Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) στο παρουσιάζει έκθεση που εστιάζει στην «Στρατηγική ανάπτυξης δεξιοτήτων για την Ενεργειακή αποδοτικότητα στη βιομηχανία σε 15 αναδυόμενα επαγγέλματα» στο πρόσφατο τεύχος του Special Report του.
Οι μεταβολές που συντελούνται στην οικονομία, στην τεχνολογία και στο ρυθμιστικό πλαίσιο σε σχέση με την ενέργεια και τη διαχείρισή της, σε συνδυασμό με τους τρεις προσδιοριστικούς παράγοντες που αποτελούν την κυρίαρχη τάση της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενέργεια, δηλαδή την από-ανθρακοποίηση (decarbonization), την αποκέντρωση (decentralization) και την ψηφιοποίηση (digitalization), τα αποκαλούμενα 3 Ds, έχουν επηρεάσει και θα επηρεάσουν ακόμα περισσότερο στο άμεσο μέλλον το προφίλ του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στον χώρο της ενέργειας και της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας στις επιχειρήσεις
Η έκθεση του ΣΕΒ μέσα από την παρατήρηση και την έρευνα αναλύει την ενεργειακή απόδοση στην βιομηχανία και τους λόγους εξοικονόμησης ενέργειας παγκοσμίως. Οι κυριότεροι λόγοι είναι οικονομικοί, λόγω του κόστους παραγωγής, περιβαλλοντικοί αφού η εκπομπές CO2 έπρεπε να μειωθούν, και στρατηγικοί λόγω της εξάρτησης των ευρωπαϊκών χωρών από πολιτικά ασταθείς περιοχές του πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια η εξοικονόμηση ενέργειας έχει σημειώσει πρόοδο.
Κατανάλωση Ενέργειας στην Ελλάδα
Η κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα από το 1990 και έπειτα σημείωνε ανοδική τάση μέχρι το 2007, ακολουθώντας την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Από το 2007 και μετά η ασταθείς οικονομικές συνθήκες της χώρας προκάλεσαν αλλαγή στην ενεργειακή κατανάλωση με μείωση της τάξης του 26% από το 2008 μέχρι το 2015. Από το 2013 η πτώση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας στην Βιομηχανία και η Κατανάλωση Ενέργειας σταθεροποιήθηκε και σημείωσε άνοδο για πρώτη φορά μετά το 2007.
Σχεδόν στο σύνολό τους οι επιμέρους βιομηχανικοί κλάδοι έχουν μειώσει την κατανάλωση ενέργειας μεταξύ 2000, 2008 και 2015, με εξαίρεση τον κλάδο των μη σιδηρούχων μετάλλων (αλουμινίου) στον οποίο παρατηρείται αύξηση της κατανάλωσης μεταξύ 2008 και 2015. Γενικά η βιομηχανία αλουμινίου έχει το μεγαλύτερο ποσοστό στην τελική κατανάλωση ενέργειας, και μικρότερη η χημική-πετροχημική βιομηχανία και οι υπόλοιποι κλάδοι.
Η σωστή και οργανωμένη διαχείριση των ενεργειακών ζητημάτων απαιτεί κατανομή θέσεων και την συνεργασία ατόμων διαφορετικών ειδικοτήτων τα οποία διαμορφώνουν αλλά και υλοποιούν την επιχειρηματική στρατηγική σε ζητήματα επιχειρηματικής ανάπτυξης, βιώσιμης ανάπτυξης, διαχείρισης ενέργειας κλπ.
Επομένως, τα άτομα που στελεχώνουν τις θέσεις αυτές είναι απαραίτητο να έχουν ολοκληρωμένη γνώση της λειτουργίας της αγοράς, της επιχείρησης και παραγωγής όπως επίσης και συγκεκριμένες δεξιότητες που απαιτούνται από την θέση τους.
- Ειδικότητες στη βιομηχανία για την ενεργειακή αποδοτικότητα και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων.
- Ειδικότητες στη βιομηχανία για την ενεργειακή αποδοτικότητα. Δεξιότητες-Τεχνολογικές εξελίξεις.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις στην βιομηχανία έχουν εκφραστεί με τον όρο 4η βιομηχανική ανάπτυξη με βασικές έννοιες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, την ρομποτική και τις μεγάλες βάσεις δεδομένων να είναι ο κορμός της νέας τεχνολογικής βιομηχανίας. Οπότε οι προκλήσεις και οι δεξιότητες που χρειάζονται οι εργαζόμενοι είναι πολύ απαιτητικές για την οργανωμένη εξέλιξη του κλάδου τους.
- Ειδικότητες στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας– Δεξιότητες Ρυθμιστικό πλαίσιο, Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές
- Ειδικότητες – δεξιότητες για την παρακολούθηση των ενεργειακών δεδομένων
Η συστηματική καταγραφή, παρακολούθηση και επεξεργασία των δεδομένων θεωρείται κρίσιμη όχι μόνο στην βιομηχανία αλλά και σε όλες τις επιχειρήσεις. Οι μεταβολές και οι εξελίξεις στον χώρο της ενέργειας χρειάζονται άτομα που να έχουν τις δεξιότητες συλλογής, διαχείρισης και επεξεργασίας δεδομένων με γνώσεις προγνωστικών μοντέλων.
- Ειδικότητες – δεξιότητες για την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών
- Ειδικότητες – δεξιότητες για την ενσωμάτωση νέων μοντέλων παραγωγής
- Ειδικότητες – δεξιότητες για τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας
Το σχέδιο για την ίδρυση και τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας αποτελεί προϋπόθεση για την αναδιοργάνωση της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προς όφελος των συμμετεχόντων στην αγορά και των τελικών καταναλωτών. Η θέση αυτή εκτός από τις απαιτούμενες τεχνικές γνώσεις, έχει υψηλές απαιτήσεις σε συγκεκριμένες ικανότητες και δεξιότητες (ταχύτητα, οξύνοια, επικοινωνιακές δεξιότητες κλπ).
Επίσης η στρατηγική ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού συμβάλει στην αποτελεσματική διαχείριση ενεργειακής αποδοτικότητας και πρέπει να ανταποκρίνεται στις μεταβολές που σημειώνονται στο οικονομικό, δεσμικό και τεχνολογικό περιβάλλον.
Μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού περιλαμβάνει πολιτικές και δράσεις που πρέπει να αναληφθούν σε επίπεδο επιχειρήσεων, κλάδων και πολιτείας-εκπαιδευτικού συστήματος. Παράλληλα, περιλαμβάνει και δράσεις που απαιτούν τη μεταξύ τους συνεργασία.
Δράσεις σε επίπεδο Πολιτείας
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Κατά την διάρκεια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι η κατάλληλη περίοδος για την επιλογή σωστής επαγγελματικής κατεύθυνσης ενός ατόμου και προτείνονται δράσεις που βοηθούν στην ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού.
- Αναβάθμιση του επαγγελματικού προσανατολισμού
- Ενδυνάμωση των οριζόντιων δεξιοτήτων (soft skills)
- Καλλιέργεια ενεργειακής κουλτούρας
- Αναβάθμιση των Δεξιοτήτων στην Επιστήμη, την Τεχνολογία, τη Μηχανική και τα Μαθηματικά (STEM)
- Ενδυνάμωση των ψηφιακών δεξιοτήτων
- Επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ)-προώθηση της μαθητείας
Τριτοβάθμια εκπαίδευση
- Αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών και ενίσχυση του διατμηματικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης.
- Επαγγελματικός προσανατολισμός και σύζευξη εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας
- Αναβάθμιση και περαιτέρω ενίσχυση των διαύλων μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και αγοράς εργασίας.
- Προώθηση μεθόδων Μάθησης με Βάση την Εργασία (πρακτική άσκηση, απόκτηση εργασιακής εμπειρίας)
- Περαιτέρω ενδυνάμωση των οριζόντιων δεξιοτήτων-ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων
Δράσεις σε επίπεδο Επιχειρήσεων
Η ενεργός συμμετοχή των επιχειρήσεων σε μια στρατηγική ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού είναι καθοριστική. Σημαντικές ενέργειες από την πλευρά των επιχειρήσεων προς αυτή την κατεύθυνση είναι
Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού
- Ενδυνάμωση της ενεργειακής συνείδησης των εργαζόμενων και απόκτηση τεχνικών γνώσεων εξοικονόμησης ενέργειας
- Αναβάθμιση των δεξιοτήτων που άπτονται των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνία
- Ανάπτυξη οριζόντιων δεξιοτήτων (soft skills)
Δράσεις συνεργασίας
Η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικού συστήματος και επιχειρήσεων είναι απαραίτητη για την στρατηγική ανάπτυξη των δεξιοτήτων του τομέα της ενέργειας. Οι δράσεις αυτές πρέπει να κατευθύνονται:
- Στην οργάνωση και παροχή προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης
- Στη δικτύωση με ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
- Στη χορήγηση υποτροφιών από τις επιχειρήσεις της βιομηχανίας
- Στη διαμόρφωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων από κοινού με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα
Πρωτοβουλίες κλαδικών φορέων
- Σχεδιασμός και οργάνωση προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης
- Δημιουργία συμβουλίων δεξιοτήτων (skills councils)
- Στη χορήγηση υποτροφιών σε μεταπτυχιακούς φοιτητές
Περισσότερες λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα του ΣΕΒ
