια. Και με αυτή του την κίνηση απλά θα μολύνει ακόμα περισσότερο την περιοχή. Το ίδιο ισχύει για κάθε περιοχή, θέρετρο και τουριστικό προορισμό. Ναι, υπάρχουν χιλιάδες προορισμοί να δει ο άνθρωπος. Σκέψου όμως το περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα που αφήνεις με κάθε πράξη σου και σε κάθε ταξίδι σου.
Δεν είναι όλα γύρω μας ένα ταξίδι αναψυχής, δεν είναι όλα προς κατανάλωση στο σήμερα λες και δεν υπάρχει αύριο. Αν συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό, τότε είναι σίγουρο πως δεν θα υπάρχει. Ούτε θέρετρα ούτε προορισμοί. Ας προστατέψουμε τα δάση, τα ζώα, τον πλανήτη και τη Μητέρα Φύση. Εμείς τους έχουμε ανάγκη και όχι το αντίστροφο. Η φύση θα βρει τον τρόπο της, εμείς πρέπει να προσαρμοστούμε στον δικό της τρόπο λειτουργίας. Ενημερώσου για το πώς μπορείς να βοηθήσεις στον τόπο κατοικίας σου. Μάθε πως η καλύτερη ανακύκλωση είναι η μειωμένη χρήση υλικών και όχι οι περισσότεροι κάδοι με σκουπίδια και ανακυκλώσιμα υλικά. Πες όχι στη ρύπανση και ναι στην καθαρή ζωή!
Πηγή: www.unenvironment.org
