Αν και τα περιστατικά λογοκρισίας στην χώρας μας έχουν μειωθεί αισθητά την τελευταία δεκαετία, σηκώνοντας στους ώμους μας το βαρύ φορτίο δύο δικτατοριών και έχοντας μια Εκκλησία η οποία στο παρελθόν είχε δείξει μικρή ανοχή απέναντι στην «βλασφήμια» των ιερών συμβόλων, δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν έργα, μικρών και μεγάλων λογοτεχνών τα οποία είτε λογοκρίθηκαν, είτε απαγορεύτηκαν εξ’ ολοκλήρου, είτε οι δημιουργοί τους διώχθηκαν ποινικά.
Σε αυτό το κείμενο υπάρχουν 8 βιβλία, που κάποια στιγμή, μέσα στο εκδοτικό τους ταξίδι, έπεσαν σε δυσμένεια.
Μν του Μίμη Ανδρουλάκη
Tο Δεκεμβριο του 1999 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη, -το «γυναικείο αντιμυθιστόρημα», όπως ο ίδιος χαρακτηρίζει- «Μν» από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Το έργο παρουσιάζει το Χριστό να έχει ερωτικές σχέσεις με τη Μαρία Μαγδαληνή.
Λίγους μήνες αργότερα το βιβλίο του καιγόταν σε δημόσιες συναθροίσεις «πιστών» της Θεσσαλονίκης και ο ίδιος προπηλακιζόταν ως «αντίχριστος» και αντιπρόσωπος του «666» επί της γης.
Του ασκήθηκε ποινική δίωξη για «καθύβριση της θρησκείας και του αρχηγού θρησκεύματος» ύστερα από μήνυση του βυζαντινολόγου Μάριου Πυλαβάκη.
Τελίκα το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης εν μέσω επεισοδίων απέρριψε στις 22 Ιουνίου τις αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων για την απαγόρευση της κυκλοφορίας του βιβλίου.
«Ο τελευταίος πειρασμός» του Νίκου Καζαντζάκη
Το 1953 ο Καζαντζάκης τελειώνει το μυθιστόρημα «Ο τελευταίος πειρασμός» και η Εκκλησία ζητά τον διωγμό του συγγραφέα, πριν ακόμα κυκλοφορήσει το βιβλίο. Επίσης το Βατικανό ενέγραψε το βιβλίο στον πίνακα των απαγορευμένων αναγνωσμάτων (Index librorum prohibitorum).
Ο «διωγμός» των βιβλίων του Καζαντζάκη δεν σταματά με τον Πειρασμό του. Το 1954 η Ιερά Σύνοδος με έγγραφό της ζητούσε από την κυβέρνηση την απαγόρευση όλων των βιβλίων του Καζαντζάκη και ειδικότερα των βιβλίων «Καπετάν Μιχάλης», «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» και «Τελευταίος πειρασμός» .
Στην Ελλάδα «Ο τελευταίος πειρασμός» εκδόθηκε τελικά για πρώτη φορά από τις εκδόσεις Δίφρος το 1955.
«H Πάπισσα Ιωάννα» του Εμμανουήλ Ροΐδη
Το μυθιστόρημα «Η Πάπισσα Ιωάννα» γράφτηκε το 1866 και προκάλεσε την δικαστική δίωξη του συγγραφέα από την Εκκλησία της Ελλάδος, εξαιτίας της τολμηρότητας κάποιων σκηνών και κυρίως της κριτικής που ασκούσε ο Ροΐδης σε συγκεκριμένες πρακτικές της Ορθόδοξης Εκκλησίας. η Ιερά Σύνοδος με εγκύκλιό της αναθεμάτισε το έργο ως «κακόηθες και βλάσφημον»
Ο Ροΐδης πέρασε κι από δίκη για το βιβλίο, αλλά το κράτος τελικά δεν απαγόρευσε την κυκλοφορία του μυθιστορήματός του.
«Η ζωή εν τάφω» του Στράτη Μυριβήλη
«Η ζωή εν τάφω» του Στράτη Μυριβήλη κυκλοφόρησε το 1924 και μιλάει για τις μνήμες του συγγραφέα από τα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με απόφαση της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά (1936-1941) διατάχτηκε η δημόσια καύση του βιβλίου «Η ζωή εν τάφω» μεταξύ άλλων, όπως η Αντιγόνη του Σοφοκλή, έργα του Πλάτωνα, του Θουκυδίδη, του Ξενοφώντα κ.α. Επίσης η κυκλοφορία του βιβλίου είχε απαγορευτεί τα τέσσερα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας και τα κατοπινά τέσσερα της Κατοχής.
«Καλιαρντά» του Ηλία Πετρόπουλου
Το βιβλίο «Kαλιαρντά» είναι λεξικόν του ιδιώματος των ομοφυλοφίλων, περιέχει δε 3.000 λέξεις, είναι ερμηνευτικόν και ετυμολογικόν. Ο συγγραφέας του, υποστηρίζει ότι πρόκειται περί φιλολογικής και λογοτεχνικής εργασίας.
Τα αντίτυπα του βιβλίου ύστερα από διαταγή του εισαγγελέα κατασχέθηκαν από όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία ,διότι σύμφωνα με την εισαγγελία πλημμελειοδικών «προσβάλλουν την δημοσίαν αιδώ». Ο Πετρόπουλος ξαναβρέθηκε στο στόχαστρο των λογοκριτών και με το έργο του τα «Ρεμπέτικα Τραγούδια», που είχε χαρακτηριστεί και αυτό ως άσεμνο για το οποίο είχε καταδικαστεί σε πέντε μήνες φυλάκιση .
«Ο Τροπικός του Αιγόκερω» του Χένρυ Μίλλερ
Το 1970 ο εκδότης Βασίλης Δελβενακιώτης σύρεται στα δικαστήρια διότι το 1967 –οπου και κυκλοφόρησε κανονικά χωρίς λογοκρισία- έκδωσε το έργο «Ο Τροπικός του Αιγόκερω» έργο στο οποίο «περιγράφονται ερωτικαί σκηναί και άλλα περιστατικά, προκαλούντα διέγερσιν».
Παρότι η δίωξη του κατηγορούμενου έληξε σύντομα ο εκδότης απέφυγε να προχωρήσει στην έκδοση του επόμενου βιβλίου του Μίλλερ «Ο Τροπικός του Καρκίνου» όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί.
Η «ζωή του Ιησού» του Gerhard Haderer
Το βιβλίο «Η ζωή του Ιησού» είναι ένα κόμικ στο οποίο, ο εικονογράφος του Gerhard Haderer, παρουσιάζει μια πιο σατυρική πλευρά της ζωής του Χριστού.
Ένα χρόνο μετά από την κυκλοφορία του το 2003, έπειτα από εισαγγελική διαταγή, κατασχέθηκαν όλα τα αντίτυπα του βιβλίου ενώ ο Haderer ερήμην του δικάστηκε και καταδικάστηκε από ελληνικό δικαστήριο.
Δύο χρόνια αργότερα ασκήθηκε έφεση οπου και αθωώθηκε.
Η «φιλοσοφία στο μπουντουάρ» του Μαρκήσιου ντε Σαντ
Το Φεβρουάριο του 1981, έπειτα από δίκη στο τριμελές πλημμελειοδικείο της Αθήνας, η Μάγδα Κοτζιά (εκδότρια του Εξάντα) και ο Βασίλης Καλλιπολίτης (μεταφραστής) καταδικάστηκαν σε 7μηνη φυλάκιση διότι έκδοσαν το βιβλίο του ντε Σαντ «Η φιλοσοφία στο μπουντουάρ» το οποίο κρίθηκε και χαρακτηρίστηκε ως «άσεμνο».
Στην δίκη βρέθηκαν κατηγορούμενοι, έκτος από τον εκδότη και τον μεταφραστή, δώδεκα βιβλιοπώλες, που τελικά αθωώθηκαν λόγω «αμφιβολιών». Επίσης το δικαστήριο είχε διατάξει να δημευθεί και να καταστραφεί το βιβλίο.
Πηγές:
http://archive.in.gr/news/2000/polit/p_mar02.htm
http://www.lifo.gr/print/print_feature/129028
http://stratis-myrivilis.weebly.com/eta-zetaomega942-epsilonnu-tau940phiomega-1924.html
http://www.athensvoice.gr/politismos/books/ta-agapimena-vivlia-ton-logokriton-22
http://www.monopoli.gr/stories/item/129876-Ta-skandala-gyrw-apo-thn-Papissa-Iwanna-O-aforismos-ths,-h-ypokloph-ths,-h-istorikothta-ths
http://andreaskandreou.blogspot.gr/2013/11/blog-post.html
http://eprints.rclis.org/6922/1/logokrisia.pdf
γράφει και επιμελείται συντακτική ομάδα
