…στις 23 Ιουλίου οι στρατιωτικοί που είχαν καταλάβει βιαίως την εξουσία της Ελλάδας παραδίδουν τα κλειδιά στους πολιτικούς.
Οι άνθρωποι που είχαν τεθεί στο περιθώριο, είχαν φυλακιστεί και είχαν υποστεί διώξεις, τώρα έπρεπε να οδηγήσουν την χώρα στο μέλλον της.
…Αμέσως κλήθηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σημαίνουσες πολιτικές προσωπικότητες της προδικτατορικής περιόδου.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι αρχηγοί των δύο μεγαλυτέρων κομμάτων Παναγιώτης Κανελλόπουλος της ΕΡΕ και Γεώργιος Μαύρος της «Ενώσεως Κέντρου», καθώς και οι Ευάγγελος Αβέρωφ, Σπύρος Μαρκεζίνης, Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, Στέφανος Στεφανόπουλος, Πέτρος Γαρουφαλλιάς και Ξενοφών Ζολώτας.
Ήταν η αρχή ενός πολιτικού θρίλερ που κράτησε ώρες, αλλά είχε σαν νικητή αυτόν που ήθελε η μοίρα να οδηγήσει την Ελλάδα στην νέα λαμπρή σελίδα της πολιτικής της ιστορίας.
Αρχικά στη σύσκεψη αποφασίστηκε ο σχηματισμός πολιτικής κυβέρνησης υπό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ο οποίος έλαβε προθεσμία έως τις 8 το βράδυ να ανακοινώσει τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου.
Εν τω μεταξύ, ο Ευάγγελος Αβέρωφ, που προέκρινε τη λύση Καραμανλή, ήλθε σε επαφή με τον πρώην πρωθυπουργό, που ζούσε αυτοεξόριστος στο Παρίσι από το 1963, και του ζήτησε να επιστρέψει το ταχύτερο δυνατό στην Ελλάδα.
Στις 6:30 το απόγευμα, ο Αβέρωφ, με υπόδειξη του Γκιζίκη, τηλεφώνησε στον Κανελλόπουλο και του ανακοίνωσε την άρση της εντολής που του είχε ανατεθεί.
Έρχεται ο Κ. Καραμανλής
Στις 8 το βράδυ οι πολιτικοί αρχηγοί συναντήθηκαν για ακόμη μια φορά και επικύρωσαν την απόφαση για την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Βαλερί Ντ’ Εστέν διέθεσε το προσωπικό του αεροπλάνο για την άμεση επιστροφή του Καραμανλή, ο οποίος αφίχθη στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 2 το πρωί της 24ης Ιουλίου κι έγινε δεκτός από ένα τεράστιο πλήθος πολιτών, που τον χαιρετούσε κυριολεκτικά ως ελευθερωτή.
Στις 4 το πρωί, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ορκίστηκε πρωθυπουργός από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, στρατηγού Φαίδωνα Γκιζίκη. Η Ελλάδα περνούσε σε μια νέα εποχή.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συναισθανόμενος το βάρος του καθήκοντος που αναλάμβανε φρόντισε να διατηρήσει τις ισορροπίες ορίζοντας στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο της Μεταπολίτευσης, πολιτικά πρόσωπα της δεξιάς και του κέντρου. Η Αριστερά παραμένει ακόμα παράνομη, την ίδια στιγμή που πολλοί φιλοχουντικοί παραμένουν σε καίριες θέσεις του κρατικού μηχανισμού.
Στο πρώτο κεφάλαιο της Μεταπολίτευσης ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θέλει να οδηγήσει την χώρα στον στόχο της Εθνικής Ενότητας. Μόλις ορίστηκε η κυβέρνηση Καραμανλή, αμέσως μετά ανακοινώθηκαν τα πρώτα μέτρα για την αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Κατάργηση του στρατοπέδου της Γυάρου, απόλυση όλων των κρατουμένων, αμνήστευση όλων των πολιτικών αδικημάτων και απόδοση της ιθαγένειας στους πολίτες από τους οποίους την είχε στερήσει η δικτατορία του 1967.
Στις άμεσες επιδιώξεις της κυβέρνησης συμπεριλαμβάνονταν επίσης η αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας και η διαμόρφωση κλίματος εθνικής ενότητας, η αποδιοργάνωση του πλέγματος εξουσίας της δικτατορίας και η αποκατάσταση του πολιτικού ελέγχου στο στράτευμα, η προετοιμασία για τη διενέργεια εκλογών και η αντιμετώπιση της κρίσης στην Κύπρο.
Η νομιμοποίηση του ΚΚΕ
Ο Μακεδόνας πολιτικός δεν άλλαξε σελίδα μόνο στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας, αλλά έθεσε και τις βάσεις για μια νέα σχολή σκέψης στο δημόσιο βίο. Θέλει και επιτυγχάνει την νομιμοποίηση του ΚΚΕ και των αριστερών κομμάτων με τους δικούς του όρους.
Στις 23 Σεπτέμβρη 1974 ανακοινώνεται η υπογραφή νομοθετικού διατάγματος για την νομιμοποίηση του ΚΚΕ και η ταυτόχρονη κατάργηση του διαβόητου νόμου 509, με τον οποίο διώχτηκαν, βασανίστηκαν, εξορίστηκαν και εκτελέστηκαν χιλιάδες κομμουνιστές, ενώ 80.000 ακόμα είχαν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν τη χώρα και να ζήσουν ως πολιτικοί πρόσφυγες στις σοσιαλιστικές χώρες.
Δύο μέρες μετά, στις 25 Σεπτέμβρη 1974, κυκλοφορεί το πρώτο νόμιμο φύλλο του «Ριζοσπάστη».
