Οι ελιές εισάγονται στην Ιαπωνία είτε συσκευασμένες είτε σε μορφή χύμα. Οι εισαγωγές χύμα ελιών αφορούν εισαγωγές σε μεγάλες ποσότητες και οι οποίες πωλούνται στην συνέχεια με άλλη ετικέτα, ή με το όνομα του εισαγωγέα ενώ ο δασμός για τις χύμα ελιές ανέρχεται σε 9%. Οι χονδρέμποροι διαθέτουν το προϊόν σε εταιρείες τροφοδοσίας και σε ξενοδοχειακές αλυσίδες ενώ οι τοπικοί αντιπρόσωποι τοποθετούν το προϊόν σε σούπερ μάρκετ και άλλους χώρους λιανικής πώλησης. Οι χύμα εισαγόμενες ελιές διοχετεύονται επίσης και στην βιομηχανία τροφίμων (για σάλτσες, πίτσες, προμαγειρευμένα γεύματα, κ.τ.λ.).
Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος εισαγωγών βρώσιμων ελιών στην Ιαπωνία αφορά συσκευασμένες ελιές. Τα περιθώρια κέρδους είναι μεγαλύτερα και δίνεται η δυνατότητα διαφοροποίησης του προϊόντος. Η προσέγγιση της αγοράς γίνεται μέσω εισαγωγέα ο οποίος στη συνέχεια προωθεί το προϊόν στους διανομείς. Στις τυποποιημένες ελιές σε συσκευασία έως 10 κιλών επιβάλλεται δασμός 5,4% ενώ ο φόρος προστιθέμενης αξίας ανέρχεται σε 8%.
Ο ανταγωνισμός στην αγορά είναι ιδιαίτερα έντονος. Οι εξαγωγείς επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στον συνδυασμό της ελιάς σε όλες τις μορφές της (ολόκληρες, σε ροδέλες, με ή χωρίς κουκούτσι) με άλλα υλικά με σκοπό την δημιουργία νέων γεύσεων. Παράλληλα, η χώρα προέλευσης προβάλλεται ως χαρακτηριστικό διαφοροποίησης του προϊόντος.
Η εξαγωγή απ’ευθείας στους χώρους λιανικής πώλησης είναι πολύ δύσκολη αφού από την εισαγωγή έως την τοποθέτηση στο ράφι μεσολαβούν αρκετά ενδιάμεσα στάδια (εισαγωγέας, χονδρέμπορος, τοπικός αντιπρόσωπος, υποδιανομέας χώρος λιανικής πώλησης).
Μεταξύ ΕΕ-Ιαπωνίας δεν υφίσταται ακόμα νομικό πλαίσιο που να ρυθμίζει την κυκλοφορία στην ιαπωνική αγορά προϊόντων που βάσει του κοινοτικού δικαίου θεωρούνται ΠΟΠ-ΠΓΕ.
Τι επιλέγει ο Ιάπωνας καταναλωτής
Οι πολλές μάρκες ελιών δημιουργούν σύγχυση στους Ιάπωνες καταναλωτές με αποτέλεσμα αυτοί να επιλέγουν αναγνωρίσιμα ή φτηνά προϊόντα. Οι περισσότεροι καταναλωτές αγοράζουν ελιές στο σουπερμάρκετ της γειτονιάς τους και εμφανίζονται διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερο για ένα ποιοτικό προϊόν – απαιτείται όμως σαφής διαφοροποίηση του προϊόντος και κατάλληλο μάρκετινγκ, αφού η ποιότητα δεν αποτελεί το μοναδικό κριτήριο λόγω του ότι οι Ιάπωνες δείχνουν όλο και περισσότερο ενδιαφέρον για χαμηλότερες τιμές. Το ενδιαφέρον για ελαιόλαδο και ελιές αυξάνεται όταν στην συσκευασία περιλαμβάνονται συνταγές και πληροφορίες για τις ωφέλειες στην υγεία και όταν μειώνεται η τιμή τους στο πλαίσιο προωθητικών ενεργειών.
Οι Ιάπωνες καταναλωτές κάνουν ψώνια σε καθημερινή βάση γιατί δεν ψωνίζουν ογκώδεις συσκευασίες, λόγω έλλειψης αποθηκευτικού χώρου στα μικρά διαμερίσματα. Επίσης, προτιμούν να προβαίνουν σε αγορές μικρών ποσοτήτων προϊόντων γιατί θεωρούν ότι με τις μικρές συσκευασίες μειώνεται ο κίνδυνος της λήξης του προϊόντος.
Η πλέον δημοφιλής συσκευασία ελιών είναι η γυάλινη, σε διάφορα μεγέθη. Στην αγορά κυκλοφορούν ελιές με προσεγμένη ετικέτα σε μικρή γυάλινη συσκευασία που ανταποκρίνονται στις ιαπωνικές προσδοκίες ενός προϊόντος υψηλής γαστρονομίας κυκλοφορούν όμως και πλαστικές ή μεταλλικές συσκευασίες με εύκολο άνοιγμα καθώς και ατομικές συσκευασίες.
Ελληνικές ελιές στην Ιαπωνία
Το 2016, οι ιαπωνικές εισαγωγές ελιών συνολικά τυποποιημένων και χύμα ανήλθαν σε 11,14 εκ.€ . Στην ιαπωνική αγορά κυριαρχούν οι φτηνότερες ισπανικές ελιές (44% μερίδιο αγοράς κατ’αξία το 2016) και ακολουθούν οι ιταλικές ελιές.
Το 2016, οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν ως προς την ποσότητα, μειώθηκαν όμως κατ’ αξία (221,78 χιλ.€). καταλαμβάνοντας την 6η θέση στην κατάταξη των χωρών προέλευσης ελιών.
Το μερίδιο αγοράς των ελληνικών ελιών στην ιαπωνική αγορά ανήλθε στο 1,99% το 2016 (2,04% το 2015) όσον αφορά την αξία και σε 1,17% και 1,08% όσον αφορά την ποσότητα το 2016 και το 2015 αντίστοιχα. Ακολουθούν το Μαρόκο, η Πορτογαλία, η Τουρκία, το Περού, η Τυνησία.
Πηγή: Έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Τόκυο
