O ύπνος αποτελεί ζωτική ανάγκη και απαραίτητη προϋπόθεση για καλή υγεία και ευεξία. Όμως, ένας στους τρεις ενηλίκους παραπονείται για κάποια διαταραχή του ύπνου.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αναγνωρίζοντας τις διαστάσεις του προβλήματος, όρισε την τρίτη Παρασκευή του Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου.
Στόχος της ημέρας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία του ύπνου για την υγεία μας και τις συνέπειες της αϋπνίας,ο καλός ύπνος λειτουργεί προστατευτικά για την ποιότητα ζωής και την ασφάλειά μας. Επηρεάζει θετικά τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, αντιδρούμε, δουλεύουμε, μαθαίνουμε και κοινωνικοποιούμαστε. Tα οφέλη του είναι αναγκαία για το «ευ ζην», κάτι που είναι επιθυμητό και ζητούμενο από την αρχαία ελληνική εποχή έως και σήμερα.
Πιο συγκεκριμένα, ενώ κοιμόμαστε, ο εγκέφαλος μας προετοιμάζεται για την επόμενη μέρα, και αποθηκεύει τις χρήσιμες πληροφορίες που λάβαμε την προηγούμενη.
Σύμφωνα με μελέτες, μια νύχτα καλού ύπνου βελτιώνει τη μάθηση και ενισχύει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, την προσοχή μας, τη λήψη αποφάσεων και τη δημιουργικότητά μας.
Επίσης, ο ύπνος είναι απαραίτητος για την σωματική υγεία καθώς εμπλέκεται στην επούλωση και επιδιόρθωση των αιμοφόρων αγγείων και της καρδιάς, διατηρεί την ισορροπία των ορμονών και συμβάλλει στην ανάπλαση των ιστών.
Ειδικά για τους νέους έχει σημασία ότι κατά τον ύπνο εκκρίνεται η αυξητική ορμόνη, απαραίτητη για την ανάπτυξη του οργανισμού, αύξηση του ύψους και την ενίσχυση της μυϊκής μάζας.
Η βραχυπρόθεσμη έλλειψη ύπνου επηρεάζει την κρίση, την διάθεση, την ικανότητα να μαθαίνουμε και να διατηρούμε πληροφορίες, και αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων (ακόμα και θανατηφόρων, ιδίως κατά την οδήγηση) και τραυματισμών.
Η μακροπρόθεσμη έλλειψη ύπνου, έστω και λίγων ωρών σε καθημερινή βάση, αν είναι για πολύ καιρό, δημιουργεί συνεχές αίσθημα κόπωσης και ημερήσιας υπνηλίας. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μια σειρά από προβλήματα υγείας όπως παχυσαρκία, διαβήτη, καρδιαγγειακές παθήσεις, ακόμη και πρόωρη θνησιμότητα.
Η συχνότερη αιτία στέρησης ύπνου είναι ο μειωμένος χρόνος που διατίθεται για αυτόν εξαιτίας επαγγελματικών πιέσεων και εξαιτίας του χρόνου που δαπανάται σε διασκέδαση και στην κακή χρήση των ηλεκτρονικών μέσων δικτύωσης, ιδίως μεταξύ των νέων.
Άλλες συχνές διαταραχές του ύπνου που συμβαίνουν όχι μόνον στην εφηβεία αλλά κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ζωής είναι η αϋπνία και η άπνοια στον
ύπνο.
Η αϋπνία συμβαίνει κυρίως λόγω άγχους και χρειάζεται ειδική θεραπεία. Η άπνοια στον ύπνο είναι η διακοπή της αναπνοής που συνήθως συμβαίνει σε ανθρώπους που ροχαλίζουν, με συνέπεια μεγάλη ημερήσια υπνηλία που μπορεί να προκαλέσει ατυχήματα, και σημαντικές επιπτώσεις στην καρδιά και στα αγγεία.
Η ευαισθητοποίηση πάνω στα θέματα αυτά και η αναγνώριση των συνανθρώπων μας που μπορεί να έχουν κάποια διαταραχή του ύπνου, οδηγεί σε έγκαιρη αντιμετώπιση με αποτέλεσμα καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία.
