Ο Βάβδος το χωριό της φύσης και των πλατανιών που η ιστορία του χάνεται στον χρόνο… επαρκή και αδιάσειστα στοιχεία για το πότε και πως κτίσθηκε δεν υπάρχουν…
Κτισμένος σαν αετοφωλιά στον καταπράσινο αυχένα του βουνού Χολομώντα ο Βάβδος, έχει μακρά ιστορία, που μπορούμε να την υπολογίζουμε τουλάχιστο από το 250 μ.Χ.
Ο Βάβδος είναι ένα χωριό της κεντρικής Χαλκιδικής στον αυχένα του Χολομώντα …Είναι ορεινό χωριό με μέσο υψόμετρο 800m και η κορυφή του βουνού Αηλιάς Βάβδου ή Βίγλα έχει υψόμετρο 1.050m.
Η φύση προίκισε τον Βάβδο και ενέπνευσε τους παλιότερους να θεμελιώσουν εδώ στο βουνό -στη σκιά της Βίγλας- το καλύβι τους χαρίζοντας σ’ αυτούς αυτό το πανόραμα, την φυσική ομορφιά, το δάσος και το υγιεινό κλίμα.
Σήμα κατατεθέν του τόπου στο Βάβδο είναι το μεγάλο γέρικο πλατάνι στην πλατεία διατηρητέο μνημείο της φύσης από το 1976. Συνολικά υπάρχουν πέντε πλατάνια σε μια πλατεία πλακόστρωτη και περιποιημένη έκτασης 1.000 τ.μ.
Εδώ η ζωή κυλάει ήρεμα, απλά και με πιο αργούς ρυθμούς, ανθρώπινους και ρεαλιστικούς. Συμμετέχεις σε όλα τα δρώμενα της τοπικής ζωής, καθώς και της λαογραφικής και πολιτιστικής δράσης.
Είναι ένα χωριό με πληθυσμό το χειμώνα είναι 400 περίπου κάτοικους και το καλοκαίρι περίπου 2.000.
Η κτηματική του έκταση είναι 110.000 στρέμματα εκ των οποίων, τα μισά αποτελούν δασική έκταση και τα υπόλοιπα γεωργική γη .
Βρίσκεται σε απόσταση 6Km από τον οδικό άξονα Θεσσαλονίκης-Πολυγύρου απέχοντας 47Km από τη Θεσσαλονίκη και 24Km από τον Πολύγυρο.
Ο Βάβδος και η ιστορία του χάνεται στον χρόνο… επαρκή και αδιάσειστα στοιχεία για το πότε και πως κτίσθηκε δεν υπάρχουν… Τα μόνα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν είναι τα Μηναία της Εκκλησίας το λεγομενο -Μηναίο Σεπτεμβρίου- στα οποία αναγράφονται οι βίοι και οι διωγμοί διαφόρων Αγίων που έγιναν από τον Βάβδο ηγεμόνα της Θράκης επί Ρωμαίου Αυτοκράτορα Δεκίου το 250 μ.Χ.
Ο Δέκιος διόρισε τον Βάβδο –Vavdus- άρχοντα της Ανδριανούπολης, που εξουσίαζε την Μακεδονία και Θράκη, όταν αυτοκράτωρ των Ρωμαίων ήταν ο Δέκιος, που κατέλαβε τον θρόνο το 249 μ.Χ. και φονεύθηκε με προδοσία το 251 μ.Χ.
Ο Ρωμαίος αυτός στρατηγός εγκατέστησε στην Κορυφή του βουνού του Βάβδου, στο υψόμετρο 1050 μ. που φέρει και σήμερα το όνομα “ΒΙΓΛΑ” και έχει ευρύτατο ορίζοντα, παρατηρητήριο, για να ελέγχει τον κόλπο του Θερμαϊκού και την γύρω περιοχή και να την προφυλάσσει από τους πειρατές .
Εκείνα τα χρόνια τα παλιά… οι ντόπιοι που έμεναν στα παράλια στην εμφάνιση των πειρατών άναβαν φωτιές κατά μήκος των παραλίων και έδιναν μήνυμα στο χιλίαρχο Vavdus Βάβδο για να τους προστατέψει με το ιππικό του.
Σιγά-σιγά για τις ανάγκες του στρατού κτίσθηκαν σπίτια και δημιουργήθηκε ο οικισμός που πήρε το όνομά του από τον Ρωμαίο χιλίαρχο Βάβδο.
Επίσης υπήρχε παλιό νεκροταφείο στο χωριό που δεν είχε γίνει εκταφή των νεκρών και μαρτυρεί ότι ο οικισμός κτίσθηκε προ του αυτοκράτορα Θεοδοσίου (340 μ.χ.).
Στο ναό του χωριού στο Ιερό Βήμα έχει τοποθετηθεί άμβωνας από μάρμαρο με ανάγλυφες παραστάσεις.
Φαίνεται έργο του 5ου αιώνα μ.χ. που πιθανότατα βρισκόταν σε παλαιοχριστιανική εκκλησία.
Εκτός όμως από αυτή την ιστορία για την γένεση του Βάβδου υπάρχει και δεύτερη εκδοχή ένας όμορφος μύθος -προφορική παράδοση- μιλά για έναν όμορφο πρίγκηπα…στα χρόνια τα Βυζαντινά που απαγορεύονταν στα Βυζαντινά παλάτια αυστηρά η ανοικτή ερωτική συμπεριφορά μεταξύ των πριγκίπων…
Αυτό το αρχοντόπουλο που ονομάζονταν ΒΑΒΔΟΣ ερωτεύθηκε παράφορα μια πριγκίπισσα, που και αυτή τον αγάπησε… Ο παράφορος όμως έρωτας, έγινε γνωστός και τότε την νεαρή Αυγούστα την έκλεισαν σε μοναστήρι και τον πρίγκιπα τον εξόρισαν στο Βάβδο και από το όνομα του πήρε το όνομα ΒΑΒΔΟΣ…
Οι πρώτες γραπτές αδιαμφισβήτητες αναφορές για το χωριό ανάγονται στο έτος 1321 -σε έγγραφο της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας- που αναφέρουν την οριοθέτηση κτημάτων της περιοχής με τον Λαυρινό περιορισμό και στα αγιορείτικα χειρόγραφα αναφέρεται το χωριό Βάβδος που ανήκε στο μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου και μαζί με την Καρκάρα και την Γαλάτιστα κατείχε μεταλλοφόρο βουνό από την Κρήνη μέχρι το ρέμα Βατόνια.
Οι κάτοικοι του Βάβδου είναι κάτοικοι της Χαλκιδικής, αλλά κατά τα γραφόμενα του ιστορικού Σφενδόνη κατά το 1821 λόγω των σφαγών από τους Τούρκους και του Αλή Πασά πολλοί από άλλα μέρη (Άγραφα, κ.α.) μετοίκησαν στο Βάβδο.
Οι Βαβδινοί έλαβαν μέρος στην Επανάσταση του 1821 και πολέμησαν πλάι στον Εμμανουήλ Παππά και τον Καπετάν Χάψα στη μάχη των Βασιλικών. Οι Τούρκοι μετά απ’ αυτήν τη μάχη έκαψαν το χωριό.
Ο Βάβδος υπήρξε ένα από τα 12 Μαντεμοχώρια της Χαλκιδικής 1705 ως 1912…
Προπολεμικά υπήρξε ο Βάβδος μεγάλο θέρετρο παραθερισμού στη Βόρεια Ελλάδα που με το υγιεινό και ξηρό κλίμα του χάριζε ζωή και υγεία στους παραθεριστές.
Από το Βάβδο ήταν πολλοί άνθρωποι των γραμμάτων των τεχνών και της επιχειρηματικότητας…
Νικόλαος Γερμανός, ζωολόγος, ιδρυτής της ΔΕΘ το 1926 (1862-1935)
Ξενοφών Παιονίδης, Αρχιτέκτων (1863-1933)
Ο λογοτέχνης Γιώργος Δέλλιος (1897-1980)
Ο συγγραφέας Ζάχος Σαμολαδάς (1915-1995)
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος και άλλοι.
Βάβδος και λαογραφία και παράδοση …Βαβδινά μασάλια ή μασλάτια
Ένα άλλο στοιχείο του γνήσιου πηγαίου λαϊκού πολιτισμού και της λαογραφίας του Βάβδου είναι και τα Βαβδινά μασάλια ή μασλάτια ή μυθ’, ευτράπελα δηλαδή στην καθομιλουμένη, που συναντούνται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Κάθε τόπος, χωριό έχει τα δικά του. Και ο Βάβδος εδώ μπορούμε να πούμε πως παρουσιάζει μια πλούσια, μια αστείρευτη πηγή από μασάλια.
Τα μασάλια είναι κατά κάποιο τρόπο μια σκιαγράφηση των αντιδράσεων ή της ρεαλιστικής και αυθόρμητης τοποθέτησης απλών ανθρώπων απέναντι σε καθημερινές καταστάσεις και εξελίξεις γεγονότων, απέναντι σε προβλήματα και ερεθίσματα κοινωνικά ή πολιτιστικά ή που έχουν σχέση με την τεχνολογία.
Μέσα από αυτά μπορεί να διακρίνει κανείς την σύνθεση και το πολύπτυχο των χαρακτήρων των ανθρώπων, το ετοιμόλογο της σκέψης, να καταγράψει αδυναμίες, ιδιομορφίες, ευαισθησίες. Χαρακτηρίζουν με τον τρόπο τους σε ένα μέρος την δομή μιας κοινωνίας, είναι ο ζωντανός λαός με την αστείρευτη πηγή δημιουργίας.
Γεγονότα πραγματικά που έλαβαν χώρα στο Βάβδο ή αλλού με συμμετοχή Βαβδινών παρέμειναν γνωστά και ζωντανά μέχρι τώρα, γιατί πέρασαν με μια εύθυμη νότα και διασώθηκαν επειδή διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα, από γενιά σε γενιά.
Πηγή: vavdos.gr
Επιμέλεια Οπτικοακουστικού Υλικού – Φωτογραφίες : Ζωή Γανίτη
Επιμέλεια κειμένων : συντακτική ομάδα» Χαλκιδική Πολιτική»
