Στην κορυφή ενός οχυρού λόφου, νότια του οικισμού Παλαιοχώρι στη βορειοανατολικό τμήμα του νομού Χαλκιδικής, βρίσκεται το κάστρο «Καστέλλι», το μεγαλύτερο στη Χαλκιδική.
Μάλιστα, η μοναδική σύνδεση του λόφου με το χωριό είναι ένα στενό απόκρημνο μονοπάτι.
Το κάστρο κτίσθηκε τον 5ο μ.Χ. αιώνα σε κατοικημένη θέση τουλάχιστον από το 1500 π.Χ., ενώ αργότερα -ίσως κατά τον 6ο αιώνα- σημειώθηκαν σοβαρές ζημιές σε αυτό και εγκαταλείφθηκε.
Εν συνεχεία, τον 10ο αιώνα το κάστρο επισκευάστηκε και χρησιμοποιήθηκε ξανά.
Σε αυτό ανακαλύφθηκε κτητορική επιγραφή (δύο μαρμάρινα τεμάχια) των βυζαντινών επισκευών του κάστρου, τα οποία χρονολογούνται περίπου το 915. Στην επιγραφή υπάρχει αναφορά στον βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ Πορφυρογέννητο και στην συμβασίλισσα μητέρα του Ζωή Καρβουνοψίνα .
Όπως δείχνουν τα ευρήματα, λίγο καιρό μετά την επισκευή του τη δεκαετία του 910, το κάστρο καταστράφηκε και πάλι, ίσως από κάποια επιδρομή των Βουλγάρων. Ακολούθησαν νέες, πρόχειρες επισκευές.
Η χρήση του ως οικισμός συνεχίστηκε για μερικούς αιώνες και εγκαταλείφθηκε οριστικά πιθανότατα κατά τον 14ο αιώνα.
Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία
Οι τρείς από τις πλευρές του περιρρέονται από τον «Παλαιοχωρινό Λάκκο», παραπόταμο του Χαβρία, που ακούγεται βουερός στο βάθος χαράδρας 30-40 μέτρων, ενώ περιβάλλεται κατά μήκος από τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Το κάστρο εκτείνεται σε 15 στρέμματα και περιστοιχίζεται από τείχος μήκους 800-1000 μέτρων και ύψους 4-5 μέτρων.
Το τείχος φαίνεται να έχει τρεις οικοδομικές φάσεις, που ξεχωρίζουν στο ύψος και δείχνουν πόσες φορές ανακατασκευάστηκε μετά από καταστροφές.
Πληροφορίες: kastra.eu
