Επειτα από ένα ολονύχτιο θρίλερ, οι ηγέτες των 28 χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Eνωσης συμφώνησαν στη δημιουργία κοινών κέντρων υποδοχής αιτούντων άσυλο και επεξεργασίας των αιτήσεών τους και να περιορίσουν την ελευθερία κίνησης των μεταναστών από τη μια χώρα στην άλλη, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι αξιώσεις και να καθησυχαστούν οι ανησυχίες που πρόβαλαν η Ιταλία και η Γερμανία.
«Ολα τα μέτρα στο πλαίσιο αυτών των ελεγχόμενων κέντρων, συμπεριλαμβανομένων των μετακινήσεων και των μετεγκαταστάσεων, θα λαμβάνονται σε εθελοντική βάση», αναφέρει το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου, που συμφωνήθηκε έπειτα από διαπραγματεύσεις διάρκειας εννέα και πλέον ωρών.
Οι 28 συμφώνησαν επίσης να κάνουν αυστηρότερους τους ελέγχους των εξωτερικών συνόρων, καθώς και να αυξήσουν τη χρηματοδότηση που προσφέρουν στην Τουρκία, στο Μαρόκο και σε άλλες χώρες στη βόρεια Αφρική για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.
«Οι ηγέτες των 28 χωρών της ΕΕ συμφώνησαν στα συμπεράσματα της συνόδου, συμπεριλαμβανομένων αυτών για τη μετανάστευση», γνωστοποίησε στις 05:34 μέσω Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ.
Σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν, οι εταίροι συμφώνησαν στην ίδρυση κέντρων καταγραφής σε «τρίτες χώρες», που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι κράτη της βορείου Αφρικής. Παράλληλα, κράτη-μέλη έχουν το δικαίωμα να δημιουργήσουν οικειοθελώς κέντρα φιλοξενίας στο δικό τους έδαφος -πρόταση που προωθούσαν Γαλλία και Ισπανία- όπου θα μεταφέρονται κυρίως πρόσφυγες και μετανάστες που διασώζονται σε ευρωπαϊκή επικράτεια.
Τα ευρωπαϊκά κέντρα θα επιτρέπουν τον ταχύ διαχωρισμό των προσφύγων, που δικαιούνται διεθνή προστασία, από τους μετανάστες.
Μακρόν: Υπερίσχυσε η ευρωπαϊκή συνεργασία
«Ήταν η ευρωπαϊκή συνεργασία αυτή που υπερίσχυσε», δήλωσε πριν από λίγο ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, σχολιάζοντας την επίτευξη συμφωνίας για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος έπειτα από τις μαραθώνιες και ιδιαίτερα δύσκολες διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Μέρκελ: Θετική ένδειξη η συμφωνία για το μεταναστευτικό
Θετική ένδειξη χαρακτήρισε η καγκελάριος της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ το ότι οι ηγέτες των 28 μπόρεσαν να καταλήξουν έπειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής σε κοινή γλώσσα όσον αφορά την αντιμετώπιση του ζητήματος των μεταναστών και των προσφύγων, ωστόσο παραδέχθηκε ότι συνεχίζουν να υπάρχουν βαθιές διαφορές ανάμεσα στις χώρες-μέλη.
«Συνολικά, έπειτα από μια εντατική συζήτηση για το πιο δύσκολο ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή το μεταναστευτικό, είναι καλό σημάδι το ότι συμφωνήσαμε σε ένα κοινό κείμενο», είπε η Μέρκελ.
«Εχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε για να γεφυρώσουμε τις διαφορετικές απόψεις», πρόσθεσε πάντως η γερμανίδα καγκελάριος.
Ικανοποίηση Κόντε: Η Ιταλία δεν είναι πλέον μόνη της
Ικανοποιημένος για τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι ηγέτες των χωρών – μελών της ΕΕ για το μεταναστευτικό, εμφανίστηκε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, σημειώνοντας ότι η Ρώμη θα λάβει αργότερα αποφάσεις για το εάν θα φιλοξενήσει κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός της.
«Είμαστε ικανοποιημένοι», δήλωσε ο Κόντε στους δημοσιογράφους, εξερχόμενος από τη μαραθώνια συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. «Ηταν μια μακρά διαπραγμάτευση, αλλά από σήμερα η Ιταλία δεν είναι πλέον μόνη της», πρόσθεσε.
Ο Κόντε αναφέρθηκε σε ορισμένες από τις διαστάσεις της συμφωνίας που επιτεύχθηκε, ιδίως την πιθανότητα να δημιουργηθούν ελεγχόμενα κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών όπου θα παραμένουν ως ότου να εκδίδονται αποφάσεις για τις αιτήσεις τους για τη χορήγηση ασύλου.
Διευκρίνισε πως η Ρώμη δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα δημιουργήσει τέτοιο κέντρο στην επικράτειά της.
«Αυτή είναι μια απόφαση που θα λάβουμε μαζί, ως κυβέρνηση. Δεν μας ζητήθηκε να το κάνουμε οπωσδήποτε», τόνισε ο Κόντε, που πήρε μέρος στην πρώτη του Σύνοδο Κορυφής.
Η υιοθέτηση του κειμένου των συμπερασμάτων καθυστέρησε κυρίως επειδή η ιταλική κυβέρνηση απειλούσε να ασκήσει βέτο στην πρώτη του εκδοχή.
Το σκληρό «παζάρι» της Ιταλίας
Προηγήθηκε ένα σκληρό «παζάρι», με άξονα το μεταναστευτικό και η σκληρή στάση της Ιταλίας για το ζήτημα, η οποία, όπως είχε απειλήσει, μπλόκαρε την υιοθέτηση του συνόλου των συμπερασμάτων.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «ένα κράτος-μέλος διατύπωσε επιφυλάξεις για το σύνολο των συμπερασμάτων και προς στιγμήν δεν συμφωνήθηκαν συμπεράσματα».
Γάλλος διπλωμάτης: Η Ιταλία συμφωνεί σε νέο κείμενο για τη μετανάστευση
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, πάντως, Γάλλος διπλωμάτης ανέφερε ότι η Γαλλία και ορισμένα ακόμη κράτη – μέλη, εκ των οποίων και η Ιταλία, συμφώνησαν σε μια νέα διατύπωση των συμπερασμάτων για τη μετανάστευση.
Η πηγή ανέφερε ότι ανάμεσα στις χώρες που συμφωνούν με το προσχέδιο κειμένου είναι η Μάλτα, η Ισπανία και η Ολλανδία, αν και ο εκπρόσωπος της ολλανδικής κυβέρνησης αργότερα τόνισε ότι η χώρα του δεν συμμετείχε στις νέες προτάσεις που προέκυψαν μετά το βέτο που άσκησε η Ρώμη νωρίτερα.
«Δεν μπορώ να σας πω ότι όλα έχουν διευθετηθεί», τόνισε στους δημοσιογράφους ο Γάλλος διπλωμάτης στο περιθώριο της Συνόδου. «Αλλά είναι σημαντικό ότι μπορέσαμε να συνεργαστούμε με τον Ιταλό πρωθυπουργό και να πετύχουμε πρόοδο στην ιδέα των ελεγχόμενων κέντρων που θα έχουν μεγαλύτερη ευρωπαϊκή στήριξη», συμπλήρωσε.
Τι ζητούσε η Ιταλία
«Όταν μια βάρκα με μετανάστες φτάνει στην Ιταλία, φτάνει και στην Ευρώπη», ανέφεραν νωρίτερα ιταλικές κυβερνητικές πηγές. Το πρώτο που ζητάει η Ιταλία είναι οι μετανάστες που φτάνουν στα λιμάνια της χώρας, να μοιράζονται σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ή έστω στις γύρω μεσογειακές χώρες της ΕΕ, εξήγησαν οι ίδιες πηγές, κάτι το οποίο ουσιαστικά σημαίνει την κατάργηση του κανονισμού του Δουβλίνου.
Επιπλέον, οι ίδιες ιταλικές κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι η Ιταλία συμφωνούσε με την αποδέσμευση του δεύτερου πακέτου 3 δισ. ευρώ για την Τουρκία, αλλά παράλληλα ζητούσε την αποδέσμευση των 500 εκατ. ευρώ για το Ταμείο για την Αφρική.
«Πιστεύουμε ότι η ιταλική πρόταση για την μετανάστευση είναι λογική. Η Ιταλία δεν θέλει λόγια, θέλει πράξεις για την μετανάστευση», δήλωσε νωρίτερα από την πλευρά του ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε.
Από την πλευρά της η Αγκελα Μέρκελ είχε δηλώσει: «Μπορούμε να συζητήσουμε για την αποβίβαση των μεταναστών στην Αφρική, αλλά χρειάζεται πρώτα να μιλήσουμε με αυτές τις χώρες. Εχουμε ήδη επιτύχει πολλά στο θεμα αυτό, αλλά θα συζητήσουμε ιδίως για την προστασία των εξωτερικών μας συνόρων. Και από την πλευρά μου θα ήθελα να πω ότι ασφαλώς και μπορούμε να συζητήσουμε για τον χειρισμό του θέματος των πλοίων που έρχονται από την Βόρεια Αφρική.
Η συμφωνία με την Τουρκία ήταν μια τέτοια διμερής συμφωνία. Θα πρέπει επομένως να δούμε και τις ανάγκες αυτών των χωρών μαζί με διεθνείς οργανισμούς. Η προστασία όμως των κοινών μας συνόρων είναι κάτι το οποίο μας ενώνει. Θα συζητήσουμε φυσικά για την φύλαξη των κοινών μας συνόρων, για την FRONTEX και θέματα δευτερογενή όπως την ανάγκη προστασίας και υποστήριξης των χωρών οι οποίες υποδέχονται πρόσφυγες».
