Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου, ένα έργο ιδιαίτερα σημαντικό για την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της Χαλκιδικής, αλλά και για τον τουρισμό της ευρύτερης περιοχής, εγκαινίασε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
Στον χαιρετισμό της η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι «Το συγκεκριμένο Μουσείο ιδρύθηκε το 1971, σε σχέδια του εξαιρετικού αρχιτέκτονα Δημήτρη Φατούρου. Ηταν ένας μικρός χώρος, ο οποίος όμως ικανοποιούσε τις ανάγκες εκείνης της εποχής. Όταν ήρθε η δωρεά της εξαιρετικά σημαντικής συλλογής Λαμπρόπουλου, η Πολιτεία όφειλε να βρει λύση για να στεγάσει αυτά τα πολύτιμα ευρήματα. Έτσι σχεδιάστηκε η επέκταση του κτηρίου.
Το οικοδομικό έργο εντάχθηκε το 2011 στο ΕΣΠΑ 2007-2013 της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και ολοκληρώθηκε το 2016. Το 2018 εντάχθηκε η υλοποίηση ενός μέρους μόνον της έκθεσης, στο ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας–ΕΣΠΑ 2014-2020 με προϋπολογισμό 460.000 ευρώ. Προφανώς, αυτή η επιλογή ήταν προβληματική, καθώς το ΥΠΠΟΑ δεν πρότεινε στην Περιφέρεια την ένταξη προς χρηματοδότηση του συνόλου του εκθεσιακού προγράμματος. Ετσι, τον Δεκέμβριο 2020, αποφασίσαμε να χρηματοδοτήσουμε την ολοκλήρωση της έκθεσης, με το ποσόν των 950.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του ΥΠΠΟΑ. Από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, που διαχειρίζεται το ΥΠΠΟΑ, χρηματοδοτείται και το έργο «Βελτίωση χώρων και υποδομών για τη φιλοξενία εκδηλώσεων σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία της ΕΦΑ Χαλκιδικής (Περιβάλλων χώρος Αρχαιολογικού Μουσείου Πολυγύρου και Όλυνθος)» με συνολικό προϋπολογισμό 1.091.612 ευρώ . Ο Πολύγυρος και η Χαλκιδική περίμεναν 12 χρόνια την επαναλειτουργία του Αρχαιολογικού τους Μουσείου. Χάρη στην υποδειγματική δουλειά της Εφορείας Αρχαιοτήτων μπορούμε να αποδώσουμε σήμερα το Μουσείο στην τοπική κοινωνία και στους χιλιάδες επισκέπτες της περιοχής».
Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας ανέφερε ότι «Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας χρηματοδότησε την επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Χαλκιδικής, αυξάνοντας τον συνολικό εκθεσιακό χώρο συνολικά στα 582 τ.μ. Αξιοποιήσαμε ευρωπαϊκούς πόρους για τη δημιουργία της σύγχρονης έκθεσης, με την ολοκλήρωση της οποίας, παραδίδουμε στους συμπολίτες μας και τους επισκέπτες μία έκθεση που αναδεικνύει και προβάλλει την ιστορία και τις ανασκαφικές έρευνες στη Χαλκιδική με τρόπο ολοκληρωμένο, εμπλουτίζει το διαχρονικό άξονα των πολιτιστικών διαδρομών της Κεντρικής Μακεδονίας, και ταυτόχρονα καθιστά το Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκιδικής ως σημείο αναφοράς όχι μόνο για τη Χαλκιδική, αλλά και για το ευρύτερο δίκτυο Μουσείων της Μακεδονίας και της βόρειας Ελλάδας». Μάλιστα ο ίδιος συνεχάρη την προσπάθεια που κατέβαλε ο αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής Γιάννης Γιώργος για να ανοίξει το νέο Μουσείο και να λειτουργήσει η νέα έκθεση.
Η έκθεση του νέου Μουσείου αναπτύσσεται σε τέσσερις θεματικές ενότητες: Τόπος και Ιστορία, Προϊστορικές κοινωνίες, Ιστορικοί χρόνοι, Συλλογές και Δωρεές. Παρουσιάζονται ευρήματα από τους πιο σημαντικούς προϊστορικούς οικισμούς και νεκροταφεία της Χαλκιδικής, τον Άγιο Μάμα, την Όλυνθο και την Τορώνη, το Κριαρίτσι και τη Νέα Σκιώνη, ενώ επιλεγμένα εκθέματα των ρωμαϊκών χρόνων, επιτύμβια αγάλματα και στήλες, προετοιμάζουν τον επισκέπτη πριν την ολοκλήρωση της ενότητας Ιστορικοί Χρόνοι. Στην αίθουσα που εκτίθενται οι Συλλογές, κυρίαρχη θέση καταλαμβάνει η σημαντική Συλλογή Λαμπρόπουλου. Η έκθεση εμπλουτίζεται με πολυμεσικές εφαρμογές, όπως διαδραστικό χάρτη-χρονολόγιο που διατρέχει την ιστορία της Χαλκιδικής και θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, διαδραστικές οθόνες που αφορούν στην Ιστορία της Έρευνας με την παρουσίαση των σημαντικότερων σταθμών και ερευνητών στην περιοχή, στις Γραπτές Πηγές που αναφέρονται σε γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Χαλκιδική, καθώς και στην προσωπικότητα του Αριστοτέλη, του μεγάλου Σταγειρίτη φιλοσόφου.
Επίσης, μέσα από τρισδιάστατη προβολική χαρτογράφηση (3D Projection Mapping) παρουσιάζεται η ανασκαφική δραστηριότητα με τρόπο εύληπτο και παραστατικό, προκειμένου να γίνει κατανοητή η διαδικασία και το αποτέλεσμα μιας ανασκαφής που καταλήγει στη συντήρηση, μελέτη και παρουσίαση των ευρημάτων στο Μουσείο. Επιπλέον, οθόνες με τοπία και αρχαιότητες, εμπλουτισμένα με εικόνες από διαχρονικές δραστηριότητες στην περιοχή, καθώς και βίντεο από την περιοδική έκθεση της Συλλογής Λαμπρόπουλου που παρουσιάστηκε στο Μουσείο το 2019 συμπληρώνουν την πολυεπίπεδη πληροφόρηση για το κοινό.
Στα εγκαίνια του Μουσείου Πολυγύρου παραβρέθηκαν ο Μητροπολίτης Κασσανδρείας κ.κ. Νικόδημος, οι βουλευτές Χαλκιδικής, Γιώργος Βαγιωνάς και Απόστολος Πάνας, ο αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής, Γιάννης Γιώργος, οι δήμαρχοι Πολυγύρου, Αστ. Ζωγράφος, Αριστοτέλη Στέλιος Βαλιάνος και Σιθωνίας Κυπαρίσσης Ντέμπλας, ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους Γιώργος Σκιαδαρέσης, υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΠΟΑ και εκπρόσωποι φορέων.
Όπως τόνισε ο κ. Σκιαδαρέσης πτυχές των κατοίκων της Χαλκιδικής, ήθη. έθιμα και παραδόσεις αποκαλύπτονται μέσα από την επανέκθεση. Ο δήμαρχος Πολυγύρου Αστέριος Ζωγράφος ευχαρίστησε όλους όσοι στήριξαν την προσπάθεια να αποκτήσει η Χαλκιδική ένα νέο πολιτιστικό χώρο. Ευχαρίστησε ιδιαίτερα την υπουργό για την ανταπόκρισή της σε κάθε αίτημα που τέθηκε. Ιδιαίτερες ευχαριστίες για την προσπάθεια του συγχωρεμένου Ιωάννη Λαμπρόπουλου που δώρισε τη συλλογή, εξέφρασε ο βουλευτής Χαλκιδικής Γιώργος Βαγιωνάς. Ο αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής Γιάννης Γιώργος τόνισε: “Το στολίδι άνοιξε και περιμένει όλους τους Χαλκιδικιώτες και επισκέπτες”.
Ο δήμαρχος Αριστοτέλη Στέλιος Βαλιάνος επεσήμανε ότι η Χαλκιδική είναι ένα κέντρο πολιτισμού που μπορεί να λειτουργήσει με θετικό πρόσημο για όλο το νομό. Από την πλευρά του ο δήμαρχος Σιθωνίας Κυπαρίσσης Ντέμπλας συνεχάρη όσους έβαλαν ένα λιθαράκι στην προσπάθεια λειτουργίας του Μουσείου, που αποδεικνύει ότι η Χαλκιδική δεν έχει μόνο θάλασσα και ήλιο. Ιδιαίτερη αναφορά στον Σύλλογο Φίλων Αρχαιολογικού Μουσείου έκανε ο πολιτευτής της ΝΔ και πρόεδρος της ΠΟΞ Γρηγόρης Τάσιος που χαρακτήρισε θείο δώρο τόσο τη λειτουργία του Μουσείου όσο και τις εξελίξεις για το Σπήλαιο Πετραλώνων.
Σε επιστολή του ο πρόεδρος Εταιρείας Φίλων Αρχαιολογικού Μουσείου Πολυγύρου Νικόλαος Τάσιος τόνισε μεταξύ άλλων:
“Ευχαριστούμε όλους όσοι βοήθησαν να ξεπεραστούν τα όποια προβλήματα και
φυσικά όλο το προσωπικό του Μουσείου που αγωνίζεται για την ολοκλήρωση του
έργου. Ευχαριστούμε και σας κυρία Υπουργέ για το ενδιαφέρον σας και για την
τελευταία χρηματοδότηση των 950.000. Ευχόμαστε και ελπίζουμε ότι στο εξής το
Μουσείο θα τύχει μεγαλύτερης και ιδιαίτερης προσοχής για να είναι σε θέση να
επιτελεί απρόσκοπτα ως κοινωνικός φορέας τους πολιτισμικούς του σκοπούς.
Η Εταιρεία Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Πολυγύρου θα είναι πάντα βοηθός
για την εκπλήρωση αυτών των σκοπών”.
Πριν από τα εγκαίνια του Μουσείου Πολυγύρου, η Λίνα Μενδώνη και ο Αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής Γιάννης Γιώργος υπέγραψαν Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του ΥΠΠΟΑ και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την ανάδειξη του Αρχαιολογικού Χώρου, στα Στάγειρα Χαλκιδικής, προϋπολογισμού 100.000 ευρώ. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η εκπόνηση μελετών για την αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών των μνημείων και ειδικότερα των στατικών προβλημάτων του βυζαντινού διατειχίσματος, καθώς και για τη διαμόρφωση δρόμων πρόσβασης από τις εισόδους προς τον αρχαιολογικό χώρο. Περιλαμβάνονται ακόμη εργασίες για την εξασφάλιση πρόσβασης, περιήγησης, ασφάλειας και προβολής, καθώς και κατεπείγουσες εργασίες συντήρησης, κυρίως για τη στερέωση τμημάτων του τείχους της κλασικής ακρόπολης.
