Η καρκίνωση ή φυματίωση είναι βακτηριολογική ασθένεια της ελιάς που σχηματίζει υπερπλαστικούς όγκους (καρκινώματα) σε κλαδίσκους, κλάδους, βραχίονες, στον κορμό των δένδρων, ακόμα και στις ρίζες. Χαρακτηριστικό της ασθένειας είναι η ολική ή μερική ξήρανση των κλαδίσκων και κλάδων και σπανιότερα ολόκληρων δένδρων.
Η ασθένεια οδηγεί στην εξασθένηση των δένδρων και την μείωση της παραγωγής.Οι χαμηλές θερμοκρασίες τους χειμερινούς μήνες έχουν ως αποτέλεσμα την δημιουργία πληγών, σχισίματα και αποκόλληση του φλοιού σε βλαστούς, βραχίονες και κορμούς.
Οι ζημιές από τις χαμηλές θερμοκρασίες και κυρίως η δημιουργία των πληγών και ανοιγμάτων εμφανίζουν μεγάλη παραλλακτικότητα, ανάλογα με:
την ποικιλία,
την ηλικία του δέντρου,
την έκθεση (Βοράς-Νότος),
την θρεπτική του κατάσταση,
το αν ήταν κλαδεμένο,
την διάρκεια των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών στα διάφορα μικροκλίματα.
Ενδεικτικά:
θερμοκρασίες -4 οC προκαλούν ζημιά στα φύλλα και στους μικρούς βλαστούς,
θερμοκρασίες -7 οC προκαλούν ζημιά σε μεγάλους βλαστούς και βραχίονες,
θερμοκρασίες -12 οC προκαλούν ζημιά σε κορμό και ρίζα.
Οι παραπάνω πληγές είναι σημεία εισόδου του βακτηρίου που προκαλεί την καρκίνωση στα δέντρα. Η μόλυνση γίνεται από αυτές τις πρόσφατες πληγές μόλις ανέβουν οι θερμοκρασίες (ελάχιστη θερμοκρασία για μόλυνση 5-10 0C με άριστη τους 21-24 0C και μέγιστη τους 32 0C). Η βροχή και ο άνεμος συμβάλλουν στην εξάπλωση της ασθένειας. Η εμφάνιση των καρκινωμάτων θα γίνει αργότερα, όταν δραστηριοποιηθούν τα δέντρα.
Τα δέντρα πρέπει να είναι προστατευμένα ώστε να μειωθεί η είσοδος του βακτηρίου. Εγκεκριμένες δραστικές ουσίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων (μέγιστος αριθμός εφαρμογών ανά καλλιεργητική περίοδο): Bordeaux mixture (2), Copper hydroxide (2), Copper oxychloride (2), Tribasic copper sulfate (2).
Καλλιεργητικές φροντίδες
Τα ζημιωμένα δέντρα πρέπει να αφεθούν ακλάδευτα μέχρι την έναρξη της νέας βλάστησης.
Τα δένδρα με συμπτώματα να κλαδεύονται τελευταία.
Επιμελημένη αφαίρεση των προσβεβλημένων μερών των δένδρων (να περιλαμβάνεται και τμήμα υγιούς κλάδου) με ξηρό καιρό και καταστροφή τους με κάψιμο (τα βακτήρια επιβιώνουν μέσα στις κοιλότητες των όγκων δε μεγάλες ποσότητες και διασπείρονται εύκολα με το νερό όλη την διάρκεια του έτους).
Απολύμανση των εργαλείων με υδατικό διάλυμα φορμόλης 5% ή χλωρίνης 10% ή μετουσιωμένου οινοπνεύματος 3 προς 1 σε νερό.
Εφόσον πρόκειται για ελαφρά προσβολή στον κορμό και στους βραχίονες, να αφαιρείται ο όγκος (καρκίνωμα) με μαχαιρίδιο και να γίνεται επάλειψη με πυκνή πάστα βορδιγάλειου πολτού 3%.
Τα δέντρα με μέτριες ζημιές καλό είναι να λιπαίνονται με μικρότερες ποσότητες αζωτούχων λιπασμάτων, ενώ στα δέντρα με σοβαρές ζημιές πρέπει να αποφεύγεται εντελώς η χορήγηση αζωτούχων λιπασμάτων.
Πηγή:ellinikigeorgia.gr
