Με προτάσεις που συνδυάζουν στρατηγικές κοινωνικής συνοχής και στρατιωτικής ενίσχυσης, η Κομισιόν παρουσίασε το νέο πλαίσιο αναθεώρησης των πολιτικών που αφορούν τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Ψηλά στη στρατηγική της βρίσκεται η ενίσχυση του τομέα της άμυνας, καθώς καλεί τα κράτη μέλη να ανακατευθύνουν πόρους από τα κοινοτικά προγράμματα για την κατασκευή υποδομών που θα διευκολύνουν τη μετακίνηση στρατευμάτων. Παράλληλα, η Κομισιόν προτείνει την ενίσχυση των παραγωγικών δυνατοτήτων των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων στον τομέα της άμυνας, σε όλες τις περιοχές της ΕΕ.
Ωστόσο, προκειμένου να ανακουφίσει τους πολίτες από τις αυξανόμενες στρατιωτικές δαπάνες, η Κομισιόν προτείνει μια σειρά από μέτρα για την προσιτή στέγαση. Στόχος είναι ο διπλασιασμός των κοινοτικών κονδυλίων για τη στέγαση, με την προϋπόθεση ότι τα κράτη μέλη θα προχωρήσουν σε ανακατανομή πόρων από τα προγράμματα του 2021-2027.
Δεν πρόκειται για άμεση αύξηση των χρημάτων, αλλά για την παροχή κινήτρων στα κράτη μέλη να ανακατανείμουν υπάρχοντες πόρους για να χρηματοδοτήσουν στεγαστικά έργα. Επίσης, οι χώρες που θα ακολουθήσουν τις συστάσεις της Κομισιόν θα έχουν την ευχέρεια να λάβουν προκαταβολή 30% του προϋπολογισμού των επενδύσεων για το 2026, ενώ η ΕΕ θα αναλάβει τη χρηματοδότηση του 100% των δράσεων για τη στέγαση χωρίς εθνική συμμετοχή.
Προτάσεις για τη στέγαση και την κοινωνική συνοχή
Στο επίκεντρο της πρότασης της Κομισιόν βρίσκεται η δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού μέσου που θα συνδυάζει τα κονδύλια κοινωνικής συνοχής της ΕΕ με πόρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ιδιωτικές τράπεζες. Η Κομισιόν αποδίδει την κρίση στέγασης στην ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης, η οποία έχει προκαλέσει σημαντική αύξηση των τιμών των ακινήτων και των ενοικίων. Παράλληλα, αναγνωρίζει ότι οι μισθοί δεν αυξήθηκαν με τον ίδιο ρυθμό, με αποτέλεσμα να διευρύνεται το χάσμα μεταξύ της ζήτησης για οικονομικά προσιτές κατοικίες και της διαθεσιμότητας.
Η ΕΕ τονίζει ότι το υψηλό κόστος στέγασης έχει αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία, καθώς αναγκάζει τα νοικοκυριά να διαθέσουν μεγάλο ποσοστό του εισοδήματός τους σε ενοίκια ή στεγαστικά δάνεια, μειώνοντας τις δυνατότητές τους για άλλες ανάγκες, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση.
Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Προσιτή Στέγαση
Η Κομισιόν έχει ξεκινήσει την επεξεργασία του “Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Προσιτή Στέγαση”, το οποίο στόχο έχει να δημιουργήσει ένα σύστημα για την αύξηση της προσφοράς προσιτών κατοικιών. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η δημιουργία πανευρωπαϊκής πλατφόρμας για την προώθηση των επενδύσεων σε προσιτή και βιώσιμη στέγαση.
Εν τω μεταξύ, η Κομισιόν προτείνει την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης και σχεδιασμού σε τοπικό και δημοτικό επίπεδο για να εξασφαλιστεί ότι οι επενδύσεις σε στεγαστικά έργα θα αποφέρουν γρήγορα αποτελέσματα.
Σχόλια και ανησυχίες των κινημάτων για τη στέγη
Τα κινήματα για το δικαίωμα στη στέγη εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την κατεύθυνση του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Προσιτή Στέγαση. Η κριτική επικεντρώνεται στο γεγονός ότι οι ιδιωτικοί κατασκευαστικοί όμιλοι και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα φαίνεται να είναι οι κύριοι ωφελούμενοι από τα προγράμματα επιδοτήσεων, ενώ οι κοινωνικοί φορείς απαιτούν μεγαλύτερη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και αυστηρό δημόσιο έλεγχο για να αποτραπεί η περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς κατοικίας.
