Να αυξήσουμε τα τέλη στα ογκώδη SUV; Στο Παρίσι, η πλειονότητα των κατοίκων απάντησαν «oui» στις 4 Φεβρουαρίου.
Λίγους μήνες πριν από τη διεξαγωγή των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων στη γαλλική πρωτεύουσα, ενέκριναν -έστω και οριακά- πρόταση της δημοτικής αρχής για τριπλασιασμό των τελών στάθμευσης για τα λεγόμενα Sport Utility Vehicle, ελληνιστί Οχήματα Σπορ Χρήσης.
Γνωστά πια σε όλους, τα SUV είναι μεγάλα και ευρύχωρα, με ψηλή οροφή και συχνά μεγάλο πίσω μέρος, με μπόλικο χώρο για επιβάτες και αποσκευές.
Συνδυάζουν στοιχεία επιβατικών αυτοκινήτων και εκτός-δρόμου (off-road) οχημάτων, χωρίς να έχουν απαραίτητα τετρακίνηση.
Είναι πλέον πρώτα σε πωλήσεις στην Ευρώπη, αφήνοντας στη σκιά τους τα μικρότερα επιβατικά οχήματα και οδηγώντας τα σταδιακά προς εξάλειψη.
Κατά τους Παριζιάνους και πολλούς άλλους ανά τον κόσμο, αυτό αποτελεί μια κάκιστη καταναλωτική στρέβλωση.
Πέρα από το ότι καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο στους δρόμους των πυκνοκατοικημένων μεγαλουπόλεων συγκριτικά με τους μικρούς τετράτροχους «συγγενείς» τους, τα SUV είναι πιο ρυπογόνα.
Λόγω του μεγαλύτερους βάρους τους, οι κινητήρες τους που καίνε βενζίνη ή ντίζελ υπολογίζεται ότι παράγουν κατά μέσο όρo 18% περισσότερους ρύπους διοξειδίου του άνθρακα (CO2).
Τα δε ηλεκτρικά SUV, επισημαίνει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) «απαιτούν μεγαλύτερες μπαταρίες για την τροφοδοσία τους», με αποτέλεσμα η αναπτυσσόμενη αγορά τους να ασκεί «πρόσθετη πίεση στις αλυσίδες εφοδιασμού μπαταριών και στη ζήτηση κρίσιμων ορυκτών για την κατασκευή τους».
Ήταν σε αυτό το πλαίσιο -και στο πνεύμα της πράσινης ατζέντας της- που η Σοσιαλίστρια δήμαρχος του Παρισιού, Αν Ινταλγκό, έθεσε την πρόταση για τριπλασιασμό των τελών ελεγχόμενης στάθμευσης SUV στο Παρίσι.
Θα αρχίζουν από 18 ευρώ για την πρώτη ώρα στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας και από 12 ευρώ στα περίχωρά της. Με τη χρέωση κλιμακωτή, φτάνει τα 225 ευρώ για έξι ώρες στάθμευσης στο κέντρο του Παρισιού. Ένα εξωφρενικό ποσό, προς αποτροπή της χρήσης SUV στο Παρίσι από επισκέπτες.
«Πόλεμος» στα μεγάλα ΙΧ
Το νέο μέτρο ωστόσο δεν θα αφορά μόνο τα βενζινοκίνητα, πετρελαιοκίνητα ή υβριδικά επιβατικά οχήματα βάρους άνω των 1,6 τόνων, αλλά και τα ηλεκτροκίνητα με βάρος πάνω από 2 τόνους. Από το νέο χαράτσι εξαιρούνται όσοι μένουν ή εργάζονται στο Παρίσι και έχουν άδειες στάθμευσης στην περιοχή τους, οχήματα επαγγελματικής χρήσης, καθώς και τα ΙΧ ατόμων με αναπηρία.
Υπολογίζεται ότι θα επηρεαστούν ένα στα έξι οχήματα στην μητροπολιτική περιοχή του Παρισιού. Βάσει των κριτηρίων, μπορεί να μην είναι μόνο SUV, αλλά και μεγάλα σεντάν. Όπως δείχνουν οι εξελίξεις, δε, αυτή η πολιτική δεν περιορίζεται καν στο Παρίσι. Ανάλογα μέτρα εξετάζονται ή εφαρμόζονται ήδη σε άλλες πόλεις.
Στη Λιόν της νοτιοανατολικής Γαλλίας έχουν ήδη αποφασιστεί σημαντικές αλλαγές στις χρεώσεις στάθμευσης. Αν και μένει να οριστικοποιηθούν κάποιες λεπτομέρειες, θα τεθούν σε εφαρμογή από τις αρχές Ιουνίου. Στο «κάδρο» μπαίνουν τα μεγάλα και βαριά οχήματα -περισσότερο όσα έχουν μηχανές εσωτερικής καύσης, αλλά και όσα είναι υβριδικά ή ηλεκτροκίνητα- στο πλαίσιο προσπαθειών «καλύτερης κατανομής του δημόσιου χώρου».
Από την ενιαία χρέωση που ισχύει μέχρι σήμερα, θα καθιερωθούν τρεις κατηγορίες, που θα αφορούν κατοίκους, εμπόρους και επισκέπτες. Μέτρα χρέωσης της στάθμευσης ανάλογα με το βάρος και τους ρύπους των οχημάτων έχουν ήδη ληφθεί σε ορισμένα δημοτικά διαμερίσματα του Λονδίνου, στο Τύμπινγκεν της νοτιοδυτικής Γερμανίας και σε τμήματα του Μόντρεαλ στον Καναδά.
Πρόκειται για μια προσπάθεια αναστροφής της επικράτησης των μεγάλων οχημάτων, και δη των SUV, στις αστικές μετακινήσεις.
Εδραιωμένη, η τάση αυτή κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση της πράσινης μετάβασης, που υπαγορεύει λιγότερες μετακινήσεις με αυτοκίνητα -πολλώ μάλλον βενζινοκίνητα και ντιζελοκίνητα- και αύξηση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, ποδηλάτων ή σκούτερ.
«Στόχος μας», δήλωσε ο Νταβίντ Μπελιάρ, αντιδημάρχος του Παρισιού αρμόδιος για τις μεταφορές και μέλος του κόμματος των Πρασίνων, «είναι να στείλουμε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα στις αυτοκινητοβιομηχανίες».
Αυτοκίνητα… XXL
«Εδώ και 10 χρόνια, τα αυτοκίνητά μας αυξάνονται κατά 1 εκατοστό κάθε δύο χρόνια και κατά 10 κιλά ετησίως», επισημαίνει το γαλλικό τμήματα της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF. Σήμερα «σε σύγκριση με ένα τυπικό αυτοκίνητο, ένα SUV είναι 200 κιλά βαρύτερο, 25 εκατοστά μακρύτερο και 10 εκατοστά φαρδύτερο!», τονίζει.
«Πώς μας ωφελεί αυτή η τάση προς την υπερβολή σε καθημερινή βάση;».
Αυτή ακριβώς πάντως κυριαρχεί στην αγορά αυτοκινήτου. «Οι αυτοκινητοβιομηχανίες -που έχουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους με τα SUV σε σχέση με τα μικρότερα αυτοκίνητα- λένε ότι αυτό θέλουν οι καταναλωτές», γράφουν οι Financial Times.
Ενώ το 2010 αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 10% των πωλήσεων στην ευρωπαϊκή αγορά, στο πρώτο εξάμηνο του 2023 έφτασαν για πρώτη φορά το ορόσημο του 51%.
Στη Γαλλία το μερίδιο κυμαίνεται στο 46%, σημειώνοντας άνοδο 8% μέσα σε μόλις τρία χρόνια. Όμως «τα τελευταία 10 χρόνια τα SUV ήταν η 2η μεγαλύτερη πηγή αύξησης των εκπομπών CO2 στη Γαλλία, μετά τον τομέα των αερομεταφορών», αναφέρει η WWF.
«Εφόσον δεν ληφθούν μέτρα για να αναστραφεί η τάση», εκτιμά, «μπορεί να αντιπροσωπεύουν τα 2/3 των πωλήσεων μέχρι το 2030». Προοπτική που χαρακτηρίζει «ασύμβατη με την επίτευξη των κλιματικών στόχων της Γαλλίας».
Όμως το γεγονός ότι «συνολικά -και όχι μόνο τα SUV- τα οχήματα στη Γαλλία και την Ευρώπη γίνονται βαρύτερα, οφείλεται στο γεγονός ότι ενσωματώνουν όλο και περισσότερες τεχνολογίες που συνδέονται με τα πρότυπα ασφαλείας και τον ολοένα αυξανόμενο εξοπλισμό ελέγχου της ρύπανσης», αντιτείνει η γαλλική λέσχη αυτοκινητιστών «40 millions d’automobilistes».
«Μην γελιέστε, αυτή είναι η κερκόπορτα για τον πλήρη αφανισμό του αυτοκινήτου», σχολίασε για το ψήφισμα του Παρισιού. Ο Φίλιπ Ρόουντ, εκτελεστικός διευθυντής του LSE Cities -ενός προγράμματος στο London School of Economics- το χαρακτηρίζει αντίθεται «συμβολικά σημαντικό».
Και για τις αυτοκινητοβιομηχανίες, εξηγεί στην Washington Post, και για τους οδηγούς μεγάλων ΙΧ.
