Ο Γεώργιος Γιαγκλής, του Θεοδώρου και της Ασημίνας, γεννήθηκε στην Ιερισσό της Χαλκιδικής το 1869.
Τα κατορθώματά του και η συμβολή του στον Μακεδονικό Αγώνα περιμένουν ακόμη την γραφίδα του ιστορικού που θα γράψει τη βιογραφία του για να εξοφλήσει η Πατρίδα, κατά κάποιο τρόπο, το χρέος της προς αυτόν…
Ο Γεώργιος Γιαγκλής σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στη Νιγρίτα, όπου νυμφεύθηκε την Φωτεινή Τράκκα.
Το 1890 σκότωσε κάποιον Οθωμανό χωροφύλακα της περιοχής και αναγκάστηκε να καταφύγει στο Άγιο Όρος.
Έδρασε για ένα χρονικό διάστημα ως λησταντάρτης στη Χαλκιδική και στον Λαγκαδά. και έπειτα προσλήφθηκε ως αρχιφύλακας (αρχισερδάρης) στις Καρυές.
Ως αρχιφύλακας του Αγίου Όρους κατόρθωσε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις ληστρικές συμμορίες που δρούσαν στην ευρύτερη περιοχή.
Αργότερα καταδικάστηκε από τις οθωμανικές αρχές σε ισόβια κάθειρξη με κατηγορία περί αντιτουρκικής δράσης, αποφυλακίστηκε όμως το 1901 με παρέμβαση του πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄.
Το 1902 μετέβη στην Αθήνα, όπου υπηρέτησε ως δεκανέας στην Ανακτορική Φρουρά μέχρι το 1903. Κατά την παραμονή του στην Αθήνα γνωρίστηκε με τους αδελφούς Θεοχάρη και Μαυρουδή Γερογιάννη που κατάγονταν και εκείνοι από την Χαλκιδική και είχαν ιδρύσει τον Κεντρικό Μακεδονικό Σύλλογο “Μέγας Αλέξανδρος”, ο οποίος δρούσε αυτόνομα από την κεντρική επιτροπή του Μακεδονικού Αγώνα.
Χαλκιδική και Γιώργης Γιαγκλής στον Μακεδονικο Αγωνα
Το ηρωικό Σώμα του Οπλαρχηγού Γιώργη Γιαγκλή έδρασε στη Χαλκιδική, στο Άγιον Όρος, στη Νιγρίτα, στην περιοχή Σερρών, σε ολόκληρη τη Μακεδονία, γενόμενος στην κυριολεξία ο φόβος των Βουλγάρων, που απέφευγαν συστηματικά την αναμέτρηση μαζί του.
Η Χαλκιδική, μια ζωντανή παρουσία σε όλα τα προσκλητήρια του Έθνους, έχει προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στην ένδοξη ιστορική περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα.
Σ’ αυτή την ιδιόμορφη αναμέτρηση, πολλά παλληκάρια της ρίχθηκαν με τα σώματά τους, μα κύρια με την ψυχή τους, αντιμέτωπα στην επιβουλή των Βουλγάρων, συμμετέχοντας ενεργά στις κατά τόπους Επιτροπές Αγώνα και δημιουργώντας ένοπλα Σώματα ανταρτών.
Η συχνή επικοινωνία των Οπλαρχηγών με τους κατοίκους της περιοχής, έκαναν τους τελευταίους να δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους προς τα αντάρτικα Σώματα.
Τα χωριά της Χαλκιδικής λειτουργούσαν σαν μυστικές πύλες εισόδου του οπλισμού που κατέφθανε από τα νησιά του Αιγαίου, αλλά και αγωνιστών που έρχονταν να προσφέρουν υλική και ηθική βοήθεια στον Αγώνα.
Τεράστια υπήρξε η συμβολή της Εκκλησίας και στη Χαλκιδική, με ποιμενάρχη τον Οργανωτή του Μακεδονικού Αγώνα, Μητροπολίτη Κασσανδρείας, Ειρηναίο.
Η Ιερισσός έχει κάθε λόγο να νοιώθει περήφανη γι’ αυτή τη γενναία φυσιογνωμία, με το ζωηρό και αετίσιο βλέμμα, την ευθυτενή παράσταση, τον φλογερό πατριώτη, τον καπετάν Γιαγκλή, που υπήρξε και ο απελευθερωτής της Νιγρίτας (21 Φεβρουαρίου 1912).
Κοντά του πάντα, ο επίσης γενναίος συμπατριώτης μας Ιερισσιώτης, με πλούσια πατριωτικά αισθήματα, ο υπαρχηγός του Σώματός του, Χριστόδουλος Τσόχας και ο Γραμματέας του, εξίσου μεγάλος πατριώτης από τη Μεγάλη Παναγία, ο Νικόλαος Σέρπης, φοιτητής τότε της ιατρικής. Όπως επίσης, θα πρέπει εδώ να τονιστεί, οτι πολύτιμες υπηρεσίες προσέφεραν και άλλοι συμπατριώτες μας στον τιτάνειο αυτό Αγώνα.
Τη δεκαετία του 1890 και οι Τούρκοι, με τις βιαιότητές τους προς τον ελληνικό πληθυσμό, πήραν ικανοποιητική γεύση από τη δύναμη της ζωτικότητας που διέθετε ο Καπετάν Γιαγλής και το Σώμα του.
Από το 1903 συνεργάζεται με τον Κεντρικό Μακεδονικό Σύλλογο (1903) των αδελφών Θεοχάρη και Μαυρουδή Γερογιάννη, από την Αρναία, που είχε έδρα την Αθήνα και απέστελνε εξοπλισμό και αντάρτικα Σώματα στη Μακεδονία.
Μεταξύ των πολλών ηρωικών κατορθωμάτων του καπετάν Γιαγκλή είναι και η ολοσχερής εξόντωση της μεγάλης Βουλγάρικης συμμορίας που δρούσε στο χωριό Καρατζά-Κιοι δίπλα στο Στρυμώνα ποταμό.
Σε μια νύκτα του Μαρτίου 1907 εξόντωσε με το Σώμα του πάνω από 50 συμμορίτες βοηθούμενος από το Σώμα του καπετάν Μητρούση.
Η εξόντωση της μεγάλης αυτής φωλιάς των κομιτατζήδων καταθορύβησε τους προστάτες τους Ρώσους, Βουλγάρους, Τούρκους, Αυστριακούς και αυτούς τους Άγγλους που είχαν συνηθήσει να ακούν και να βλέπουν μόνον κηδείες Ελλήνων να καταθέτουν στεφάνια και να εκφωνούν επικήδειους μόνον και όχι επίθεση και εκδίκηση κατά των ασπόνδων εχθρών της φυλής μας.
Οι παραβιάσεις και οι πιέσεις προς το Ελληνικό Προξενείο ήταν μεγάλες και αναγκάστηκε να διατάξει την προσωρινή απομάκρυνση από κει των δύο αρχηγών καπετάν Γιαγκλή και καπετάν Μητρούση, ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά μη μπορώντας να περπατήσει.
Τότε τον άρπασε στους ώμους του ο γιγαντόσωμος καπετάν Γιαγκλής και τον μετέφερε γύρω στα 60 χιλιόμετρα μακρυά στα ορεινά όπου ήταν τα λημέρια τους.
Ο θρυλικός αρχηγός Γιαγκλής είναι από τους πρώτους ελευθερωτές της Νιγρίτας.
Ο Γεώργιος Γιαγκλής με το σώμα του κατά την χορήγηση αμνηστίας από τους Νεότουρκους
Επανήλθε στη ενεργό δράση κατά κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο συγκροτώντας δικό του ένοπλο σώμα, αποτελούμενο από άνδρες που προέρχονταν κυρίως από την περιοχή της Βισαλτίας και τη γενέτειρά του Ιερισσό.
Συγκρούστηκε με τον οθωμανικό στρατό στις 24 Οκτωβρίου του 1912 έξω από τη Νιγρίτα και αφού επικράτησε την επόμενη μέρα εισήλθε ως απελευθερωτής στην κωμόπολη δημιουργώντας έτσι έναν ελληνικό θύλακα σε μια περιοχή, όπου προέλαυνε ο βουλγαρικός στρατός. Αρνήθηκε να παραδόσει την κωμόπολη στους Βούλγαρους, έως ότου εισέλθει στη Νιγρίτα ο Ελληνικός Στρατός τρεις μέρες μετά.
Είναι ο πρώτος που ξέσχισε την Τουρικική σημαία μετά την κατάληψη της Τούρκικης Χωροφυλακής, ανυψώνοντας την Ελληνική Σημαία μπροστά στα μάτια των Τουρκικών Αρχών.
Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Βουλγαρική κατοχή που ακολούθησε, διώχθηκε και αναγκάστηκε να καταφύγει στο Άγιο Όρος.
Ο Μακεδονομάχος καπετάν Γιαγκλής και το κελλί του στο Άγιο Όρος
Ο ίδιος ο Γιαγκλής, σαν μοναχός Γαβριήλ είπε…
-Θέλω Ν΄ Ακούσουνε Τ΄ Αφτιά Μου Τη Διαβεβαίωσί Σου, Πνευματικέ, Για Ν΄ Αναθαρρήσει Και Γλυκάνει Η Ψυχή Μου Από Ελπίδα Πως Θα Δω Πρόσωπο Θεού Και Παράδεισο. Δεν Σκότωνα Για Να Σκοτώνω. Για Την Πατρίδα Και Τ΄ Άγια Της Τόκανα. Με Βαραίνει Όμως Και Με Πονάει, Που Στα Γιουρούσια, Στις Μάχες Και Στο Για Να Προστατευθώ Και Προστατέψω, Έκανα Έτσι, Που «Χάθηκαν» Κι΄ «Άφταιγοι». Τα Ξέρεις Όλα. Σκληρός Ο Πόλεμος. Σου Πετρώνει Την Καρδιά, Σου Θολώνει Το Μάτι. Είχα, Βλέπεις, Στο Λαιμό Μου Και Στην Υπακοή Μου Και Ένα Σωρό Παλικάρια. Αλλά Για Όλους Ήμουν Υπεύθυνος Εγώ. Πες Μου Ο Θεός Θα Με Σχωρέσει;
Εδώ θα αναφέρω μερικά γεγονότα από τη ζωή του στον Αθω, παρμένα από το βιβλίο του Επισκόπου Ροδοστόλου Χρυσοστόμου, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΑΘΩΝΑ.
…Γνωρίζοντας σπιθαμή προς σπιθαμή ολόκληρο το Αγιον Όρος, αφού για πολλά χρόνια ήταν Αρχισερδάρης, προτίμησε το Ιβηρίτικο Κελλί του Τιμίου Προδρόμου για τον λόγο ότι σ’ αυτό μόναζαν πατέρες συμπατριώτες του, από την Ιερισσό.
Θεοσεβής και ευλαβέστατος σε όλη του τη ζωή, εξέφρασε την ύστατη επιθυμία του να καρεί μοναχός. Οι γεροντάδες, κατά την τάξη, την γνωστοποίησαν στην κυρίαρχη Ιερά Μονή των Ιβήρων, η Σύναξη της οποίας έδωκε την προς τούτο έγκριση (ευλογία) και ο μέχρι χθες φοβερός Καπετάν Γιαγλής, εν άκρα ταπεινώσει και επικλήσει ελέους και σωτηρίας από τον Πανάγαθο Θεό, εκάρη μοναχός, μετονομασθείς Γαβριήλ. Ο π. Δαμασκηνός (+2004), Γέρων του Κελλιού ήταν κυρίως εκείνος, που τον γηροκόμησε με αγάπη, υπομονή κα αφοσίωση και του «έκλεισε τα μάτια». Ο Καπετάν Γιαγλής-Μοναχός Γαβριήλ εκοιμήθη εν Κυρίω τον Δεκέμβριο του 1946, σε ηλικία 77 ετών…
Γυρίζουμε στον Καπετάν Γιαγλή η ευλάβεια του οποίου στα θεία και ιερά ήταν πάντοτε δεδομένη και έκδηλη και η πεποίθηση ότι ο Θεός του ήταν βοηθός στους αγώνες του ακράδαντη.
…Μικρά μέρη λειψάνων αγίων χορηγούν τα Μοναστήρια, κατόπιν αποφάσεων των Συνάξεών των, όταν επισήμως ζητούνται για εναπόθεσή των σε εγκαίνια ιερών ναών. Τιμίου όμως Ξύλου ποτέ, ουδέ ελαχιστομορίου.
Ποτέ δεν ακούσθηκε ποιος τον κατήχησε σχετικώς και τον εφοδίασε με τεμαχίδιο Τιμίου Ξύλου «για να μη τον πιάνει βόλι». Κι εκείνος το ασπάσθηκε με ευλάβεια, προσευχήθηκε στο Χριστό θερμά και ακολούθως, για να μη το χάσει ποτέ, με το κοφτερό του μαχαίρι έκανε στο μπράτσο του μικροτομή και το «έθαψε» μέσα.
Γρήγορα έγιανε η «πληγή», αντρίεψε ακόμη πιο πολύ το φρόνημά του, αποκάλυψε το μυστικό στα παλικάρια του και συνέστησε σε όλους να πάψουν πλέον να του συνιστούν προσοχή και προφυλάξεις κατά τις συμπλοκές και μετακινήσεις. «Με φυλάει το Τίμιο Ξύλο, δε με βρίσκει εμένα βόλι. Ούτε σε μάχη ούτε από μπαμπεσιά θα πάω. Όταν έρθ΄ η ώρα μου σε κρεββάτι θα πεθάνω», συνήθιζε να λέει…
…ο Καπετάν Γιαγκλής, κυρίως όταν ήταν Αρχισερδάρης στην Ιερά Κοινότητα και αρχηγός των επί της φρουράς του Αγίου Όρους ενόπλων σωμάτων, ήταν πάντοτε σε επαφή και επικοινωνία με τον αυτοεξόριστο, στον Μυλοπόταμο, Οικουμενικό Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄, για ενημερώσεις και λήψεις οδηγιών. Αφού όμως δεν ελάμβανε κανένα μέτρο προσοχής και αποκρύψεως, πολλοί ήταν εκείνοι που τον έβλεπαν να ανοίγει το κάγκελο της περιοχής και να κατευθύνεται στο ησυχαστήριο του Πατριάρχη.
Τότε ήταν που κάποιοι Ρώσσοι εξαρτηματικοί της Ιεράς Μονής Ιβήρων, κατά καταπάτησι του αβάτου του Αγίου Όρους, επεχείρησαν να εισαγάγουν μια Ρωσσίδα «προσκυνήτρια» λίαν προσεκτικώς μεταμφιεσμένη σε άνδρα. Εξαπατήθηκαν οι εν Δάφνη Τουρκικές Τελωνειακές και Αστυνομικές Αρχές. Δεν ξεγελάστηκε όμως του Καπετάν Γιαγκλή το αετήσιο βλέμμα.
Την συνέλαβε αμέσως καθώς και τους ενεχομένους στην όλη υπόθεση. Το λιμανάκι της Δάφνης έγινε ανάστατο και στην Ιερά Κοινότητα προκλήθηκε θλίψις μεγάλη. Ίσως να μην επακολουθούσε τόσος ανά τις Καρυές και το Αγιονόρος σάλος και θόρυβος, αν οι Ρώσσοι, ισχυροί παράγοντες, δεν απεπειρώντο να δωροδοκήσουν τον Καπετάν Γιαγκλή με μεγάλο χρηματικό ποσό, ώστε να αποσιωπήσει και μη αναφέρει και καταγγείλει το συμβεβηκός στις Ιερές Μονές και την Ιερά Κοινότητα.
Αυτή δ’ ακριβώς η πρόσθετη και όλως αδιάντροπη ενέργειά των, προσκρούσασα στην εντιμότητα του ξακουστού Αρχισερδάρη, «λειτούργησε» αντιστρόφως του επιδιωκομένου και τον έκανε … θηρίο.
Του το «φύλαξαν» οι ειρημένοι και δεν άργησαν να τον διαβάλουν στον Καϊμακάμη και τους αστυνομικούς, κατηγορώντας τον ευθέως ότι οι συχνές-πυκνές επισκέψεις του στον Μυλοπόταμο και διαβουλεύσεις του με τον Πατριάρχη είχαν αντιτουρκικούς και επαναστατικούς σκοπούς.
Οι Τούρκοι τον συνέλαβαν, τον ωδήγησαν βιαίως στη Θεσσαλονίκη, τον κατεδίκασαν με εσπευσμένες διαδικασίες σε ισόβια δεσμά και τον έκλεισαν στις φυλακές του Επταπυργίου (Γεντί-Κουλέ).
Τον απελευθέρωσε αργότερα ο Πατριάρχης Ιωακείμ, όταν επανεκλεγείς και επανελθών στον Οικουμενικό θρόνο, ενήργησε τα δέοντα τόσο παρά τη Υψηλή Πύλη, όσο και εν Θεσσαλονίκη, με διαμεσολαβήσεις γνωστών του προυχόντων. Μη λησμονούμε ότι προτού γίνει Οικουμενικός Πατριάρχης υπήρξε Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης…
Οι Ιερισσιώτες το 1988 μετέφεραν τα οστά του από το Άγιο Όρος στη γεννέτηρά του…
της Μαίρης Στεργίου με στοιχεία από…
Πηγές βιβλιογραφεία…
diakonima,Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης,wikiwand
– Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σελ. 184
-Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999.
-Βασίλης Γούναρης, Ο Μακεδονικός Αγώνας μέσα από τις φωτογραφίες του ( 1904 – 1908 ), ΤΑ ΝΕΑ, α’ έκδοση, 2000.
-Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008.
-Γ. Χ. Μόδη, Μακεδονικός Αγών και Μακεδόνες αρχηγοί, ΕΜΣ, β’ έκδοση, Θεσσαλονίκη 2007.
-Κυριάκος Παπακυριάκου, Ο Μακεδονικός Αγώνας στο νομό Σερρών, Σέρρες 2012.
-Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1975.
