Ο Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο άνθρωπος που κυβέρνησε τη Συρία για πάνω από δύο δεκαετίες, βρίσκεται πλέον στη Μόσχα, μακριά από την πατρίδα του την οποία εγκατέλειψε μετά την κατάληψη της Δαμασκού από τους αντάρτες τζιχαντιστές.
Η φυγή του πραγματοποιήθηκε υπό άκρα μυστικότητα, με τη Ρωσία και συγκεκριμένα με απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν, να του χορηγεί πολιτικό άσυλο. Το αεροσκάφος που τον μετέφερε απογειώθηκε με απενεργοποιημένο πομπό, και ούτε καν ο αδερφός του Άσαντ δεν είχε ενημερωθεί για την αναχώρησή του.
Η Ρωσία, που είχε παίξει καθοριστικό ρόλο στη διατήρησή του στην εξουσία μέσω στρατιωτικής παρέμβασης το 2015, τώρα προσέφερε ασφαλές καταφύγιο, διασφαλίζοντας ότι δεν θα καταλήξει στα χέρια των ανταρτών. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Άσαντχρειάστηκε να πειστεί από Ρώσους αξιωματούχους να εγκαταλείψει τη Συρία, κάτι που υποδηλώνει την έντονη αίσθηση απομόνωσης και ανασφάλειας που επικρατούσε στα τελευταία του χρόνια ως πρόεδρος.
Η επιλογή της Μόσχας ως προορισμού δεν ήταν τυχαία. Η Ρωσία έχει μακρά ιστορία σχέσεων με την οικογένεια Άσαντ. Οι δεσμοί τους ξεκινούν από τη δεκαετία του 1970, όταν ο πατέρας του, Χαφέζ αλ-Άσαντ, έθεσε τη Συρία στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η σχέση αυτή ενισχύθηκε, ιδιαίτερα μετά την παρέμβαση του Βλαντιμίρ Πούτιν στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας.
Τα παιδιά του Άσαντ είχαν σταλεί στις διακοπές τους στην Κριμαία, ενώ ο μεγαλύτερος γιος του, Χαφέζ, φοίτησε σε ρωσικό πανεπιστήμιο. Ωστόσο, παρά τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ των δύο κρατών, η προσωπική σχέση του Άσαντ με τον Πούτιν παρέμεινε ψυχρή και γεμάτη καχυποψία τα τελευταία χρόνια. Ο Πούτιν συχνά εξέφραζε τη δυσαρέσκειά του για την άρνηση του Άσαντ να προβεί σε μεταρρυθμίσεις ή να συνεργαστεί με την αντιπολίτευση, κάτι που αναδεικνύει τις βαθύτερες εντάσεις στις σχέσεις τους.
Η απόφαση του Πούτιν να προσφέρει καταφύγιο στον Άσαντ, παρά τις προσωπικές τους διαφορές, φαίνεται να βασίζεται σε στρατηγικούς λόγους. Ο Ρώσος ηγέτης, ο ίδιος υπό διεθνές ένταλμα σύλληψης, αντιλαμβάνεται την προστασία του Άσαντ ως ένδειξη αφοσίωσης στους συμμάχους του και ως μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα ότι η Ρωσία δεν εγκαταλείπει τους εταίρους της. Επιπλέον, η Μόσχα προσφέρει ιατρική φροντίδα για τη σύζυγο του Άσαντ, Άσμα, η οποία πάσχει από λευχαιμία.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Guardian, παρά την πολυτελή ζωή που είχε στη Συρία, ο Άσαντ και η οικογένειά του αναμένεται να ζήσουν πιο απομονωμένα στη Μόσχα. Σε αντίθεση με τα βίντεο που έδειχναν τις επαύλεις του γεμάτες με πολυτελή αυτοκίνητα και αντικείμενα, η ζωή του στη Ρωσία θα είναι μάλλον σκιώδης, υπό τη στενή παρακολούθηση των ρωσικών αρχών. Εικάζεται ότι θα διαμένει σε απομακρυσμένη έπαυλη, ενώ θα έχει πρόσβαση σε μέρος της περιουσίας του, που εκτιμάται σε 2 δισεκατομμύρια δολάρια,κρυμμένη σε υπεράκτιους λογαριασμούς. Παρ’ όλα αυτά, η Ρωσία φαίνεται να αποφεύγει να τον προβάλλει, με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης να μην έχουν δημοσιεύσει ακόμη φωτογραφίες του στη χώρα.
Το μέλλον του Άσαντ στη Μόσχα είναι αβέβαιο. Παρότι εξασφαλίζει προσωρινή προστασία, το καθεστώς του Πούτιν αντιμετωπίζει και το ίδιο προκλήσεις, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάσει τη μακροχρόνια ασφάλεια του Άσαντ. Ο ίδιος φαίνεται να έχει αποδεχθεί την απομόνωσή του, χωρίς πιθανότητες πολιτικής επιστροφής.
Το παράδειγμά του θυμίζει άλλους εξόριστους ηγέτες, όπως ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς της Ουκρανίας, που ζει σε απομόνωση στη Μόσχα μετά την ανατροπή του το 2014.
