Η σημερινή φωτογραφία απεικονίζει τα κολιγόσπιτα στο χωριό του Ζωγράφου, ένα σημαντικό κομμάτι της νεότερης του νομού. Αυτά τα κτίρια αποτελούν συνδετικό κρίκο μεταξύ της περιοχής πριν την καταγωγή της από τις πρόσφυγες του 1924 από την περιοχή του Ανταβάλ και του σήμερα. Ενώ για κάποιους μπορεί να φαίνονται ως απλά ερείπια, η αλήθεια είναι πολύ πιο βαθιά και σημαντική. Αυτά τα κτήρια αντιπροσωπεύουν μια εποχή σημαντικών αλλαγών και προκλήσεις για την κοινότητα του Ζωγράφου. Μαρτυρούν τις ζωές των ανθρώπων που έφτασαν εκεί ψάχνοντας για μια νέα αρχή μετά από τη Μικρασιατική καταστροφή, τις δυσκολίες και τις ελπίδες τους. Σήμερα, ενώ τα κτίρια αυτά δεν μπορούν να έχουν υποστεί φθορά, η ιστορική τους αξία και η συμβολική τους σημασία παραμένουν ανεξίτηλες. Η φωτογραφία είναι μια υπενθύμιση της σπουδαιότητας της διατήρησης της ιστορικής μνήμης και της προστασίας των μαρτυρικών αυτών κτηρίων που φέρουν μαζί τους τις αφηγήσεις πολλών γενεών και διδάσκουν στις επόμενες την αξία της κληρονομιάς και της συνέχειας στον χρόνο.Οι κάτοικοι τους οι κολίγοι, οι οποίοι ήταν ακτήμονες γεωργοί ελληνικής καταγωγής, καλλιεργούσαν τα τούρκικα τσιφλίκια της περιοχής κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας διατηρώντας το δικαίωμα να διαμένουν σε αυτά.
