Ο εντυπωσιακός υστεροβυζαντινός Πύργος των Μαριανών δεσπόζει σε απόσταση 1,5 χιλιομέτρου βόρεια από τον αρχαιολογικό χώρο και τον σημερινό οικισμό της Ολύνθου. Χτισμένος το 1374, ο πύργος αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα βυζαντινής αρχιτεκτονικής, ενσωματώνοντας την ιστορία και τη μοναστηριακή παράδοση της περιοχής.
Ιστορική Σημασία
Ο πύργος χτίστηκε ως κέντρο ενός μετοχίου της Μονής Δοχειαρείου του Αγίου Όρους. Η τοποθεσία, γνωστή από παλιά ως “Αμαριανά”, αναφέρεται για πρώτη φορά σε έγγραφα του 996, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική σημασία της.
Το 1373, η Μεγάλη Δομεστίκισσα Άννα Καντακουζηνή Παλαιολογίνα, ιδιοκτήτρια ενός κτήματος στην περιοχή, πούλησε το κτήμα στη Μονή Δοχειαρείου σε τιμή μειωμένη κατά το ένα τρίτο. Το υπόλοιπο της αξίας δόθηκε ως δωρεά για τη σωτηρία της ψυχής της, ενισχύοντας τους δεσμούς της τοποθεσίας με τη μοναστηριακή κοινότητα.