Τα αρχαία Στάγειρα, γενέτειρα του Αριστοτέλη, τοποθετούνται περίπου 500 μέτρα νοτιοανατολικά του σημερινού χωριού Ολυμπιάδας στη Χαλκιδική, πάνω σε μια ορεινή χερσόνησο γνωστή ως “Λιοτόπι”. Ιδρύθηκαν το 655 π.Χ. από Άνδριους αποίκους και αργότερα από Χαλκιδείς, τα Στάγειρα αναπτύχθηκαν σε ένα σημαντικό κέντρο, όπου κατά την παράδοση, μεταφέρθηκαν και τα οστά του Αριστοτέλη, εγκαινιάζοντας τη μεγάλη γιορτή, τα “Αριστοτέλεια”.
Συμμετέχοντας στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία, η πόλη πλήρωνε έναν φόρο ενός ταλάντου, αλλά κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο συμμάχησε με τους Σπαρτιάτες. Ο Φίλιππος Β’ κατέστρεψε την πόλη το 349 π.Χ., αλλά ο Αριστοτέλης διαπραγματεύτηκε την ανοικοδόμησή της.
Ο αρχαιολογικός χώρος, ανασκαφές του οποίου άρχισαν το 1960 από τον Φ. Πέτσα και συνεχίστηκαν με συστηματικό τρόπο από τη δεκαετία του ’90 υπό την Κ. Σισμανίδη, έχει αποκαλύψει σημαντικά ευρήματα. Στοιχεία που ενισχύθηκαν από μεταγενέστερες αναστηλωτικές εργασίες και ανασκαφές που έφεραν στο φως οικίες, τμήματα τείχους και ιερά, προσφέροντας μια καλά διατηρημένη ματιά στην αρχαία ιστορία της περιοχής.
Σήμερα, τα αρχαία Στάγειρα αποτελούν έναν προορισμό που συνδυάζει την ιστορική σημασία με το φυσικό κάλλος, προσφέροντας στους επισκέπτες μια πλήρη εμπειρία ανακάλυψης και μάθησης, ενώ συνεχίζουν να είναι αντικείμενο ερευνών και αναπαραστάσεων.
