Η 18η Απριλίου κάθε χρόνου έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ως Παγκόσμια Ημέρα Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η επέτειος αυτή αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση του κοινού στο σημαντικό θέμα της προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Με τον όρο Πολιτιστική Κληρονομιά εννοούμε τον απτό πολιτισμό όπως κτίρια, μνημεία, τοπία, βιβλία, έργα τέχνης και τεκμήρια. Τον άυλο όπως τη λαογραφία, τις παραδόσεις, τη γλώσσα, τη γνώση και τη «φυσική» κληρονομιά που περιλαμβάνει σημαντικά πολιτιστικά τοπία και ευρήματα απο παλαιότερους πολιτισμούς. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι μοναδική και αναντικατάστατη, γεγονός το οποίο φορτίζει τον σύγχρονο πολιτισμό με την ευθύνη της διατήρησης και διαφύλαξης της.
Η πολιτιστική κληρονομιά της Νέας Καλλικράτειας.
α) Η ΚΟΡΗ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
Το πιο σημαντικό εύρημα των ιστορικών χρόνων είναι η περίφημη “κόρη της Καλλικράτειας” που κρατά ένα περιστέρι στο χέρι. Χρονολογείται στην ακμή των κλασικών χρόνων, έργο του 440πΧ περίπου και αποδίδει το δράμα του θανάτου με τον τρόπο που συνηθίζουν οι κλασικοί καλλιτέχνες. Βρέθηκε τυχαία το 1973 κατά τη διάρκεια θεμελίωσης μιας εξοχικής κατοικίας. Πρόκειται για ένα παριανό έργο, επιτάφιο μνημείο μιας μικρής κόρης, παιδικής ακόμη ηλικίας, το περιστέρι συμπληρώνει με την παρουσία του την περιγραφή της ζωής, σύμβολο τρυφερότητας και αγνότητας. Η Κόρη της Καλλικράτειας κοσμεί το αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης, θεωρείται οτι ο καλλιτέχνης που το κατασκεύασε είναι ισάξιος με αυτούς που έπλασαν τα γλυπτά της ζωφόρου του Παρθενώνα.
β) Ο ΛΟΦΟΣ
Στη νοτιοανατολική άκρη του οικισμού της Νέας Καλλικράτειας, ακριβώς επάνω στην ακτογραμμή, βρίσκεται η πευκόφυτη προϊστορική τούμπα, η οποία απο τη μια της πλευρά έχει υποστεί διάβρωση απο τη θάλασσα. Παρόλο που ο αρχαιολογικός χώρος δεν ερευνήθηκε συστηματικά, γνωρίζουμε οτι η τούμπα κατοικήθηκε απο τη νεοελιθική περίοδο εως την εποχή του σιδήρου, στη συνέχεια, απο τους αρχαϊκούς εως τους κλασικούς χρόνους. Οι περισσότερες πληροφορίες προέρχονται κυρίως απο το νεκροταφείο, που συνδέεται με τον οικισμό των ιστορικών χρόνων και βρίσκεται στο χώρο του σύγχρονου οικισμού. Πρόκειται για ταφές μέσα σε πήλινα πιθάρια ή λίθινες σαρκοφάγους.
γ) ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Το 1930 θεμελιώθηκε απο τους πρόσφυγες το 1ο δημοτικό σχολείο Νέας Καλλικράτειας. Για να χτιστεί, οι κάτοικοι μετέφεραν πέτρες με τα κάρα τους απο το μαχαλά Τζέμπετζη όπου είχε χαλασμένα σπίτια, λένε οι μαρτυρίες. Ένα ιστορικό, αρχοντικό, επιβλητικό κτήριο, ανεκτίμητης ιστορικής και συναισθηματικής αξίας, κοσμεί με καμάρι το κέντρο της Νέας Καλλικράτειας. Μέσα στο πέρασμα του χρόνου συνέδεσε τις αναμνήσεις πολλών γενεών, σταμάτησε να φιλοξενεί μαθητές στις τάξεις του πριν μερικά χρόνια. Το 2030, σε 9 χρόνια, θα συμπληρωθούν 100 χρόνια απο την ημερομηνία της θεμελίωσης του!
δ) ΤΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ
Τα λιγοστά κατάλοιπα της θεμελίωσεως του πύργου, που θεωρείται πως ήταν βυζαντινό κτίσμα, διακρίνονται ακόμη και σήμερα στην άκρη του κρημνού, πάνω απο το λιμάνι της Νέας Καλλικράτειας (περιοχή Γιάργια). Για τον πύργο αυτό δεν γνωρίζουμε ούτε τον κτήτορα, ούτε το έτος γνωρίζουμε μόνο πως το 1338μΧ ήταν ήδη ερειπωμένος.
ε) ΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
Επιμελήθηκε η κυρία Τσέλιου Σμαραγδή, με τη συμπαράσταση του συζύγου της Τσέλιου Παναγιώτη, δάσκαλοι στο δημοτικό σχολείο Νέας Καλλικράτειας. Το λεύκωμα περιλαμβάνει περιγραφές σε ήθη, έθιμα και παραδόσεις. Πλούσιο φωτογραφικό υλικό απο την ζωή των ανθρώπων στην Καλλικράτεια της Θράκης και έπειτα στη Νέα Καλλικράτεια της Χαλκιδικής. Πληροφορίες και περιγραφές για την προσφυγιά και τις δυσκολίες που αντιμετώπησαν οι κάτοικοι στη νέα τους ζωή. Τέλος, την ανάπτυξη και την πορεία της ζωής τους στον νέο τόπο. Οι πληροφορίες του κειμένου αντλήθηκαν απο αυτό το λεύκωμα που δημιουργήθηκε με αγάπη και συγκίνηση, οπως αναφέρεται στον πρόλογο του. Τι άλλο θεωρείται πως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πολιτιστική κληρονομιά για την περιοχή της Νέας Καλλικράτειας;
