Κάθε χρόνο στις 8 Νοεμβρίου η Εκκλησία γιορτάζει τη σύναξη των Παμμέγιστων αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, καθώς και των υπολοίπων Ασωμάτων και Ουράνιων Αγγελικών Ταγμάτων.
Πολλές είναι οι ενορίες και τα ξωκλήσια στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένα στους Ταξιάρχες και που τιμούν την ημέρα της εορτής τους με μεγαλοπρέπεια. Όπως ακριβώς και ο ναός στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής, το χωριό του δήμου Πολυγύρου που πανηγυρίζει τον προστάτη της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας Αρχάγγελο Μιχαήλ, με τις πρέπουσες τιμές.
Παραμονή της εορτής στις 7 του Νοέμβρη, σαν σημάνει η καμπάνα το απόγευμα για τον πανηγυρικό εσπερινό και την περιφορά της Αγίας Εικόνας όλο το χωριό σπεύδει, μαζί με τους δεκάδες επισκέπτες στην πετρόχτιστη εκκλησία για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και να προσευχηθούν στην χάρη του. Ανήμερα της εορτής του, στις 8 του μήνα, ο ναός κατακλύζεται από κόσμο και όλοι μαζί παρακολουθούν ευλαβικά και με κατάνυξη την πανηγυρική θεία λειτουργία σε κλίμα χαράς και συγκίνησης.
Και είναι πολλοί οι πιστοί που κάθε χρόνο τέτοια ημέρα πηγαίνουν στο ξακουστό χωριό των ελάτων, τον Ταξιάρχη! Είναι πολλοί αυτοί που θέλουν να προσευχηθούν στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, να πούνε τα εσώψυχα τους, να λάβουν την χάρη του και τον ευχαριστήσουν για τα χιλιάδες θαύματα που τους έχει χαρίσει, για τις στιγμές που τους προστάτεψε και βρίσκονταν στο προσκεφάλι κάθε ανθρώπου που το είχε ανάγκη.
Η ιστορία της θαυματουργής εικόνας του Ταξιάρχου Μιχαήλ
Η θαυματουργή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, προέρχεται από την Ιερά και σεβάσμια Μονή Δοχειαρίου, μετόχι της οποίας ήταν η περιοχή που βρίσκεται σήμερα το χωριό. Βρίσκεται στο κουβούκλιο, “θρόνο”, όπως τον ονομάζουν οι κάτοικοι του χωριού, αριστερά του ναού. Έχει διαστάσεις 0,865 μ. με 0,585 μ. και είναι “ντυμένη” με ασημένιο πουκάμισο.Στο κάτω μέρος του φορέματος υπάρχει η επιγραφή “θαυματουργή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ”, με ημερομηνία, 1872. Το ασημένιο φόρεμα φτιάχτηκε από προσφορές των πιστών στη Ρωσία. Το ιστορικό του “πουκαμίσου”, όπως ονομάζεται, της εικόνας, έχει ως εξής: Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι Τούρκοι έκαναν επιδρομή στο χωριό. Οι κάτοικοι στην προσπάθεια τους να σωθούν εγκατέλειψαν το χωριό παίρνοντας μαζί τους τη θαυματουργή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Καθώς οι Τούρκοι κόντευαν να πιάσουν τους φυγάδες, αυτός που κρατούσε την εικόνα, την έκρυψε σε κάποια μικρή σπηλιά στην περιοχή που ονομάζεται “Αρκουδόλακας”. Οι Τούρκοι ανακάλυψαν την Ιερή εικόνα και προσπάθησαν να την πυρπολήσουν. Όμως, ω του θαύματος! Η εικόνα απομακρύνθηκε από τη φωτιά, έπεσε μέσα στο ποτάμι που περνούσε από εκεί και στάθηκε όρθια μέσα στο νερό. Οι κάτοικοι όταν επέστρεψαν από τη φυγή, βρήκαν τη θαυματουργή εικόνα και την τοποθέτησαν στη θέση της, πίσω στο Ναό. Με την πρώτη ευκαιρία συγκέντρωσαν χρήματα και έφτιαξαν το φόρεμα του Ταξιάρχου για να καλυφθούν οι φθορές από την πυρπόληση.
Σύμφωνα με μαρτυρίες πιστών ευσεβών χριστιανών, εδώ και πολλά χρόνια έχουν γίνει γνωστά πολλά θαύματα με τη μεσιτεία του Αγίου Αρχαγγέλου, άλλα αρκετά γνωστά και άλλα λιγότερο γνωστά. Όλα τους όμως σημαντικά και ωφέλιμα προς τους πιστούς.
Είναι κτισμένος επάνω σε παλαιότερο Ναό, βασιλικού ρυθμού, ο οποίος είχε καταστραφεί από τους Τούρκους το 1821 και κατόπιν είχε ανακαινισθεί το 1914. Οι εργασίες ανεγέρσεως διήρκησαν περίπου επτά χρόνια (1970-77). Στον περίβολο του Ιερού Ναού υπάρχουν και άλλα κτιριακά συγκροτήματα. Υπάρχει Παρεκκλήσιο προς τιμήν του Αγίου Θεοδώρου, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα αποτελούσε Ναό του μετοχίου της σεβάσμιας Ι. Μονής Δοχειαρίου. Δίπλα από το Παρεκκλήσιο, υπάρχει αίθουσα η οποία είναι γνωστή ως «κελιά», που αποτελούσαν χώρους πολλαπλών χρήσεων του Ναού και κτίσθηκαν το 1960 και λειτούργησαν ως Κηροπλαστείο, ως χώρος φιλοξενίας προσκυνητών, ως Οστεοφυλάκιο. Σήμερα τα κελιά αυτά έχουν αναπαλαιωθεί και χρησιμοποιούνται για αίθουσα ομιλιών ή άλλων εκδηλώσεων. Στο ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο και υπάρχουν μεταξύ άλλων ιερά κειμήλια και λείψανα αγίων. Από τον περίβολο του Ιερού Ναού, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν και την υπέροχη θέα στα τρία πόδια της Χαλκιδικής και τον Άθωνα που δεσπόζει στον ορίζοντα.
