Σε απόσταση 35 χιλιομέτρων από την πόλη της Θεσσαλονίκης στην Χαλκιδική βρίσκεται ένα από τα πιο γνωστά τουριστικά θέρετρα της Χαλκιδικής, η Νέα Καλλικράτεια…
από την Καλλικράτεια στην Νέα Καλλικράτεια…
Με την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1924, οι Έλληνες κάτοικοι της Καλλικράτειας, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες και να αναζητήσουν μια νέα πατρίδα στη Μακεδονία.
Οι κάτοικοι της Καλλικράτειας αναχώρησαν οριστικά από την πατρίδα τους στις αρχές του 1924 ( 25 Μαΐου 1924), με τρία ελληνικά πλοία, το “Δάφνη”, “Εύξεινος”και “Βενιζέλος”.
Η μεταφορά των ζώων και των υπαρχόντων τους έγινε με 71 ιστιοφόρα. Ήρθαν στη Θεσσαλονίκη. Έμεινα σε καραντίνα στο Καραμπουρνάκι επί 15 ημέρες κι αργότερα κατοίκησαν σε τολ στη Σταυρούπολη.
Τη θέση για την ίδρυση του νέου συνοικισμού της σημερινής Καλλικράτειας, που ήταν μετόχι ( Τσαλί-Μετόχι) της Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους, υπέδειξε μια εντεταλμένη επιτροπή της Εθνικής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ).
Συμφώνησαν σ’ αυτήν και μια επιτροπή γερόντων της Καλλικράτειας, εφ’ όσον τους θύμιζε την παλιά πατρίδα. Προσωρινά έμειναν σε ξύλινες παράγκες, στο Τσαλί Μετόχι.
Το 1925 άρχισαν να κτίζονται τα 360 σπίτια του εποικισμού για να στεγάσουν τις προσφυγικές οικογένειες. Κάθε οικογένεια πήρε 34 στρέμματα γης (κλήρο) και ένα σπίτι με μισό στρέμμα αυλή.
Το 1926 έγινε η οριστική εγκατάσταση των προσφύγων στο καινούριο τους χωριό, που το ονόμασαν Νέα Καλλικράτεια, σε ανάμνηση της Παλιάς.
Τελικά, επιλέγει η σημερινή περιοχή της Νέας Καλλικράτειας στη θέση “Στόμιον”, όπου αρχικά υπήρχε το Μετόχι της Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους που ονομαζόταν “Τσαλί Μετόχι”, γιατί είχε πολλά τσαλιά (αγκάθια). Στην περιοχή δεν υπήρχε κανένα σπίτι.
Σύμφωνα με την αρχαιολογία η περιοχή κατοικούνταν από την Νεολιθική εποχή και υπάρχουν λείψανα προϊστορικού οικισμού.
Στην περιοχή βρέθηκαν πολύ σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα όπως η περίφημη Κόρη της Καλλικράτειας που κρατά ένα περιστέρι στο χέρι, η επιτύμβια ανάγλυφη στήλη με αέτωμα που είναι έργο του 440 π.Χ. και κοσμεί το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης.
Στη Β.Δ. άκρη του οικισμού, προς τον Λιμενοβραχίονα των ψαροκάικων, βρίσκεται τοποθεσία όπου οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν Αρχαία Λουτρά.
Στην νεώτερη ιστορία εδώ βρισκόταν το μετόχι Στόμιον της μονής Ξενοφώντος καθώς και μετόχια άλλων μονών του Αγίου Όρους.
Στο παλιό βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Τρύφωνα, προστάτη των αμπελουργών, κάθε Αύγουστο γίνεται γιορτή και πανηγύρι, κατά την διάρκεια της οποίας προσφέρονται πιάτα με ντόπιες σπεσιαλιτέ και άφθονο κρασί τοπικών ποικιλιών.
Με τον καιρό, οι κάτοικοι με περίσσιο κόπο, επίπονες προσπάθειες και σκληρή δουλειά, κατόρθωσαν τελικά να στεριώσουν σ’ αυτόν τον τόπο μη λησμονώντας φυσικά την χαμένη τους πατρίδα. Από τότε μέχρι σήμερα, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι, τίποτε δε θυμίζει πια τους προσφυγικούς καταυλισμούς και τον καθημερινό μόχθο για την επιβίωση.
H Καλλικράτεια της Ανατολικής Θράκης
H Καλλικράτεια της Ανατολικής Θράκης ήταν μια όμορφη παραθαλάσσια κωμόπολη, κτισμένη στο μυχό του κόλπου των Αθύρων (Μεγάλου Τσεκμετζέ). Απείχε 33 χιλ. από την Κωνσταντινούπολη, 15 Χιλ. από τις Μέτρες Τσατάλτζα) και 20 Χιλ. από τα Άθυρα.
Άλλα ελληνικά χωριά κοντά της ήταν τα Πλάγια , οι Λαγοθήρες, τα Δημοκράνεια, το Οικονομείο, το Ξάστερο, οι Επιβάτες και οι Αιγιαλοί (Άγιος Παύλος). Αριθμούσε 485 ελληνικές και ελληνόφωνες οικογένειες.
Κανείς δε γνωρίζει την προέλευση του ονόματος Καλλικράτεια. Η παράδοση κατ’ άλλους λέει ότι πήρε το όνομά της από τον Σπαρτιάτη ναύαρχο Καλλικρατίδα ή από το γνωστό καλλιτέχνη του Παρθενώνα Καλλικράτη.
Κατ’ άλλους , λέει, ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος αναζητώντας θέση για την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης είπε ότι η θέση του χωριού αυτού «κρατεί κάλλη πολλά».
H Καλλικράτεια ήταν Δήμος, είχε 2 δημοτικά σχολεία αρρένων & Θηλέων που στεγάζονταν σε ένα κτίριο και αριθμούσαν γύρω στους 600 μαθητές & μαθήτριες.
Είχαν μία εκκλησία, της Οσίας Παρασκευής. Έξω από το χωριό υπήρχε επίσης ομώνυμο παρεκκλήσι με αγίασμα και τον τάφο της Οσίας.
Τα περισσότερα σπίτια ήταν διώροφα, ξύλινα χωρίς ιδιαίτερη αυλή και κήπο.
Τα κυριότερα γεωργικά προϊόντα του χωριού ήταν τα επιτραπέζια σταφύλια (γιαπιντζάκια), τα καρπούζια και τα γνωστά με το όνομα τοπ-ατάν, πεπόνια.
Είχε αξιόλογη κτηνοτροφία και με το γάλα που συγκεντρωνόταν λειτουργούσαν 6 εργοστάσια γιαουρτοποιΐας. Τα ονομαστό γιαούρτι της Καλλικράτειας γνωστό σαν συληβριανό γιαούρτι, μεταφερόταν αυθημερόν με ιστιοφόρο στην αγορά της Κωνσταντινούπολης.
Η Καλλικράτεια είχε επίσης αξιόλογη ναυτιλία. Τα 9/10 των ανδρών ήταν ναυτικοί. Είχε γύρω στα 130 καΐκια συνολικής χωρητικότητας 5-6 χιλιάδων τόνων.
Πηγή : Δημοτικό και Γυμνάσιο Καλλικράτειας
