Παρουσία εκατοντάδων πολιτών και θεσμικών φορέων εγκαινιάστηκε στο κατάμεστο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης η μεγάλη Έκθεση σπανίων κειμηλίων και τεκμηρίων που διοργανώνει το ΥΜΑΘ, με τίτλο «Επανάσταση 1821: Ο Αγώνας για την Παλιγγενεσία», την Τετάρτη, 19 Μαρτίου 2025.
Η Έκθεση είναι αφιερωμένη στην 204η επέτειο από την έναρξη του Αγώνα για την Ελευθερία και μέσα από τα εκθέματα ιστορικών στιγμών και τα γεγονότα της εποχής που οδήγησαν στην απελευθέρωση του Έθνους μας μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς. Στη σύντομη τοποθέτησή του ο Υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης Κωνσταντίνος Π. Ο Γκιουλέκας ανέφερε ότι η Έκθεση «θα βοηθήσει στο να διατηρηθεί η εθνική μνήμη ζωντανή και άσβεστη» και ευχαρίστησε την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία που παραχώρησε κειμήλια, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, και τον Αρχηγό Γ.Ε.ΕΘ.Α. Στρατηγό Δημήτριο Χούπη. Τόνισε, μάλιστα, ότι μέσα και από αυτήν την Έκθεση οι πύλες του εμβληματικού και ιστορικού κτηρίου του ΥΜΑΘ «διατηρούνται μονίμως και σταθερά ανοιχτές για όλους τους Θεσσαλονικείς, τους Βορειοελλαδίτες και τους πολίτες της πόλης».
Η Έκθεση είναι επισκέψιμη επτά ημέρες την εβδομάδα και θα φιλοξενηθεί στο ισόγειο και τον πρώτο όρο της ΥΜΑΘ έως τα τέλη Ιουνίου του 2025.
Σε αυτό το κοινό μπορεί να δει για πρώτη φορά από κοντά σπάνια και σημαντικά εκθέματα. Ξεχωρίζουν οι πρωτότυπες επιστολές του Γέρου του Μοριά Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, όπως εκείνη που έστειλε σε οπλαρχηγούς πριν χτυπήσει τον Δράμαλη στα Δερβενάκια, ο χειρόγραφος όρκος του Δημητρίου Πλαπούτα, ο πέλεκυς του Γεωργίου Καραϊσκάκη, το γιαταγάνι του Κανάρη, το γιαταγάνι του Κωνσταντή που έρχεται από την Κωνσταντή. Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος και από ιδιωτικές συλλογές. Επίσης, εκτίθενται μοναδικά κειμήλια που φυλάσσονται στις Ιερές Μονές Βατοπαιδίου, Σίμωνος Πέτρας και Παντοκράτορος του Αγίου Όρους και τα οποία παραχωρήθηκαν ειδικά για την Έκθεση, μετά από άδεια των Μονών και της Ιεράς Κοινότητας της Αθηναϊκής Πολιτείας, όπως τα όπλα του Αρχηγού της Επανάστασης στη Μακεδονία Εμμανουήλ. Ακόμα η επιστολή παραχώρησης προς την Ύδρα ιερών σκευών και εστάλη στη νήσο από το Άγιον Όρος προς φύλαξη κατά τη διάρκεια της Επανάστασης και επεστράφησαν μετά την απόκτηση της Ανεξαρτησίας και άλλα.
Μεταξύ των εκθεμάτων διακρίνεται μια αυθεντική φουστανέλα του Σουλιώτη οπλαρχηγού Γιωργάκη Τσέλη που την παρέδωσε η οικογένεια του Αγωνιστή, καθώς και αντίγραφα στολών των Αγωνιστών του 1821.
Ωστόσο, επιστολές, έγγραφα, μετάλλια και άλλα αντικείμενα, αλλά και πρωτότυπες ιστορικές στολές της Σχολής Ευελπίδων και αντίγραφα των πρώτων στολών του Ελληνικού Στρατού, από το 1828 και εντεύθεν, που διέθεσε το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το ΓΕΘΑ.
Πέραν των παραπάνω οι Ηνωμένες Πολιτείες της Έκθεσης δεν μπορούν να κάνουν από κοντά εφημερίδες της εποχής της, σημαντικά κειμήλια και εικόνες του 18ου και του 19ου αιώνα από τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης καθώς και έργα ζωγραφικής και γλυπτές συνθέσεις με θέματα από την Ελληνική Επανάσταση. Ειδικότερα, περιλαμβάνονται έργα διακεκριμένων ζωγράφων όπως του Βασίλη Μπόττα, του Αλέξανδρου Καγιά, του Λάζαρου Πάντου με θεματολογία τις ναυμαχίες της Επανάστασης, σκηνές από τη θρησκευτική ζωή του Αγίου Όρους, προσωπογραφίες Ηρώων της Επανάστασης του 1821.
Επίσης, εκτίθενται και έργα διακεκριμένων γλυπτών από τη Θεσσαλονίκη όπως του Σωκράτη Γιοσμά, του Στέλιου Μερτζανίδη και του Γιώργου Μπαρδάκα, εμπνευσμένα από τους Αγώνα των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία.
Τα κειμήλια που εκτίθενται στο ΥΜΑΘ προέρχονται από συλλογές: της Οικογένεια ς Τσέλη, του Μιλτιάδη Έβερτ, του Δημήτρη Μαρίνου, της Οικογενείας του πρώην Βουλευτή και του πρώην Προπονητή Μπάσκετ Γιάννη Ιωαννίδη, της Μιμή Ντενίση, του Δημήτρη Γιαννόγλου, του Αντώνη Σουλιώτη, της Οικογένειας του Δημητρίου Τσάμη, του Νικηφόρου Κομίνη, του Μανώλη Σαββίδη, του Συλλόγου Φίλωνα Χρυσών Ιστορίας και άλλων.
Η Έκθεση εγκαταστάθηκε με τη χορηγική υποστήριξη της ΔΕΘ, της ΕΥΑΘ Α.Ε., της Ελληνικός Χρυσός και των Μεταλλείων Θράκη.
