Χαλκιδική: Δούλεψαν καλά τα Χριστούγεννα, αλλά τώρα επιστρέφουν στην καθημερινότητα της αβεβαιότητας και των ανύπαρκτων τζίρων. Ο λόγος για τα εμπορικά καταστήματα στις αγορές Ν. Μουδανιών και Πολυγύρου Χαλκιδικής.
Γράφει η Σουζάνα Καζάκα για την εφημερίδα “Μακεδονία της Κυριακής”
Δεκαετίες τώρα, τα Ν. Μουδανιά και ο Πολύγυρος μάχονταν για την υπεροχή σε εμπορική δραστηριότητα, διοικητική δομή, πλήθος υπηρεσιών και δομών. Ο Πολύγυρος που είναι πρωτεύουσα νομού, κατάφερε να μετατραπεί σε διοικητική έδρα, και τα Ν. Μουδανιά μπόρεσαν να διατηρήσουν μια αξιοπρεπή αγορά, να είναι δηλαδή το εμπορικό κέντρο της Χαλκιδικής.
Παρόλα αυτά, οι προτιμήσεις των ντόπιων κατοίκων έδειχναν ανέκαθεν σαφή κατεύθυνση στην αγορά της Θεσσαλονίκης. Τα ψώνια της οικογένειας σε ένδυση και υπόδηση συνοδεύονται από μια βόλτα που ταυτόχρονα περιλαμβάνει ψυχαγωγία (κινηματογράφο, φαγητό, καφέ). Το συγκεκριμένο κλίμα βρήκε σθεναρή αντίσταση από τους επαγγελματίες των Ν. Μουδανιών, όχι όμως και του Πολυγύρου. Στην πρωτεύουσα, η εικόνα της εμπορικής δραστηριότητας είναι αποκαρδιωτική για τους επαγγελματίες, ενώ εξίσου δύσκολα είναι τα πράγματα και στην εστίαση.
Προσπάθειες που δεν ευοδώθηκαν
«Ο Πολύγυρος δεν έχει γεωγραφική ενότητα», επισημαίνει ο πρώην πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, Γιώργος Γκιλής, που αποδίδει τη διαφορά με τα Ν. Μουδανιά, μεταξύ άλλων και στον τουριστικό χαρακτήρα που έχουν τα δεύτερα. Στο ερώτημα βέβαια για το αν οι Πολυγυρινοί στηρίζουν την αγορά τους, ο πρώην πρόεδρος απαντά αρνητικά. Σύμφωνα με τον κ. Γκιλή, «οι κάτοικοι της Χαλκιδικής γενικότερα θεωρούν ότι σε ένα αστικό κέντρο όπως η Θεσσαλονίκη, θα βρουν περισσότερα αγαθά και σε καλύτερες τιμές, κάνοντας παράλληλα τη βόλτα τους. Όπως λέει ο ίδιος, ακόμη και η αγορά των Ν. Μουδανιών είναι συμπληρωματική για τους κατοίκους της περιοχής, που απολαμβάνουν μόνο την παροχή υπηρεσιών και τίποτα άλλο.
«Η αγορά θέλει ψυχολογία», υποστηρίζει ο κ. Γκιλής ο οποίος επί σειρά ετών στήριζε κάθε πρωτοβουλία των εμπορικών συλλόγων και γενικά της τοπικής κοινωνίας για την ανάδειξη της εμπορικής δραστηριότητας σε όλο τον νομό. Καμπάνιες έγιναν πολλές αλλά δεν ήταν αρκετές για να στηριχτούν τα καταστήματα. Χρειάζεται ακόμη περισσότερες πρωτοβουλίες», τονίζει.
Ευνοημένα τα Ν. Μουδανιά
Εντελώς διαφορετική είναι η εικόνα στα Ν. Μουδανιά. Αν και απέχουν μόλις μισή ώρα από το μεγάλο εμπορικό κέντρο στα ανατολικά της Θεσσαλονίκης, ωστόσο τα καταστήματα της παραθαλάσσιας πόλης επιβιώνουν σε μεγάλο βαθμό. «Τα Ν. Μουδανιά ήταν ανέκαθεν και είναι το εμπορικό κέντρο της Χαλκιδικής, όπου ο καταναλωτής μπορεί να βρει κατά 99% αυτό που χρειάζεται», λέει ο πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου, Γιώργος Λείβανος. Η διαφορά με τον Πολύγυρο είναι ότι διαθέτει μόνο δημόσιες υπηρεσίες και μετά το μεσημέρι αδειάζει, αφού όλοι επιστρέφουν είτε στα χωριά, είτε στη Θεσσαλονίκη. Η άποψη του κ. Λείβανου είναι ότι ακόμη και το καλοκαίρι, η αγορά των Ν. Μουδανιών στηρίζεται από τους κατοίκους της Χαλκιδικής σε μεγάλο βαθμό. Όπως εξηγεί «οι Θεσσαλονικείς, στη διάρκεια των διακοπών τους, καταναλώνουν μόνο τα απαραίτητα, ενώ οι Βαλκάνιοι δεν δείχνουν καθόλου ενδιαφέρον για τα εμπορικά είδη στα τοπικά καταστήματα».
Ο κ. Λείβανος υποστηρίζει ότι οι δράσεις και οι ενέργειες του εμπορικού συλλόγου πρέπει να είναι συνεχείς και αδιάκοπες. Στις τακτικές μας εκλογές τον επόμενο μήνα για την ανάδειξη νέου Δ.Σ. καλούμε τους επαγγελματίες να είναι παρόντες και ενεργοί και να στηρίζουν νέες πρωτοβουλίες. Η δική μας βοήθεια είναι δεδομένη», λέει με νόημα.
Έλλειψη συντονισμού και συλλογικού φορέα
Σε αντίθεση με τα Ν. Μουδανιά, στον Πολύγυρο υπήρξε μια αδυναμία να παραμείνει ενεργός ο εμπορικός σύλλογος, που πολύ γρήγορα έπαψε να δίνει το ¨παρών¨ στην καθημερινότητα των επαγγελματιών. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, ο εμπορικός κόσμος του Πολυγύρου μοιάζει με ακυβέρνητο καράβι, που ο καθένας κάνει ό,τι μπορεί για να σωθεί. Η οικονομική κρίση μετά τα μνημόνια επιδείνωσε την κατάσταση και οδήγησε πολλά καταστήματα σε λουκέτο, ή συρρίκνωση της επιχείρησης.
«Η αγορά μας είναι πεσμένη από το 2015 σίγουρα», λέει ο Λ.Μ. που διατηρεί κατάστημα χειροποίητων ειδών, εποχιακών και διακόσμησης. Ο ίδιος αναγνωρίζει ότι τα Χριστούγεννα υπήρξε μια καλή κίνηση στο κατάστημα, αλλά ακολουθούν οι δύσκολοι μήνες Γενάρης και Φλεβάρης. «Οι κάτοικοι του Πολυγύρου μάς στηρίζουν, αλλά γενικά το ότι ο Πολύγυρος είναι κοντά στη Θεσσαλονίκη έχει θετικά και αρνητικά. Είναι καλό που τα έχουμε όλα κοντά μας, αλλά είναι κακό που αρκετοί καταναλωτές φεύγουν στο αστικό κέντρο για τα ψώνια τους», τονίζει. Όπως απαντά σε ερώτηση, ο ίδιος και η οικογένειά του προσπαθούν να στηρίξουν με τη σειρά τους την τοπική αγορά. Η σύζυγός του, μάλιστα, η κυρία Κ.Β. επισημαίνει ότι ο Πολύγυρος δεν μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες σε αγορές, ούτε στη διασκέδαση. «Η έλλειψη καταστημάτων καφέ και εστίασης συμπαρασύρει και την εμπορική κίνηση», σημειώνει.
Η κα. Ο.Χ. με κατάστημα γυναικείων ειδών, αναφέρει πως τα τελευταία χρόνια έχει φθίνει η αγορά του Πολυγύρου πολύ. «Τα Χριστούγεννα στηριχτήκαμε από τον κόσμο. Αλλά η εστίαση που δεν υπάρχει παίρνει μπόρα κι εμάς. Μετά τις 6μιση και 7 το απόγευμα δεν κυκλοφορεί τίποτα», περιγράφει για την κατάσταση στον Πολύγυρο και συνεχίζει λέγοντας ότι «στον Πολύγυρο δεν υπάρχει κέντρο κάτι που δεν βοηθάει στην ανάπτυξη αγοράς. Υπάρχουν μόνο σημεία με μαγαζιά, αλλά όχι συγκεντρωμένα. Το ίδιο ισχύει και στην εστίαση. Όταν δεν υπάρχει ποικιλία καταστημάτων σε ένα μέρος, δεν θα έρθει κανένας καταναλωτής από τα γύρω χωριά».
Μια από τις επαγγελματίες που ξεχώρισε με τη δραστηριότητά της τα προηγούμενα χρόνια είναι η κα. Στέλλα Μπαλάση. Ενεργό μέλος του ΔΣ του Επιμελητηρίου επί σειρά ετών, διατηρούσε κατάστημα γυναικείων ενδυμάτων. Σήμερα βλέπει ότι η αγορά έχει αλλάξει παντού και το αποδίδει στο ηλεκτρονικό εμπόριο. «Τα e-shop έκοψαν πολύ τη δυναμική των καταστημάτων μας. Τα μαγαζιά συρρικνώθηκαν στον Πολύγυρο με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να στρέφονται στην αγορά της Θεσσαλονίκης, ή αλλού, πιστεύοντας ότι θα πετύχουν καλύτερες τιμές», αναφέρει. Η κα. Μπαλάση θεωρεί ότι η αγορά των Ν. Μουδανιών είναι πιο οργανωμένη, ενώ στον Πολύγυρο οι νέοι κυρίως δεν ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις, προτιμώντας να ζήσουν εκτός.
Σιθωνία και Κασσάνδρα μόνο για… καλοκαίρι
Ακόμη πιο μικρές είναι οι αγορές στα χωριά της Σιθωνίας και της Κασσάνδρας. Στη Σιθωνία τα εμπορικά καταστήματα δραστηριοποιούνται κυρίως κατά την τουριστική σεζόν με είδη λαϊκής τέχνης, τοπικά αγροδιατροφικά προϊόντα, δώρα και μικροαντικείμενα. Στη Βορειοανατολική Χαλκιδική, η Ιερισσός παρουσιάζει αξιόλογη εμπορική κίνηση, για τα δεδομένα πάντα του πληθυσμού.
Στο ίδιο πλαίσιο, ενισχυμένη αγορά έχει και η Ν. Καλλικράτεια, που ναι μεν απέχει μια ανάσα από τη Θεσσαλονίκη, έχει ωστόσο αρκετά καταστήματα με τα βασικά είδη.
Μένουμε στον Πολύγυρο… για καφέ
Μια σοβαρή προσπάθεια τόνωσης της εστίασης επιχειρούν εδώ και λίγο καιρό ιδιοκτήτες καταστημάτων στον Πολύγυρο μέσα από την πρωτοβουλία του Γιάννη Μανασσή από τις «Έξι Βρύσες» να προτρέψει τους κατοίκους της πρωτεύουσας να στηρίξουν τα τοπικά μαγαζιά με την έκδοση έντυπου διαφημιστικού υλικού.
Στον Πολύγυρο υπάρχουν αρκετά καταστήματα εστίασης, εξηγεί ο κ. Μανασσής, αλλά δεν υπάρχει η ανάλογη πελατεία για να τα στηρίξει. «Είναι μια προσπάθεια να αφυπνίσουμε τον κόσμο για να στηρίξει τα μαγαζιά στον τόπο του. Στις γιορτές, τις παρελάσεις, τις εκδηλώσεις, βλέπουμε πολύ κόσμο έξω και εύλογα αναρωτιέται κανείς πού είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι τις υπόλοιπες μέρες, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Τους καλούμε να βγαίνουν στην πόλη για τη βόλτα τους και τον καφέ τους και να στηρίζουν την τοπική εστίαση», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μανασσής.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελεί μειονέκτημα το γεγονός ότι δεν υπάρχει ένα μέρος που να είναι «πιάτσα» δηλαδή να είναι συγκεντρωμένα τα καταστήματα εστίασης και να φαίνεται ο κόσμος που κυκλοφορεί. «Είναι παράδοξο να έχουμε επισκέπτες από την άλλη άκρη της χώρας, στους οποίους αρέσει ο Πολύγυρος, ενώ εμείς οι ίδιοι δεν εκτιμούμε τον τόπο. Πάντως, δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί τα μαγαζιά της κατά τ’ άλλα πρωτεύουσα του νομού, μένουν άδεια», σημειώνει με νόημα ο κ. Μανασσής.
