Εν όψει της νέας σχολικής χρονιάς, οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί, θα μπουν σε ένα νέο σχολικό περιβάλλον, με σημαντικές αλλαγές που οδηγούν στο Σχολείο της Δημοκρατίας και της Γνώσης.
Το πιο σημαντικό που κάνει αυτή η κυβέρνηση είναι ότι καταφέρνει αυτό που για πολλές δεκαετίες και σε περιόδους πραγματικά «παχιών αγελάδων» δεν κατάφερε καμιά κυβέρνηση, να ανοίξει δηλαδή τα σχολεία στην ώρα τους με τα βιβλία και τους εκπαιδευτικούς να περιμένουν τα παιδιά και όχι το αντίθετο. Η 11 Σεπτεμβρίου πλησιάζει και θα δείξει σε όλους την πραγματική έννοια της αντιπολιτευτικής σκοπιμότητας.
Τα έργα και οι ημέρες όσων κυβέρνησαν τον τόπο επί σαράντα συναπτά έτη δεν ξεχνιούνται εύκολα ,όσο κι αν θέλουν να το νομίζουν ορισμένοι. Οι διαφορετικοί τύποι δημοτικού σχολείου, το γυμνάσιο-εξεταστικό κέντρο, η διάλυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κυρίως η αντικατάσταση του Λυκείου από τα φροντιστήρια και την παραπαιδεία είναι «κατορθώματα» του παλιού πολιτικού συστήματος.
Η σημερινή κυβέρνηση και υπό πιεστικές οικονομικές συνθήκες:
– Με τον προϋπολογισμό του 2017, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, αυξήθηκαν οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση στο 2,85 % επί του ΑΕΠ και με αυτό τον τρόπο ανατράπηκε η αρνητική πρόβλεψη του μεσοπρόθεσμου 2014-18 της προηγούμενης κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ για συνεχή μείωση των δημόσιων δαπανών για την παιδεία, οι οποίες θα μειώνονταν με βάση αυτή την πρόβλεψη το 2017 στο 2,15% επί του ΑΕΠ (700 εκ. λιγότερα) και θα έφταναν μόλις στο 1,9 % επί του ΑΕΠ το 2018.
– Σιωπηλά αλλά με συστηματική και εξαντλητική δουλειά του Υπουργείου Παιδείας, θα ανοίξουν και φέτος τα σχολεία στην ώρα τους με όλα τα βιβλία, όλους τους δασκάλους και καθηγητές στη θέση τους και με περισσότερους από 7.500 διευθυντές τοποθετημένους στα σχολεία τους από την 1η Αυγούστου οι οποίοι αναλαμβάνουν τα νέα τους καθήκοντα μετά από αξιοκρατικές και αδιάβλητες διαδικασίες που διήρκεσαν δύο μήνες.
-Σε καμία σχεδόν χώρα το αυτονόητο άνοιγμα των σχολείων στην ώρα τους δεν θα ήταν αντικείμενο σχολιασμού. Σε εμάς, όμως, αυτό που έγινε δυνατό πέρσι για πρώτη φορά και επαναλαμβάνεται και φέτος είναι άξιο σχολιασμού για δύο λόγους: ο πρώτος είναι πως η κυβέρνηση αποδεικνύει ότι με αυστηρό προγραμματισμό είναι δυνατόν να επανέλθουμε σε μία κανονικότητα παρά τις δυσκολίες και σε σύγκρουση με διαπλοκές που τόσο μας βαρύνουν ως χώρα. Μπορούμε και το αποδεικνύουμε καθημερινά. Αρνούμενοι να εξυπηρετήσουμε μικροσυμφέροντα, προγραμματίζοντας εγκαίρως όλες τις περίπλοκες υπηρεσιακές μεταβολές που έγιναν για πρώτη φορά τόσο νωρίς, εξασφαλίζοντας τα απαραίτητα κονδύλια για τις προσλήψεις των 20.000 αναπληρωτών, και έχοντας κατανείμει τα σχεδόν 25.000.000 βιβλία σε όλα τα σχολεία, καταφέρνουμε και φέτος να λειτουργήσουν τα σχολεία από την πρώτη μέρα. Προφανώς και θα υπάρξουν προβλήματα, όμως, πολύ λιγότερα από πέρσι και τέτοια που δεν θα επηρεάσουν στο ελάχιστο την λειτουργία των σχολείων.
– Υπάρχει, όμως, και ένας δεύτερος λόγος που δικαιολογεί τον σχολιασμό αυτού που είναι αυτονόητο σε άλλες χώρες: πρέπει ως κοινωνία να αναρωτηθούμε γιατί επί τόσα πολλά χρόνια και με τόσους περισσότερους υλικούς πόρους, δεν ήταν δυνατόν να αρχίσουν τα σχολεία να λειτουργούν από την πρώτη μέρα. Ας αναρωτηθούμε μήπως το απαράδεκτο αυτό καθεστώς ήταν αποτέλεσμα εξυπηρέτησης πελατειακών σχέσεων και έλλειψης ενός σοβαρού προγραμματισμού που δημιουργούσε και αναπαρήγαγε παθογένειες σε βάρος της εκπαίδευσης;
Ανοίγουν, λοιπόν, και πάλι επί Κυβερνήσεώς μας τα σχολεία στην ώρα τους.
Για φέτος έχουμε προχωρήσει σε ένα σύνολο πρωτοβουλιών:
· Θεσμοθετήσαμε το Ενιαίο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο και Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο.
· 834 ολιγοθέσια σχολεία πολλά από τα οποία είναι στις εσχατιές της πατρίδας μας από φέτος γίνονται Ολοήμερα και με αναμορφωμένο πρόγραμμα δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές των απομακρυσμένων και δυσπρόσιτων περιοχών να έχουν και αυτοί πρόσβαση σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα.
· Αρχίζουν οι στοχευμένες παρεμβάσεις σε Νηπιαγωγεία και Δημοτικά στα οποία φοιτούν μαθητές που ανήκουν σε Ευάλωτες Κοινωνικές Ομάδες (ΡΟΜΑ, προσφυγόπουλα), με μείωση του αριθμού μαθητών ανά τμήμα και υποστήριξη των μαθητών και των οικογενειών τους από Κοινωνικους Λειτουργούς τους οποίους έχουμε ήδη προσλάβει.
· Δημιουργούμε Δίκτυο Συστήματος Βιβλιοθηκών σε 1.000 Δημοτικά από τον Οκτώβριο του 2017.
· Για πρώτη φορά μετά από 8 χρόνια ιδρύθηκαν 600 σχολικές μονάδες Ειδικής Αγωγής και Τμήματα Ένταξης σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, προσαρμόσαμε τα προγράμματα λειτουργίας των Ειδικών Νηπιαγωγείων και Ειδικών Δημοτικών Σχολείων στα αντίστοιχα των γενικών στα οποία μπορεί πλέον να λειτουργεί και Ολοήμερο πρόγραμμα.
. Αυξήσαμε τις προσλήψεις προσωπικού στην Ειδική Αγωγή σε αριθμούς ρεκόρ. Ο επανασχεδιασμός και ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για την ειδική αγωγή συνεχίζεται, με στόχο την αναβάθμιση περιεχομένου σπουδών και του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. Στόχος μας η κάλυψη των μεγάλων κενών της πρώιμης παρέμβασης και της διά βίου εκπαίδευσης και υποστήριξης των ΑμεΑ.
· Προσθέτουμε στη θεματική εβδομάδα των Γυμνασίων θέματα κυκλοφοριακής αγωγής.
· Διευρύνουμε τη λειτουργία Τμημάτων Υποδοχής στα δημόσια σχολεία για τα προσφυγόπουλα – μεταναστόπουλα
· Προχωράμε στην παραπέρα εδραίωση της δομής και του περιεχομένου των Επαγγελματικών Λυκείων με καθιέρωση και υλοποίηση του μεταλυκειακού έτους μαθητείας με πλήρη εργασιακά δικαιώματα στους αποφοίτους, πρόσβαση αποφοίτων σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ πιστοποίηση των πρώτων αποφοίτων του μεταλυκειακού έτους – τάξης μαθητείας.
· Προχωράμε στην ίδρυση της νέας Δομής Υποστήριξης του Εκπαιδευτικού Έργου που θα ενοποιήσει και θα αναβαθμίσει όλες τις υποστηρικτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Άμεσα θεσμοθετούμε το πλαίσιο προγραμματισμού και αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας με βασική κατεύθυνση η ενίσχυση του ρόλου του Συλλόγου Διδασκόντων.
· Από φέτος η Πρωτοβάθμια και η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση θα λειτουργεί με ένα νέα θεσμικό καθεστώς αντικαθιστώντας διατάξεις και ρυθμίσεις που ίσχυαν από την δεκαετία του 1980, εκσυγχρονίζοντας με αυτόν τον τρόπο ένα αναχρονιστικό καθεστώς λειτουργίας τους.
Η Μεταρρύθμιση στο Λύκειο
Στο πλαίσιο της γενικευμένης 14 χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης η μεγάλη μεταρρύθμιση θα είναι η ριζική αναβάθμιση του ρόλου του Λυκείου και ο τρόπος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι κοινή πεποίθηση ότι παρά τις φιλότιμες προσπάθειες κάποιων εκπαιδευτικών, η Γ’ Λυκείου δεν παίζει κανέναν ουσιαστικό εκπαιδευτικό ρόλο. Η κατάσταση αυτή έχει ήδη τραυματίσει σοβαρά και την εκπαιδευτική λειτουργία της Β’ Λυκείου η οποία ολοένα και χειροτερεύει.
Τα προβλήματα που σχετίζονται με τον σημερινό τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ καθιστούν το σύστημα των Πανελλαδικών άκρως προβληματικό. Ενώ οι εξετάσεις αυτές είναι αδιάβλητες έχουν εξαντλήσει την όποια παιδαγωγική τους λειτουργία.
· Για την προετοιμασία κάθε «φουρνιάς» υποψηφίων οι ελληνικές οικογένειες δαπανούν περί τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ εκτός από τα ποσά που αντιστοιχούν στη στήριξη της δημόσιας εκπαίδευσης, μέσω φόρων. Πληρώνουν, δηλαδή, 2 δις σε φροντιστήρια, ιδιαίτερα κτλ. Αυτό ΔΕΝ συμπεριλαμβάνει τις γλώσσες.
· Οι θεσμοί της παραπαιδείας έχουν μετατραπεί σε οργανικό μέρος του εκπαιδευτικού συστήματός μας.
· Η εγκυρότητα της γνώσης που τα παιδιά αποκτούν βασίζεται στην παπαγαλία και η διαδικασία μετάδοσης της γνώσης έχει ως αποκλειστικό στόχο την επιτυχία στις εξετάσεις και με αυτόν τον τρόπο καταστρατηγούνται θεμελιώδεις παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές αρχές και πρακτικές. Όσοι αδυνατούν να παπαγαλίσουν μετατρέπονται σε εξ’ ορισμού αποτυχημένους.
· Η προετοιμασία για τις εξετάσεις ασκεί μία άκρως ανησυχητική καταπίεση στους νέους μας, σε μία ηλικία που επιβάλλεται να διευρύνουν τον προσωπικό τους χώρο, να αφουγκραστούν την κοινωνία αλλά και την οικογένεια τους, να αρχίσουν να καταλήγουν σε ένα πλαίσιο ηθικών και κοινωνικών αξιών, να σκεφτούν τι πραγματικά θέλουν να κάνουν όταν αποφοιτήσουν από το σχολείο. Αυτά δεν είναι θέματα που μπορούν να περιμένουν για «μετά τις εξετάσεις» και ούτε πρέπει να θεωρούνται δευτερεύοντα ζητήματα επειδή «προέχουν οι σπουδές».
Για αυτό και εμείς λέμε ότι οι Πανελλαδικές, δηλαδή το συγκεκριμένο σύστημα που ισχύει σήμερα, πρέπει να γίνουν παρελθόν.
Η δική μας πρόταση έχει στόχο να ξανακερδίσουμε το δημόσιο σχολείο, να σταματήσουμε την βαθμιαία ακύρωσή του.
Οι εγκύκλιες σπουδές θα ολοκληρώνονται στην Β’Λυκείου για την οποία ήδη ετοιμάζονται νέα προγράμματα σπουδών. Στο Λύκειο πλέον δεν θα αξιολογείται η ικανότητα των μαθητών στην απομνημόνευση. Προτάσσεται και επιβραβεύεται η ικανότητα εμβάθυνσης στη γνώση, η δημιουργικότητα μέσω των εργασιών και η αποδραματοποίηση της εξεταστικής διαδικασίας μέσω ενός διαγωνίσματος του οποίου ο βαθμός θα προσμετράται για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μόνο εάν βελτιώνει τον βαθμό πρόσβασης. Η δε μορφή των ερωτήσεων θα απαιτεί το αντίθετο της απομνημόνευσης, θα ενισχύει την κριτική σκέψη και θα καθιστά την απομνημόνευση περιττή. Σημαντικό ρόλο εδώ θα παίξει και η νέα προσέγγιση του Επαγγελματικού Προσανατολισμού.
Προτείνουμε την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών στο τέλος της Β’ Λυκείου και η Γ’ Λυκείου να είναι ένας είδος προπαρασκευαστικού έτους όχι, όμως, φροντιστηριακής αντίληψης αλλά ένα έτος κατά το οποίο οι μαθητές και οι μαθήτριες θα μαθαίνουν πώς να γράφουν εργασίες, πώς να συνεργάζονται μεταξύ τους και πώς να πλησιάσουν σε μεγαλύτερο βάθος γνωστικές περιοχές που τους ενδιαφέρουν. Στόχος είναι όλοι, μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί, να «ξανακερδίσουμε» το σχολείο. Δεν θα γίνουν όλα αυτά από την μία μέρα στην άλλη και απαιτούνται υπερβάσεις όλων μας: καθηγητών, γονέων, μαθητών και όσων παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση συνειδήσεων στην κοινωνία. Και αυτό είναι το πιο δύσκολο γιατι χρειάζεται αλλαγή νοοτροπιών και, κυρίως, να μην εφησυχάζουμε με τη δυναμική της αδράνειας.
Η εξάωρη διδασκαλία του κάθε μαθήματος στην Γ’Λυκείου θα δίνει την δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να μην πιέζονται για την κάλυψη της ύλης, θα δίνει την άνεση συζητήσεων μέσα στην τάξη χωρίς το άγχος ότι χάνεται πολύτιμος χρόνος για να «βγει η ύλη», θα δίνει την δυνατότητα για περισσότερες επαναλήψεις και θα επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς να εντοπίζουν αστοχίες, δύσκολα και δύσβατα σημεία της ύλης, ώστε να γίνεται μία ανατροφοδότηση για την βελτίωση τους.
Η αναβάθμιση του Λυκείου δεν είναι δυνατόν να επιτύχει αν η Πολιτεία δεν ανταποκριθεί με σοβαρό τρόπο στις υποχρεώσεις της απέναντι στους εκπαιδευτικούς. Και πρώτα απ’όλα σε θέματα επιμόρφωσης. Κλειδί για την επιτυχία του συστήματος είναι η οι εκπαιδευτικοί μας. Και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε να τους παρέχουμε σύγχρονα προγράμματα σπουδών, νέα βιβλία και συνεχείς, σοβαρές επιμορφώσεις. Παρουσιάζουμε το νέο Εθνικό Σύστημα Επιμόρφωσης –και δια ζώσης και μέσω των νέων τεχνολογιών– και σημαντικές καινοτομίες στις δομές εκπαιδευτικής στήριξης. Θέλω να επισημάνω εδώ ότι τους εκπαιδευτικούς τους εμπιστευόμαστε γιατί πολλοί όλα τα χρόνια της κρίσης έχουν στηρίξει με εντυπωσιακό τρόπο την εκπαίδευση στη χώρα και θα τους στηρίξουμε στο έργο τους με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο.
Και βέβαια, μια τέτοια μεταρρύθμιση με βάθος την τριετία θα απαιτήσει και επιπρόθετους οικονομικούς πόρους αλλά και νέους διορισμούς και αυτά θα αποτελέσουν προτεραιότητες της πολιτικής μας.
Θέσαμε το σχέδιό μας προς διαβούλευση και περιμένουμε συγκεκριμένες προτάσεις ώστε να ενσωματώσουμε όλες τις προτάσεις που θα βελτιώνουν το σύστημα και να προχωρήσουμε με προσεκτικά βήματα στην βαθμιαία υλοποίησή του μέχρι τον Ιούνιο του 2020.
Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Με το νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση που ψηφίσαμε πρόσφατα βάζουμε φραγμούς σε αυθαιρεσίες και απορρυθμίσεις που ενίσχυσε ένα νεοφιλελευθερης έμπνευσης θεσμικό καθεστώς. Ο νόμος που ψηφίσαμε απότελεί μέρος του παράλληλου προγράμματος μας για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Με τον νόμο αυτό εξασφαλίζουμε την εξωστρέφεια στα ΑΕΙ με νέους θεσμούς, όπως
· Τα Ακαδημαϊκά Περιφερειακά Συμβούλια όπου για πρώτη φορά συνυπάρχουν εκπρόσωποι Πανεπιστημίων ΤΕΙ και Ερευνητικών Κέντρων για να συζητήσουν αναπτυξιακές προτάσεις όπου τα ΑΕΙ και τα Ερευνητικά Κέντρα θα παίζουν κυρίαρχο ρόλο.
· Τις διετείς δομές για αποφοίτους των επαγγελματικών λυκείων που θα είναι μέρος των ΑΕΙ και θα παρέχουν επαγγελματικά πιστοποιητικά Ευρωπαϊκών προσόντων
· Τα Κέντρα Επιμόρφωσης και Δια Βίου Εκπαίδευσης σε κάθε ΑΕΙ
· Ελέγχεται το κόστος των μεταπτυχιακών προγραμμάτων και τα τέλη φοίτησης θα καθορίζονται σύμφωνα με το κόστος και όχι τη ζήτηση.
· Επιπλέον δίνουμε για πρώτη φορά τη δυνατότητα σε φοιτητές που ικανοποιούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια για εισαγωγή στα μεταπτυχιακά προγράμματα αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν δίδακτρα, να εγγράφονται δωρεάν.
Για πρώτη φορά τα τελευταία 15 χρόνια, πολλά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας έχουν αρχίσει σοβαρές συζητήσεις για μελλοντικές συνεργασίες μεταξύ τους και η Πολιτεία θα κάνει ό,τι μπορεί για να ενισχύσει τέτοιες πρωτοβουλίες που θα καθιερώνουν τον Ενιαίο Χώρο Εκπαίδευσης και Έρευνας.
Έχουν γίνει πολλά, πρέπει και μπορούμε να κάνουμε περισσότερα.
Δεν λέμε ότι μπορέσαμε και λύσαμε όλα τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν επί δεκαετίες, στην παιδεία, στην υγεία. Τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησής μας.
Λέμε όμως ότι έχουμε κάνει σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση επίλυσης πολλών από αυτά με πρώτο ιεραρχημένο στόχο την διάσωσή τους από την καταστροφική επταετία που πέρασε. Δεύτερο, την “κανονικότητά” τους χτυπώντας τα προβλήματα, τις δυσλειτουργίες και τις στρεβλώσεις. Και τέλος την σταδιακή αλλαγή με στόχο την δωρεάν, δημόσια και κοινωνική ωφέλεια.
Καλή σχολική χρονιά σε όλους: Μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς.
Τμήμα Παιδείας της Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Χαλκιδικής
