Πρόσφατα κυκλοφόρησε σε διαδικτυακά δημοσιεύματα ο ισχυρισμός πως σύμφωνα με μελέτη του Stanford, οι μάσκες είναι αναποτελεσματικές για την πρόληψη μετάδοσης της νόσου COVID-19 και πως η χρήση τους ενδέχεται να επιφέρει ως και επιδείνωση υγείας και πρόωρο θάνατο. Ωστόσο ο εν λόγω ισχυρισμός είναι ψευδής.
Στα υπό εξέταση δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιοποίησε το NCBI, το οποίο υπάγεται στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, απέδειξε αναποτελεσματικότητα της μάσκας ως προς την μετάδοση του κορωνοιού όσο και ότι δύναται να επιφέρει σωρεία σοβαρών συνεπειών ως και επιδείνωση υγείας και πρόωρο θάνατο!!
Το NIH δημοσίευσε μια ιατρική μελέτη από τον Dr. Baruch Vainshelboim που είναι σχετίζεται με το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ (τμήμα καρδιολογίας, Σύστημα υγειονομικής περίθαλψης βετεράνων Palo Alto / Πανεπιστήμιο Stanford, Palo Alto, CA, Ηνωμένες Πολιτείες).Dr Baruch Vainshelboim qui est connecté à l’Université de Stanford (Cardiology Division, Veterans Affairs Palo Alto Health Care System/Stanford University, Palo Alto, CA, United States)..Η μελέτη καταλήγει (προστίθεται έμφαση):
Τα υπάρχοντα επιστημονικά στοιχεία αμφισβητούν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της χρήσης μάσκας ως προληπτικής παρέμβασης για το COVID-19. Τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι τόσο οι ιατρικές όσο και οι μη ιατρικές μάσκες είναι αναποτελεσματικές για να εμποδίσουν τη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο της ιογενούς και μολυσματικής νόσου, όπως το SARS-CoV-2 και το COVID-19.
Η μάσκα έχει αποδειχθεί ότι έχει σημαντικές δυσμενείς φυσιολογικές και ψυχολογικές επιπτώσεις. Αυτές περιλαμβάνουν υποξία, υπερκαπνία, δύσπνοια, αυξημένη οξύτητα και τοξικότητα, ενεργοποίηση του φόβου και απόκριση στο στρες, αύξηση των ορμονών του στρες, ανοσοκαταστολή, κόπωση, πονοκεφάλους, μείωση της γνωστικής απόδοσης, προδιάθεση για ιογενείς και μολυσματικές ασθένειες, χρόνιο στρες, άγχος και κατάθλιψη.
Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της μάσκας μπορεί να προκαλέσουν επιδείνωση της υγείας, ανάπτυξη και εξέλιξη χρόνιων ασθενειών και πρόωρο θάνατο. Οι κυβερνήσεις, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι οργανισμοί υγείας θα πρέπει να χρησιμοποιούν κατάλληλη και επιστημονική τεκμηριωμένη προσέγγιση όσον αφορά τη χρήση μάσκας, όταν η τελευταία θεωρείται προληπτική παρέμβαση για τη δημόσια υγεία.
Τι ισχύει
Η μελέτη για την οποία γίνεται λόγος στα υπό εξέταση άρθρα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Medical Hypotheses” στις 22 Νοεμβρίου 2020 με τίτλο “Facemasks in the COVID-19 era: A health hypothesis”. [πηγή]
Αρχικά, όπως τονίζει και ο εκδότης του εν λόγω περιοδικού, ο σκοπός του είναι να “παρουσιάσει ενδιαφέρουσες θεωρητικές προσεγγίσεις”, ωστόσο το περιοδικό έχει κατηγορηθεί από επαγγελματίες υγείας οι οποίοι ασχολούνται με ιατρική παραπληροφόρηση ότι δημοσιεύει πολύ συχνά άρθρα με απόψεις και εικασίες χωρίς στέρεες αποδείξεις. [πηγή]
Ενδεικτικά στο Medical Hypothesis έχουν δημοσιευτεί μελέτες που κάνουν αυθαίρετους συσχετισμούς όπως για παράδειγμα εικασίες περί σχέσης μεταξύ ψηλοτάκουνων παπουτσιών και σχιζοφρένιας. [πηγή]
Όσον αφορά τη συγκεκριμένη μελέτη, ενώ το έγγραφο εμφανίζεται στο PubMed Central, μια σελίδα αρχειοθέτησης επιστημονικής βιβλιογραφίας την οποία διαχειρίζεται η Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, αυτό δεν αποδεικνύει ότι το NIH υποστηρίζει ή συμφωνεί με το περιεχόμενο, όπως υποδηλώνουν λανθασμένα τα δημοσιεύματα.
Ο συγγραφέας της μελέτης, Baruch Vainshelboim, αναφέρεται ότι σχετίζεται με το “Καρδιολογικό Τμήμα, Σύμβουλοι Υγείας Βετεράνων Palo Alto / Πανεπιστήμιο Stanford, Palo Alto, CA, Ηνωμένες Πολιτείες”, ωστόσο η Julie Greicius, εκπρόσωπος του Stanford Health Care και της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου, δήλωσε στο factcheck.org:
Αναφέρεται ανακριβώς ότι ο συγγραφέας έχει σχέση με το Stanford και ζητήσαμε διόρθωση από τον συγγραφέα και το περιοδικό. Ο συγγραφέας, Baruch Vainshelboim, δεν είχε καμία σχέση με το Σύστημα Υγείας VA Palo Alto ή το Στάνφορντ τη στιγμή της δημοσίευσης και δεν είχε καμία σχέση από το 2016, όταν έληξε η θητεία του ενός έτους ως επισκέπτης ερευνητής σε θέματα που δεν σχετίζονται με αυτό το έγγραφο.
Σημείωσε επίσης ότι:
Η ιατρική σχολή του Stanford υποστηρίζει σθεναρά τη χρήση μάσκας προσώπου για τον έλεγχο της εξάπλωσης του COVID-19.
Τις ίδιες σκέψεις τόνισαν και οι εκπρόσωποι της ιατρικής σχολής του Stanfornd σε δημοσίευση στον επίσημο λογαριασμό του ιδρύματος στο Twitter.
Στο πλάισιο της αποτελεσματικού περιορισμού εξάπλωσης της νόσου COVID-19, επίσημοι φορείς υγείας όπως το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνουν τη χρήση μάσκας τη χρήση μάσκας που καλύπτει τη μύτη και το στόμα ενώ ταιριάζει άνετα στις πλευρές του προσώπου, ως επικουρικό μέτρο προστασίας σε συνδυασμό με άλλα μέτρα όπως η τήρηση αποστάσεων ασφαλείας και το τακτικό πλύσιμο των χεριών. [πηγή 1][πηγή 2]
Πλην των αναφορών στις σελίδες επίσημων φορέων υγείας υπάρχει πλέον πλειάδα μελετών που συνηγορεί υπέρ τη ασφάλειας και αποτελεσματικότητας χρήσης μάσκας στο πλαίσιο περιορισμού μετάδοσης της νόσου COVID-19. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet με τίτλο “Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis” την οποία χρηματοδότησε και υποστήριξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Η μετα-ανάλυση εξέτασε 172 επιστημονικές μελέτες σχετικά με το κατά πόσο τα μέτρα αποστασιοποίησης συμπεριλαμβανομένης και της χρήσης μάσκας είναι αποτελεσματικά στο περιορισμό μετάδοσης της COVID-19. Οι ερευνητές κατέληξαν στο ότι τα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης και τη χρήσης μάσκας αποτελούν αποτελεσματικό εργαλείο περιορισμού της COVID-19. [πηγή]
Κατά τη περίοδο της πανδημίας έχουμε ασχοληθεί επανειλημμένα με ψευδείς ισχυρισμούς που αφορούν τους φερόμενους κινδύνους από τη χρήση μάσκας, συμπεριλαμβανομένων ισχυρισμών ότι προκαλούν καρκίνο (δείτε εδώ), υποξία και αναπνευστικά προβλήματα (δείτε εδώ), βακτηριακή πνευμονία (δείτε εδώ) και μυκητιασικές αναπνευστικές λοιμώξεις ( δείτε εδώ). Μια συνολική ανασκόπηση ψευδοεπιστημονικών ισχυρισμών σχετικά με την αποτελεσματικότητα χρήσης μάσκας ενάντια στον SARS-CoV-2 μπορείτε να βρείτε εδώ.
Αξίζει να αναφερθεί πως τον ισχυρισμό των υπό εξέταση δημοσιευμάτων έχουν διαψεύσει επίσης οι σελίδες ελέγχου γεγονότων Politifact, Reuters, USA Today, Associated Press, και factcheck.org.
Συμπέρασμα
Με βάση όλα τα ανωτέρω, ο ισχυρισμός πως μελέτη του Stanford απέδειξε ότι οι μάσκες είναι αναποτελεσματικές για την μετάδοση COVID-19 και δύνανται να επιφέρουν ως και επιδείνωση υγείας και πρόωρο θάνατο, είναι ψευδής. Η εν λόγω μελέτη αποτελεί κατ’ ουσίαν παράθεση απόψεων του συγγραφέα η οποία δεν υποστηρίζεται από στέρεα επιστημονικά δεδομένα ενώ η μελέτη, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς των υπό εξέταση δημοσιευμάτων, δεν έχει καμία σχέση με το πανεπιστήμιο του Stanford ούτε υποστηρίχθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ.
