«Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας 2018», ανακηρύχθηκε η Αθήνα πριν από λίγο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ειδική τελετή στη Λισαβόνα. Πρόκειται για μία από τις πιο σημαντικές διακρίσεις για την ιστορία της. Το βραβείο, που το παρέλαβε ο δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης συνοδεύεται και από οικονομικό έπαθλο ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ.
Η διάκριση αυτή, επιβραβεύει ευρωπαϊκές πόλεις που παράγουν και εφαρμόζουν καινοτόμες λύσεις για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Συγκεκριμένα, απευθύνεται σε πόλεις που αξιοποιούν την καινοτομία για να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα και βιωσιμότητά τους και να προσφέρουν νέες ευκαιρίες στους πολίτες, καθώς και πόλεις που συμβάλλουν στη δημιουργία δυναμικών καινοτόμων οικοσυστημάτων και συνεργάζονται με τους πολίτες στη λήψη αποφάσεων και την υλοποίηση δράσεων.
Το βραβείο διεκδικούσαν μαζί με την Αθήνα, η Τουλούζη (Γαλλία), το Αμβούργο (Γερμανία), η πόλη Λουβέν (Βέλγιο), το Ούμεο (Σουηδία) και το ‘Ααρχους (Δανία), ενώ στον πρώτο γύρο είχαν αποκλειστεί πόλεις όπως η Μαδρίτη και η Λισσαβόνα.
Κατά την παραλαβή του βραβείου και μιλώντας ενώπιον 20.000 συνέδρων ο κ. Καμίνης τόνισε ότι «αποτελεί μία τεράστια αναγνώριση της μεγάλης μας προσπάθειας να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά. Αυτό το διαφορετικό είναι που επιβραβεύεται σήμερα. Ο διαφορετικός τρόπος που επιλέξαμε να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα ζητήματα της πόλης μας και να γίνουμε το παράδειγμα και για άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, που – όπως κι εμείς – βρίσκονται αντιμέτωπες με δυσκολίες κοινωνικές, οικονομικές, ηθικές. Μάθαμε να ξεπερνάμε τα εμπόδια μέσα από τη συνεργασία. Γίναμε καλύτεροι μέσα από την κοινή προσπάθεια. Σπάσαμε στεγανά και ήρθαμε κοντά. Πολίτες, πανεπιστήμια, ιδιωτικά ιδρύματα, εταιρίες, μη κυβερνητικές οργανώσεις, δημοτικές υπηρεσίες και αιρετοί εκπρόσωποι, δημιουργήσαμε μαζί ένα νέο σύνολο ποικίλλων οικοσυστημάτων. Μια νέα πόλη στην οποία οι άνθρωποι θέλουν να ανήκουν. Με τον δήμο σε ρόλο περήφανου μαέστρου, που βλέπει την ταλαντούχα ομάδα του να δημιουργεί και να διαπρέπει. Αποδείξαμε ότι η καινοτομία είναι κουλτούρα και μας επιτρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα με λιγότερα».
«Είμαι περήφανος που τα καταφέραμε. Ό,τι πετύχαμε, το πετύχαμε όλοι μαζί» υπογράμμισε ο δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης, ευχαριστώντας τους Αθηναίους που συνέβαλαν με θετικό τρόπο την κρίσιμη περίοδο που διανύσαμε. Επίσης ο κ. Καμίνης εστίασε στον τρόπο που επέλεξε η δημοτική αρχή να δημιουργήσει νέες συνεργασίες για να κάνει την Αθήνα μια πόλη στην οποία οι άνθρωποι θέλουν να ανήκουν και να συμμετέχουν στην προσπάθεια.
«Δράσεις όπως τα “Ανοιχτά Σχολεία” που αποτελούν πια φάρους για τις γειτονιές της πόλης, στέκια για τα παιδιά και τους κατοίκους, η υποδειγματική διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος, χάρη στην οποία η Αθήνα ξεπέρασε την κυβερνητική αδράνεια, διασφάλισε την κοινωνική συνοχή και προχωρά στην ενσωμάτωση των νέων κατοίκων, η Ολοκληρωμένη Στρατηγική Ανθεκτικότητας και το Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, εργαλεία με τα οποία η Αθήνα θέτει συγκεκριμένους στόχους για την επιτυχή αντιμετώπιση των κλιματικών και όχι μόνο προκλήσεων, καθώς και η ολοκληρωμένη στρατηγική για την ψηφιακή αναβάθμιση του δήμου, μαζί με τις κορυφαίες εταιρίες της αγοράς, τα πανεπιστήμια της πόλης και τις υπηρεσίες του δήμου, είναι μόνο λίγα από τα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν ότι η Αθήνα καινοτομεί και δυναμώνει» δήλωσε ο ίδιος.
Σε αποκλειστική του δήλωση προς το ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Καμίνης υπογράμμισε ότι «το βραβείο ανήκει σ΄όλους, προπαντός σ΄ εκείνους τους πολίτες που δούλεψαν με το δήμο για να ξεπεράσει η Αθήνα την κρίση» και «ανήκει σ΄όλη την Ελλάδα αφού δίνεται στην πρωτεύουσα
«Μέσα από την καινοτομία η Αθήνα ορθώνει το ανάστημά της στην κρίση», δήλωσε ο επίτροπος Κ. Μοέντας
«Μέσω της καινοτομίας, η Αθήνα έχει βρει έναν νέο σκοπό για τη δραστική αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Αποδεικνύεται ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι οι ίδιες οι δυσκολίες, αλλά το πώς υψώνεις το ανάστημά σου μπροστά σ’ αυτές», δήλωσε ο επίτροπος Έρευνας, Επιστήμης και Καινοτομίας της ΕΕ, Κάρλος Μοέντας ανακοινώνοντας στη Διάσκεψη Κορυφής της Λισαβόνας ότι η Αθήνα είναι η φετινή νικήτρια του βραβείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας», το οποίο συνοδεύεται με βραβείο 1 εκατ. ευρώ.
«Οι πόλεις αποτελούν φάρους καινοτομίας. Τραβούν σαν μαγνήτες τα ταλέντα, τα κεφάλαια, τις ευκαιρίες. Με τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Καινοτομίας, επιβραβεύουμε τις πόλεις που κάνουν ένα βήμα παραπάνω για να δοκιμάσουν νέες ιδέες, τεχνολογίες και τρόπους και για να ακούσουν τη γνώμη των πολιτών τους σχετικά με το πώς πρέπει να αλλάξει η πόλη τους», δήλωσε ο κ. Μοέντας.
Ορισμένες από τις καινοτομίες που προωθεί ο Δήμος Αθηναίων, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής είναι:
- Το έργο POLIS², το οποίο στοχεύει στην αναζωογόνηση εγκαταλελειμμένων κτιρίων παρέχοντας μικρές επιχορηγήσεις σε κατοίκους, μικρές επιχειρήσεις, δημιουργικές κοινότητες και άλλες ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και δίνει ζωή σε όλες τις γωνιές της Αθήνας.
- Η ανακαίνιση της Δημοτικής Αγοράς της Κυψέλης, ενός ιστορικού κτιρίου 90 ετών με την ενεργό στήριξη των πολιτών της Αθήνας, έχει ως στόχο να δημιουργήσει μια αγορά σύμφωνα με το μοντέλο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, που θα φιλοξενεί εκθέσεις, εργαστήρια, θεατρικές παραστάσεις και άλλες πρωτοβουλίες.
- Η αξιοποίηση του Σεράφειου συγκροτήματος με τη μετατροπή του σε δημοφιλή χώρο ψυχαγωγίας για τα παιδιά, τόπο φιλοξενίας μιας σειράς πρωτοβουλιών, όπως το Athens Digital Lab, τα Ανοιχτά Σχολεία ή το Δίκτυο Πολιτισμού του δήμου Αθηναίων, και νεωτεριστικό κέντρο εκδηλώσεων, μετά από κοινή απόφαση του δήμου και της τοπικής κοινότητας.
- Η πρωτοβουλία «Curing the limbo», η οποία παρέχει στους πρόσφυγες και τους μετανάστες τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με άλλους κατοίκους με σκοπό να μάθουν τη γλώσσα, να αναπτύξουν νέες δεξιότητες, να βρουν ευκαιρίες απασχόλησης και να έχουν ενεργό συμμετοχή στα κοινά.
- Το Ψηφιακό Συμβούλιο, στο πλαίσιο του οποίου ο δήμος φέρνει σε επαφή επιχειρήσεις και εκπαιδευτικά ιδρύματα με σκοπό την προσφορά μαθημάτων εξοικείωσης με τα ψηφιακά μέσα και την τεχνολογία, καθώς και την προώθηση εφαρμογών της βιώσιμης καινοτομίας όπως των έξυπνων κάδων ανακύκλωσης.
- Η πρωτοβουλία «This is Athens», στο πλαίσιο της οποίας ο δήμος κάλεσε εθελοντές να μιλήσουν για το παρόν και το παρελθόν της πόλης σε ορισμένους από τους -5 εκατομμύρια- τουρίστες που επισκέφθηκαν την Αθήνα το 2017.
Ο φετινός διαγωνισμός «Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας» προκηρύχτηκε τον Φεβρουάριο του 2018 και αφορούσε πόλεις με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων από τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες που συνδέονται με το πρόγραμμα-πλαίσιο «Ορίζων 2020». Είκοσι έξι πόλεις από δεκαέξι χώρες υπέβαλαν αίτηση υποψηφιότητας.
Η επιλογή της νικήτριας πόλης και των πέντε επιλαχουσών πόλεων πραγματοποιήθηκε από μια ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου, οι οποίοι προέρχονταν από την τοπική αυτοδιοίκηση, τα πανεπιστήμια, τις επιχειρήσεις και τον μη κερδοσκοπικό τομέα, σύμφωνα με το κείμενο της Επιτροπής.
Στο πλαίσιο των κριτηρίων απονομής του βραβείου -πειραματισμός, συμμετοχή, επέκταση, ενδυνάμωση- εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο οι πόλεις χρησιμοποιούν την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες για να ανταποκριθούν στις κοινωνικές προκλήσεις, πώς επιτυγχάνουν την ευρεία συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και πώς βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών τους.
Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2014. Στις πόλεις που βραβεύτηκαν συγκαταλέγονται η Βαρκελώνη (2014), το Άμστερνταμ (2016) και το Παρίσι (2017). Τα βραβεία χορηγούνται στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζων 2020», με προϋπολογισμό 77 δισ. ευρώ (2014-2020). Ο επόμενος διαγωνισμός για την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2019.
Οι επιλαχούσες πόλεις – Όρχους (Δανία), Αμβούργο (Γερμανία), Λέβεν (Βέλγιο), Τουλούζη (Γαλλία) και Ούμεο (Σουηδία)- έλαβαν από 100.000 ευρώ η καθεμία. Τα χρήματα του βραβείου θα χρησιμοποιηθούν για την περαιτέρω ενίσχυση των τοπικών δραστηριοτήτων καινοτομίας και της συνεργασίας με άλλες πόλεις.
