Η αναζήτηση του αρχέγονου φωτός του σύμπαντος και οι αντιλήψεις των Οθωμανών για τα φαντάσματα και τα λοιπά υπερφυσικά φαινόμενα είναι το αντικείμενο δύο νέων ερευνητικών προγραμμάτων.
Συντονίζονται από Έλληνες ερευνητές του Ιδρύματος και Τεχνολογίας (ΙΤΕ) και οποία επιλέχθηκαν για αδρή χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERCE), μέσω του άκρως ανταγωνιστικού προγράμματος «Επιχορηγήσεων Εδραίωσης» (Consolidator Grants).
Στην πρώτη περίπτωση, ο Κωνσταντίνος Τάσσης, επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνεργαζόμενος ερευνητής του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ (ΙΗΔΛ) του ΙΤΕ, θα υλοποιήσει το πείραμα PASIPHAE (Polar-Areas Stellar Imaging Polarization High-Accuracy Experiment) με χρηματοδότηση 1,9 εκατ. ευρώ.
Το έργο θα έχει διάρκεια πέντε ετών και θα εκτελεστεί στο ΙΗΔΛ-ΙΤΕ στο πλαίσιο της Ομάδας Αστροφυσικής, που αποτελεί συνεργασία του ΙΤΕ-ΙΗΔΛ και του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Είναι η έκτη φορά που ερευνητής του ΙΗΔΛ επιλέγεται για χρηματοδότηση από προγράμματα του ERC.
Το πείραμα PASIPHAE θα πραγματοποιηθεί από διεθνή κοινοπραξία, υπό τον συντονισμό του Κ. Τάσση και θα χαρτογραφήσει, με μεγάλη ακρίβεια, την πόλωση του φωτός από εκατομμύρια αστέρια του γαλαξία μας. Οι παρατηρήσεις θα γίνουν με ειδικά όργανα πρωτοποριακής τεχνολογίας από τα αστεροσκοπεία του Σκίνακα στην Κρήτη και του Σάδερλαντ στη Νότιο Αφρική. Με βάση τις νέες αυτές μετρήσεις, θα δημιουργηθεί για πρώτη φορά ένας τρισδιάστατος χάρτης του μαγνητικού πεδίου του Γαλαξία μας. Αυτό θα επιτρέψει να προσδιοριστούν οι πιο κατάλληλες περιοχές του ουρανού, όπου οι αστρονόμοι μπορούν να αναζητήσουν το αποτύπωμα στο αρχέγονο φως των πρώτων στιγμών της δημιουργίας του σύμπαντος.
Το πείραμα αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση τόσο στην κοσμολογία όσο και στην αστροφυσική των γαλαξιών.
Η χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας θα λειτουργήσει σε συνέργεια με επί πλέον χορηγίες από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Ίδρυμα Infosys στην Ινδία, το National Equipment Program της Νότιας Αφρικής και το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ.
Το ερευνητικό πρόγραμμα GHOST
Στη δεύτερη περίπτωση, ο ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ Δρ. Μαρίνος Σαρηγιάννης θα συντονίσει το ερευνητικό πρόγραμμα GHOST (Geographies and Histories of the Ottoman Supernatural Tradition: Exploring Magic, the Marvelous, and the Strange in Ottoman Mentalities). Θα ερευνήσει τις οθωμανικές έννοιες και πεποιθήσεις που αφορούν το υπερφυσικό.
Θα εξετάσει τη σημασία και το περιεχόμενο των διαφόρων αντιλήψεων για το «υπερφυσικό». Θα τις τοποθετήσει μέσα στις διάφορες οθωμανικές κοσμοεικόνες. Θα αναλύσει τις αλλαγές που επήλθαν στο πέρασμα του χρόνου. Και θα τις συσχετίσει με την ανάδυση διαφορετικών κοινωνικών ομάδων. Το πρόγραμμα εντάσσεται σε ευρύτερες συζητήσεις σχετικά με την «απομάγευση του κόσμου» και το «διαφωτισμό». Ενσωματώνοντας έτσι την οθωμανική διανοητική ιστορία στην ευρύτερη πολιτισμική ιστορία της πρώιμης νεωτερικότητας.
Η ερευνητική ομάδα περιλαμβάνει επιστήμονες από την Ελλάδα, τη Μεγάλη Βρετανία, την Τουρκία και τις ΗΠΑ. Θα συμμετέχουν ως μεταδιδακτορικοί ερευνητές, επισκέπτες ερευνητές και υποψήφιοι διδάκτορες.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
