Η «Έκθεση Δραστηριοτήτων» του ΣΜΕ για το 2021, καταγράφει λεπτομερώς τις επιδόσεις του κλάδου για την προηγούμενη χρονιά, οι οποίες χαρακτηρίζονται εξόχως θετικές αφού οι ποσοτικοί δείκτες είναι σαφώς βελτιωμένοι στη συντριπτική πλειοψηφία τους από εκείνους του 2020.
Σε γενικές γραμμές το 2021 παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση ζήτησης πρώτων υλών µε καλές τιμές, αύξηση 10% της παραγωγής, αύξηση 12% των πωλήσεων, και αύξηση 15% των εξαγωγών.
Βελτίωση θα διαπιστώσουμε και αν εξετάσουμε τους δείκτες ανά τομέα. Για παράδειγμα, όσον αφορά τον τομέα υγείας και ασφάλειας, των εργαζομένων στις επιχειρήσεις-μέλη του του ΣΜΕ, για το 2021 η συχνότητα των ατυχημάτων στο σύνολο του προσωπικού, άμεσου και έμμεσου, είναι ιδιαίτερα πτωτική σύμφωνα µε την γραμμή τάσης µε την πρόοδο του χρόνου και για το διάστημα 2007-2021. Η πορεία αυτή αποτελεί ένα σημαντικά ενθαρρυντικό δείγμα προς επίτευξη του στόχου για μηδενισμό ατυχημάτων. Συγκεκριμένα, αν και υπήρξε μια μικρή αύξηση σε ατυχήματα χαμηλής ή μέτριας σοβαρότητας (55 έναντι 48 έναντι του 2020), το 2021 ήταν από τα λίγα έτη στη δεκαετία µε μηδέν θανατηφόρα ατυχήματα.
Στον τομέα της εργασίας, αν και ο κλάδος βρέθηκε αντιμέτωπος μεγάλες προκλήσεις και πολύ δύσκολες συνθήκες όπως για παράδειγμα η αντιμετώπιση του COVID-19 και κυρίως η μείωση της παραγωγής και της διάθεσης του λιγνίτη, η μείωση στον αριθμό των εργαζομένων του κλάδου κρατήθηκε σε μονοψήφια ποσοστά (8%) λόγω της συντονισμένης προσπάθειας των εταιρειών-μελών του ΣΜΕ.
Μεγαλύτερο όμως ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δείκτες της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως η συνεχιζόμενη αύξηση των διατιθέμενων πόρων προς την κοινωνία, μια αύξηση που εντείνεται από το 2016 και μετά.
Ειδικά στον τομέα του περιβάλλοντος, καταγράφεται ένταση προσπαθειών μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, αύξηση δαπανών αποκατάστασης και προστασίας περιβάλλοντος, εφαρμογή κανόνων κυκλικής οικονομίας µε σημαντική αξιοποίηση παραπροϊόντων. Να σημειώσουμε εδώ πως, κατ’ εξαίρεση, η αύξηση των κατεργασιών και της παραγωγής παραπροϊόντων προκάλεσε μια αυξητική τάση στην κατανάλωση ενέργειας. Αν θα θέλαμε να δούμε κάποιες από τις πιο σημαντικές περιβαλλοντικές επιδόσεις αποτυπωμένες σε αριθμούς, με αντιπαράθεση τιμών για το 2020 και το 2021, θα επιλέγαμε την συνολική επιφάνεια γης που έχει αποκατασταθεί ή που έχει επαναφερθεί σε επωφελή χρήση, από την εφαρμογή του νόμου 998 (76.839 στρέμματα το ’20, έναντι 84.840 στρ. το ’21), τον αριθμό των φυτευθέντων δενδρυλλίων και θάμνων το τρέχον έτος (196.380 το ’20 έναντι 404.457 το ’21), τις δαπάνες αποκατάστασης ορυχείων και προστασίας περιβάλλοντος το τρέχον έτος (18.989.468 € το ’20 και 24.443.805 € το ’21), τις δαπάνες αποκατάστασης και προστασίας περιβάλλοντος ανά τόνο εμπορεύσιμου προϊόντος (0,4 το ’20, με 0,56 το ’21), τα απόβλητα εξορυκτικής διαδικασίας και κατεργασιών το τρέχον έτος (205.130.479 τόνοι του ’20 έναντι 116.380.314 τόνων το ’21), τα απόβλητα εξορυκτικής διαδικασίας και κατεργασιών το τρέχον έτος ανά τόνο εμπορεύσιμου προϊόντος, 4,35 το ’20 με 2,69 το ’21), την παραγωγή παραπροϊόντων το τρέχον έτος από εξορυκτικά απόβλητα ή από απόβλητα κατεργασιών (3.306.442 τόνοι το ’20 με 2.563.214 τόνους το ’21), κ.ά.
Πώς όμως η λειτουργία των Μεταλλείων Κασσάνδρας συμβάλλει σε αυτά τα θετικά αποτελέσματα, που καταγράφονται στην «Έκθεση Δραστηριοτήτων» του ΣΜΕ από χρονιά σε χρονιά;
Κατ’ αρχάς –βάζοντας στην άκρη την απόλυτη συμμόρφωση με την κείμενη εργασιακή και περιβαλλοντική νομοθεσία και θεσμικό πλαίσιο–, οι αρχές βάσει των οποίων υλοποιείται η εξορυκτική διαδικασία συνάδει 100% με τους στόχους και σκοπούς του ΣΜΕ:
• Υιοθετούμε διεθνώς αναγνωρισμένες πρακτικές στην περιβαλλοντική προστασία, πρακτικές τέτοιες που βελτιστοποιούν τη μεταλλευτική δραστηριότητα με σκοπό να αφήνει θετικό οικονομικό αποτύπωμα στις περιοχές όπου λειτουργεί.
• Εφαρμόζουμε νέες τεχνολογίες παραγωγής και λειτουργίας, οι οποίες υπολογίστηκε πως θα έχουν 40% μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα υπερβαίνοντας σε πολλές περιπτώσεις προς το ευνοϊκότερο τα κατώτατα όρια που θέτει η νομοθεσία (π.χ. τεχνολογία ξηρής απόθεσης, νέο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Αποβλήτων και Υδάτων στις Σκουριές, κ.ά.).
• Εφαρμόζουμε στην πράξη την Παράλληλη Αποκατάσταση, υλοποιώντας εργασίες εξυγίανσης και επαναφοράς της γης στην πρότερη φυσική της κατάσταση όπου ολοκληρώνεται η μεταλλευτική δραστηριότητα.
• Δημιουργήσαμε ένα από τα μεγαλύτερα φυτώρια στην Ευρώπη, σε αποκατεστημένη περιβαλλοντικά έκταση εντός του μεταλλείου της Ολυμπιάδας το οποίο φιλοξενεί 1.000.000 φυτά ενδημικών και τοπικών ειδών.
• Εφαρμόζουμε το βραβευμένο Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης, από τα πιο εξελιγμένα στην Ευρώπη, το οποίο παρακολουθεί και καταγράφει δείκτες όπως η ποιότητα των υδάτων και του αέρα, του εδάφους και άλλων παραμέτρων, σε περισσότερα από 400 σημεία ελέγχου, δημοσιοποιώντας σε πραγματικό χρόνο τα δεδομένα σε προσβάσιμη από όλους ειδική online πλατφόρμα.
•Και εκτός αυτών, μιας επένδυσης που κατάφερε να συμφωνήσει επί της αρχής την απαραίτητη τραπεζική χρηματοδότηση για να ξεκινήσει η κατασκευή του μεταλλείου χρυσού στις Σκουριές, με πρόσθετη επένδυση, επιπλέον 1 δις ευρώ.
• Όχι μόνο προσπαθούμε σε δύσκολες συγκυρίες να μην μειώσουμε τις θέσεις εργασίας, αλλά με την πλήρη λειτουργία της επένδυσης θα τις διπλασιάσουμε κατ’ ελάχιστον.
• Παρέχουμε πόρους στην τοπική κοινωνία εφαρμόζοντας ένα προσεκτικά σχεδιασμένο πρόγραμμα εταιρικής ευθύνης
Και σκεφθείτε πως ακόμη δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή το νέο επενδυτικό σχέδιο που εκτός των ανωτέρω προβλέπει:
• Την αύξηση του εργατικού δυναμικού, με υπερδιπλασιασμό των θέσεων εργασίας
• Την σημαντικά μεγαλύτερη παροχή πόρων στην τοπική κοινωνία.
• Την ουσιαστική μόχλευση νέων κεφαλαίων με τον αντίστοιχο αντίκτυπο στην τοπική και εθνική οικονομία, αφού έχει ήδη συμφωνηθεί επί της αρχής η η τραπεζική χρηματοδότηση για την κατασκευή του μεταλλείου χρυσού στις Σκουριές, με πρόσθετη επένδυση 1 δις ευρώ.
Η Ελληνικός Χρυσός, λοιπόν, εκτός της παρούσας συμβολής της στην εμφάνιση θετικών αποτελεσμάτων όσον αφορά την εικόνα της ελληνικής μεταλλευτικής βιομηχανίας, έχει ακόμη περισσότερα να προσφέρει προς αυτή την κατεύθυνση στο εγγύς μέλλον με την εφαρμογή του νέου επενδυτικού σχεδίου. Και όσο πιο γρήγορα τεθεί αυτό σε εφαρμογή, τόσο καλύτερα για όλους.
