Όπως αναφέρει το CNN ο Ντόναλντ Τραμπ πέρασε τις πρώτες 100 μέρες του πίσω στο Οβάλ Γραφείο, οδηγώντας μια οικονομία που ο κόσμος ζήλευε στα πρόθυρα της κρίσης, διακινδυνεύοντας τη φήμη της Αμερικής ως οικονομικά ασφαλούς καταφυγίου και καλλιεργώντας φόβο στους ψηφοφόρους που έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στην ηγεσία του.
Οι Αμερικανοί αναζητούσαν απεγνωσμένα ανακούφιση από τις υψηλές τιμές των τροφίμων και πίστεψαν στην υπόσχεση του Τραμπ να κάνει την Αμερική ξανά προσιτή τον Νοέμβριο του 2024, εν μέρει από νοσταλγία για την οικονομία της πρώτης του θητείας πριν από την πανδημία.
Ο Τραμπ επιχειρεί την πιο θεμελιώδη αναμόρφωση των αμερικανικών και παγκόσμιων οικονομιών εδώ και γενιές, πεπεισμένος ότι μπορεί να αναδημιουργήσει μια μυθική χρυσή εποχή των τελών του 19ου αιώνα χρησιμοποιώντας «όμορφους» δασμούς για να ασκήσει την οικονομική ισχύ των ΗΠΑ για να συντρίψει τους εμπορικούς αντιπάλους.
Ωστόσο, ένας πρόεδρος που έπαιξε γκολφ ενώ τα εργατικά 401(k) κατέρρευσαν, συχνά φαινόταν αδιάφορος για τις αυξανόμενες ανησυχίες των Αμερικανών, από τους επιχειρηματικούς γίγαντες μέχρι τους απλούς αγοραστές που βλέπουν τον αντίκτυπο των πολιτικών του σε πραγματικό χρόνο κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών της θητείας του, τις οποίες θα σηματοδοτήσει την Τρίτη.
Τρισεκατομμύρια δολάρια έχουν χαθεί από τις χρηματιστηριακές αγορές. Οι αεροπορικές εταιρείες μειώνουν τις πτήσεις. Οι κορυφαίες εταιρείες καταρρίπτουν τις δικές τους ετήσιες προβλέψεις. Ορισμένοι λιανοπωλητές έχουν σταματήσει να πωλούν προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα στις ΗΠΑ λόγω των δασμών.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μείωσε τις προβλέψεις για την ανάπτυξη των ΗΠΑ. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναφέρει ότι ορισμένες επιχειρήσεις έχουν σταματήσει να προσλαμβάνουν. Ο διευθύνων σύμβουλος της Walmart δήλωσε στον Τραμπ ότι οι πολιτικές του θα «παγώσουν» την αλυσίδα εφοδιασμού μέχρι το καλοκαίρι.
Σε ένα προειδοποιητικό σημάδι για μια πιθανή ολίσθηση σε ύφεση, το καταναλωτικό κλίμα έχει καταρρεύσει και τον Απρίλιο βρισκόταν στο τέταρτο χαμηλότερο επίπεδό του από το 1952. Ο Δείκτης Φόβου και Απληστίας του CNN, ένα στιγμιότυπο των συναισθημάτων στις αγορές, καταγράφει «φόβο» ή «ακραίο φόβο» τον τελευταίο μήνα.
Αδιάκοπη εφαρμογή της αμερικανικής ισχύος
Όπως και πολλά άλλα που έχει κάνει ο Τραμπ από τότε που επέστρεψε στο Οβάλ Γραφείο, η εμπορική του πολιτική είναι νομικά και συνταγματικά αμφισβητήσιμη, καθώς κήρυξε μονομερώς κατάσταση εθνικής έκτακτης ανάγκης για να απελευθερώσει εξουσίες για την διεξαγωγή δασμολογικού πολέμου.
Ασκεί τώρα τεράστια και ανεξέλεγκτη εξουσία για να δοκιμάσει τη δια βίου θεωρία του ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, το πλουσιότερο έθνος στον κόσμο, έχουν από καιρό εξαπατηθεί από κάθε άλλη χώρα.
Στόχος του είναι να αναγκάσει τις ξένες αγορές να ανοίξουν διάπλατα για τα αμερικανικά προϊόντα και να κάνει τους κατασκευαστές να επαναφέρουν εργοστάσια και θέσεις εργασίας για να αναζωογονήσουν τις βιομηχανικές περιοχές που έχουν πληρώσει βαρύ τίμημα για την παγκοσμιοποίηση του εμπορίου.
Επιμένει ότι πολλά έθνη παρατάσσονται για να κάνουν φιλικές προς τις ΗΠΑ συμφωνίες που θα κάνουν τους Αμερικανούς πλούσιους. Εκατομμύρια αμερικανικές θέσεις εργασίας μπορεί να εξαρτηθούν από το αποτέλεσμα του ρίσκου του.
Ο Τραμπ εφαρμόζει στην πράξη μια βασική πεποίθηση που βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο της προσπάθειάς του να διαλύσει το υπό την ηγεσία των ΗΠΑ δυτικό πολιτικό σύστημα που έχει επικρατήσει και διατηρεί την παγκόσμια ειρήνη εδώ και 80 χρόνια: Ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες – η ισχυρότερη παγκόσμια δύναμη – δεν πρέπει να ηγούνται του κόσμου, αλλά να χρησιμοποιούν τη δύναμή τους σε διαπραγματεύσεις κατ’ ιδίαν για να εξαναγκάσουν τα μικρότερα έθνη σε πολιτικές που ωφελούν την Αμερική και κανέναν άλλον. Αυτή η αρχή, ενσωματωμένη στην προσέγγισή του «Πρώτα η Αμερική», έχει ήδη αποξενώσει πολλούς Αμερικανούς συμμάχους – αν και αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παρά ένα πρόβλημα για έναν πρόεδρο που βλέπει τη ζωή ως μια πρόταση νίκης-ήττας.
Η εύθραυστη ιδιοσυγκρασία του προέδρου και η πεποίθηση ότι διαθέτει ένα πιο κοφτερό οικονομικό μυαλό από εκείνους των οποίων η δουλειά είναι να προστατεύουν την απασχόληση και να καταπολεμούν τον πληθωρισμό συμβάλλουν επίσης στο να ωθήσουν την οικονομία των ΗΠΑ στο χείλος του γκρεμού.
Οι επιθέσεις του στον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, για παράδειγμα, έχουν αμαυρώσει την εικόνα της Αμερικής ως βράχου σταθερότητας στην παγκόσμια οικονομία.
Ο Τραμπ απαιτεί μεγάλες μειώσεις των επιτοκίων, παρόλο που πολλοί ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τον πληθωρισμό, ο οποίος ήδη αναμένεται να αυξηθεί λόγω των δασμών του. Οι αγορές απεχθάνονταν την παρέμβασή του – ίσως ένας λόγος για τον οποίο έχει μετριάσει, τουλάχιστον προς το παρόν, τις απειλές του να απολύσει τον επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας.
Ο Τραμπ κλιμακώνει επίσης μια επικίνδυνη αναμέτρηση με την Κίνα, εξαπολύοντας έναν πλήρη οικονομικό πόλεμο με την υπερδύναμη αντίπαλο της Αμερικής στον 21ο αιώνα, ο οποίος έχει τεράστιες γεωπολιτικές επιπτώσεις πολύ πέρα από τους όρους συναλλαγών.
«Αν κοιτάξετε όλα τα χρόνια που το κάνω αυτό, έχω δίκιο σε ορισμένα πράγματα», δήλωσε ο Τραμπ στο περιοδικό Time σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα, σηματοδοτώντας τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας του. «Θα έχετε την πλουσιότερη χώρα που είχαμε ποτέ και θα έχετε μια έκρηξη προς τα πάνω στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον».
Αυτό που είναι τόσο αξιοσημείωτο σχετικά με την καταιγίδα που κλιμακώνεται είναι ότι δεν είναι προϊόν οικονομικών κύκλων, ενός εξωτερικού οικονομικού σοκ, μιας τρομοκρατικής επίθεσης ή μιας θεομηνίας όπως μια πανδημία ή μια φυσική καταστροφή. Όλα αυτά έχουν συνταχθεί από έναν Αμερικανό πρόεδρο που εν γνώσει του υιοθετεί δασμολογικές πολιτικές που σχεδόν όλοι οι ενημερωμένοι οικονομικοί παρατηρητές προβλέπουν ότι θα οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές και επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας.
Δεν είναι μόνο αυτό που κάνει ο Τραμπ, αλλά και ο τρόπος που το κάνει.
Έχει επιβάλει, αναστείλει και προσαρμόσει αυθαίρετους δασμούς με ακανόνιστο τρόπο, δημιουργώντας το είδος της αβεβαιότητας που μπορεί να προκαλέσει υφέσεις. Ισχυρίστηκε στη συνέντευξή του στο Time ότι είχε ήδη κάνει 200 εμπορικές συμφωνίες και ότι η ομάδα του συνομιλεί με την Κίνα, η οποία αντιμετωπίζει δασμούς 145% που ουσιαστικά έχουν σταματήσει το εμπόριο μεταξύ των αντιπάλων. Το Πεκίνο αρνείται ότι βρίσκεται σε επαφή με τις ΗΠΑ και δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης στον εκφοβισμό του.
Οι Αμερικανοί δεν πιστεύουν πλέον στην οικονομική κυριαρχία του Τραμπ
Ο Τραμπ παίζσει ένα εξαιρετικά επικίνδυνο στοίχημα. «Αυτή είναι μια από τις πιο σημαντικές ημέρες, κατά τη γνώμη μου, στην αμερικανική ιστορία. Είναι η διακήρυξη της οικονομικής μας ανεξαρτησίας», είπε ο πρόεδρος, κηρύσσοντας την «Ημέρα Απελευθέρωσης» στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου στις 2 Απριλίου. Με χαρά διάβασε τη λίστα με τους δασμολογικούς συντελεστές για δεκάδες έθνη σε μια μεγάλη αφίσα. «Θα γίνουμε πλούσιοι ως χώρα επειδή μας έχουν αφαιρέσει τόσο μεγάλο μέρος του πλούτου μας».
Αλλά μέσα σε λίγες ώρες από την έναρξη ισχύος των αμοιβαίων δασμών, ο Τραμπ τους σταμάτησε ξαφνικά για 90 ημέρες, προφανώς επανερχόμενος στην πραγματικότητα από την ανησυχητική δραστηριότητα στις αγορές ομολόγων που υποδήλωνε ότι οι επενδυτές εγκατέλειπαν την πίστη τους στην οικονομία των ΗΠΑ. Οι αξιωματούχοι του, βουτηγμένοι στην προσωπολατρεία του Τραμπ, χαιρέτισαν παρ’ όλα αυτά την ξαφνική του ανατροπή ως απόδειξη της ιδιοφυΐας του και προέβλεψαν έναν χείμαρρο συμφωνιών που θα ενίσχυαν την οικονομία. Καμία από αυτές δεν έχει υλοποιηθεί μέχρι στιγμής.
Η σύγχυση και οι ανατροπές ήταν τραυματικές για εκατομμύρια Αμερικανούς που ήλπιζαν ότι θα έφερνε οικονομική ανακούφιση, όχι έναν νέο γύρο πόνου για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Αφού κέρδισε την πλειοψηφία των ψήφων τον Νοέμβριο, το ποσοστό αποδοχής του Τραμπ έχει καταρρεύσει στο 41%, το χειρότερο από οποιονδήποτε άλλο πρόεδρο στις πρώτες 100 ημέρες του σε 70 χρόνια, σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση του CNN/SSRS. Η αποδοχή του για την οικονομία – κλειδί για τη μακροχρόνια πολιτική του βιωσιμότητα – βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ, στο 39%. Μόνο το 35% εγκρίνει την προσέγγισή του στον πληθωρισμό, ο ίδιος αριθμός που υποστηρίζει τον Τραμπ για τους δασμούς.
Πού είναι οι συμφωνίες από τον «απόλυτο διαπραγματευτή»;
Η επιδεινούμενη πολιτική θέση του προέδρου κλιμακώνει την πίεση για την παραγωγή αποτελεσμάτων που δικαιολογούν το τεράστιο σοκ και τη ζημιά που έχει προκαλέσει στην οικονομία. Η κυβέρνηση, ωστόσο, επιμένει ότι μια οικονομική πολιτική που φαίνεται να προκύπτει από τις προσωπικές ιδιοτροπίες του προέδρου είναι ένα καλά μελετημένο σχέδιο που έχει σχεδιαστεί για να αποδώσει. «Εννοώ, είναι ο απόλυτος διαπραγματευτής», δήλωσε η Υπουργός Γεωργίας Μπρουκ Ρόλινς στην εκπομπή «State of the Union» του CNN την Κυριακή. «Θα είναι μια νέα εποχή επέκτασης της αγοράς σε όλο τον κόσμο… Οι χώρες χτυπούν την πόρτα μας αυτή τη στιγμή».
Ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ παρουσίασε την ιδιότροπη ηγεσία του Τραμπ ως παράδειγμα ενός προέδρου που ξεγελάει τους εμπορικούς αντιπάλους των ΗΠΑ.
«Στη θεωρία των παιγνίων, αυτό ονομάζεται στρατηγική αβεβαιότητα. Έτσι, δεν πρόκειται να πείτε στο άτομο στην άλλη πλευρά της διαπραγμάτευσης πού θα καταλήξετε. Και κανείς δεν είναι καλύτερος στη δημιουργία αυτής της μόχλευσης από τον Πρόεδρο Τραμπ», δήλωσε ο Μπέσεντ στην εκπομπή «This Week» του ABC News την Κυριακή.
«Ξέρετε, έχει δείξει τους υψηλούς δασμούς και εδώ είναι το μαστίγιο. Εδώ μπορούν να καταλήξουν οι δασμοί. Και το καρότο είναι, ελάτε σε εμάς, αφαιρέστε τους δασμούς σας, αφαιρέστε τα μη δασμολογικά εμπορικά σας εμπόδια, σταματήστε να χειραγωγείτε το νόμισμά σας, σταματήστε να επιδοτείτε την εργασία και το κεφάλαιο και μετά μπορούμε να μιλήσουμε».
https://www.efsyn.gr/