Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ του Πάγκαλου, γιου του Ιακώβ, και στην άκαρπη συκιά που καταράστηκε ο Χριστός.

Ο Ιωσήφ, ο ενάρετος νεαρός της Παλαιάς Διαθήκης, στάθηκε υπόδειγμα αγνότητας, ταπεινοφροσύνης και συγχωρητικότητας. Τα αδέλφια του, φθονώντας την αρετή και την εύνοια που του έδειχνε ο πατέρας τους, τον πούλησαν σε εμπόρους. Παρά τις αδικίες και τις δοκιμασίες — τη φυλάκιση, τη συκοφαντία, την εξορία — ο Ιωσήφ δεν έχασε ποτέ την πίστη και την καθαρότητά του.

Η ερμηνεία του ονείρου του Φαραώ και η σοφή διαχείριση της εξουσίας τον κατέστησαν ευεργέτη του λαού της Αιγύπτου, αλλά και σύμβολο του δίκαιου ανθρώπου που υπομένει και συγχωρεί. Όταν τα αδέλφια του, στα χρόνια του λιμού, εμφανίστηκαν μπροστά του, ο Ιωσήφ δεν τους κράτησε κακία τα συγχώρεσε και τα αγκάλιασε με αγάπη.

Παράλληλα, ο Κύριος, πλησιάζοντας στα Ιεροσόλυμα, αντικρίζει μια συκιά γεμάτη φύλλα μα δίχως καρπό. Ο λόγος Του την καταριέται, κι εκείνη ξεραίνεται. Το σύμβολο είναι σαφές: πίστη χωρίς έργα, ζωή χωρίς καρπό, δεν μπορεί να σταθεί ενώπιον του Θεού.

Έτσι, η Μεγάλη Δευτέρα μας καλεί σε ενδοσκόπηση, αγνότητα, συγχώρεση και καρποφόρα πίστη.