Η Σελήνη περιλαμβάνεται πλέον στη λίστα των απειλούμενων κληρονομικών χώρων, λόγω ανησυχιών για πιθανή λεηλασία και καταστροφή που θα μπορούσαν να προκληθούν από προγραμματισμένα εμπορικά ταξίδια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μνημείων (WMF).
Η λίστα του WMF συνήθως περιλαμβάνειευάλωτους πολιτιστικούς χώρους στη Γη. Στη φετινή λίστα -την πρώτη από το 2022- περιλαμβάνονται το προ-ισπανικό οδικό σύστημα των Άνδεων Qhapaq Ñan, η Αντιόχεια στην Τουρκία και η χερσόνησος Noto στην Ιαπωνία, που υπέστησαν ζημιές από σεισμούς.
Όπως γράφει ο Guardian, ο πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του WMF, Bénédicte de Montlaur, δήλωσε ότι η Σελήνη εντάχθηκε στη λίστα εξαιτίας των «αυξανόμενων κινδύνων λόγω της επιταχυνόμενης δραστηριότητας στο φεγγάρι», που σύμφωνα με τον WMF «πραγματοποιούνται χωρίς κατάλληλα πρωτόκολλα διατήρησης».
Οι ανησυχίες για τη διατήρηση της σεληνιακής κληρονομιάς
Η SpaceX εκτόξευσε την Τετάρτη δύο σεληνιακά οχήματα για έρευνες μελλοντικών αποστολών, ενώ ιδιωτικά ταξίδια στη Σελήνη αναμένονται μετά την αποστολή Artemis III της NASA, που έχει προγραμματιστεί για τα μέσα του 2027 και θα είναι η πρώτη επανδρωμένη προσεδάφιση από τη δεκαετία του 1970. Οι επισκέψεις αυτές, μαζί με άλλες αποστολές, προκαλούν ανησυχία για πιθανή διατάραξη ιστορικών τοποθεσιών, όπως τα αποτυπώματα των Neil Armstrong και Buzz Aldrin.
«Για πρώτη φορά, η Σελήνη συμπεριλαμβάνεται στη λίστα, ώστε να αναγνωριστεί και να προστατευτεί η κληρονομιά που μαρτυρά τα πρώτα βήματα της ανθρωπότητας πέρα από τη Γη – μια καθοριστική στιγμή στην κοινή μας ιστορία», δήλωσε η Montlaur.
Αντικείμενα όπως η κάμερα που κατέγραψε την πρώτη προσγείωση, ένας αναμνηστικός δίσκος που άφησαν οι αστροναύτες και εκατοντάδες άλλα σύμβολα αυτής της κληρονομιάς είναι εμβληματικά. Η Montlaur τόνισε την ανάγκη διεθνών μηχανισμών για τη διαφύλαξη της σεληνιακής πολιτιστικής κληρονομιάς, εν μέσω της νέας εποχής εξερεύνησης του διαστήματος.
Οι υπόλοιπες τοποθεσίες της λίστας
Η πλειοψηφία της λίστας αφορά περιοχές που βρίσκονται σε εμπόλεμες ζώνες, όπως η Ουκρανία και η Γάζα, ή απειλούνται από την κλιματική κρίση. Ανάμεσά τους, η ακτή των Σουαχίλι στην Αφρική, που περιλαμβάνει το Παλαιό Λαμού και το Φρούριο Ιησούς στην Κένυα, και το Νησί της Μοζαμβίκης, που απειλείται από διάβρωση.
Περιλαμβάνονται επίσης περιοχές που χρειάζονται βιώσιμο τουρισμό, όπως τα Ορθόδοξα Μοναστήρια της Κοιλάδας Δρίνου στην Αλβανία, ενώ επισημαίνεται ο υπερτουρισμός σε τοποθεσίες όπως οι Βουδιστικές σπηλιές Maijishan και Yungang στην Κίνα.
Το 2022, στη λίστα βρίσκονταν οι προϊστορικές ζωγραφιές στο Monte Alegre της Βραζιλίας, τα Αζτεκικά ερείπια του Teotihuacán στο Μεξικό και ο αρχαιολογικός χώρος Garcia Pasture στο Τέξας.
