Ο Μικρασιατικός Πολιτιστικός σύλλογος Ασπροβάλτας “Ελλήσποντος” το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2017 στο Αμφιθέατρο Ασπροβάλτας θα οργανώσει μια βραδιά αφιερωμένη στην Μικρασιατική καταστροφή και στις μνήμες του τόπου…!
Η ιστορία της σημερινής Ασπροβάλτας ξεπηδά μέσα από την Μικρασιατική καταστροφή…
Οι κάτοικοι της Ασπροβάλτας ήρθαν πρόσφυγες από το Ρένκιοϊ της Μ. Ασίας το 1923.
Το Ρένκιοϊ μαζί με το Τσανάκαλε, το Γενισάρ ( Γενίσεχίρ), το Νιχώρι (Γενίκιοϊ), το Εζίνε και το Καλαφατλί αποτελούσαν τα Τρωαδοχώρια, της επαρχίας της Μυσίας.
Στα τούρκικα Ρένκιοϊ, σημαίνει χωρίο των ερειπίων από τις τούρκικες λέξεις eren = ερείπια και κιοΐ = χωρίο, βρισκόταν δέκα χιλιόμετρα ΒΑ της αρχαίας Τροίας.
Είχε πέντε χιλιάδες κατοίκους όλους Έλληνες που μιλούσαν το γλωσσικό ιδίωμα των βορείων ιδιωμάτων, πέντε συνοικίες (μαχαλάδες), δύο εκκλησίες, του Αγίου Γεωργίου και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, δέκα τρία εξωκκλήσια, σχολεία (αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο).
Οι κάτοικοι του Ρένκιοι ασχολούνταν με την καλλιέργεια βαλανιδιών που χρησίμευαν, μετά την ξήρανση τους, ως χρωστικές ύλες, αμπελιών και ελαιοδέντρων, ασχολούνταν επίσης με την ταπητουργία, την κτηνοτροφία.
Μετά την εφαρμογή της συνθήκης της Λωζάνης οι κάτοικοι του Ερένκιοϊ, Οφρυνίου στα Ελληνικά, εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, την Λαμία, την Κύμη, την Καλαμάτα, την Τρίπολη, το Άργος, την Χαλκίδα, την Κρήτη, την Κεφαλονία, το Αγρίνιο κ.λπ.
Οι περισσότεροι όμως συγκεντρώθηκαν στην Ασπροβάλτα, στα Κάτω Λακκοβίκια (σήμερα Οφρύνιο) και στην Νίκαια του Πειραιά.
Είχαν στο μεταξύ καταφύγει προηγουμένως στην Ίμβρο.
Τον Σεπτέμβριο του 1923 έφτασαν, με το καράβι “Ελπιδοφόρος”, στο Σταυρό Χαλκιδικής 54 οικογένειες προσφύγων από το Ρένκιοϊ που είχαν καταφύγει στην Ίμβρο.
Την τοποθεσία είχε προτείνει ο συγχωριανός τους Βασιλειάδης που ερχόταν παλιότερα για να αγοράσει ξυλεία από τους ντόπιους.
Επειδή στη συγκεκριμένη τοποθεσία είχαν εγκατασταθεί πρόσφυγες από το Κατιρλί, η Προσφυγική Επιτροπή τους έστειλε απέναντι…
Οι Ρενκιώτες πρόσφυγες βρήκαν κατάλληλο χώρο λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, στην σημερινή Ασπροβάλτα.
Η ύπαρξη πηγαδιού, τα κάρβουνα που υπήρχαν σε αφθονία από τους ντόπιους υλοτόμους και το γεγονός ότι υπήρχε ανοιχτός δρόμος, έπεισαν τους Ρενκιώτες να ξαναρχίσουν την ζωή τους.
Υπέφεραν πολύ από την ελονοσία, την πείνα, την εξαθλίωση και το κρύο.
Το 1924 το κράτος έδωσε ξυλεία και κεραμίδια για να αρχίσουν την οικοδόμηση των σπιτιών.
Μια Πατρίδα είχε χαθεί. Μια νέα γεννιόταν…
Τους έδωσαν επίσης λίγα ζώα, σιτάρι και καλαμπόκι για να σπείρουν.
Με κλήρο μοιράστηκαν οικόπεδα και χωράφια.
Το 1927-1928 χτίστηκε και η εκκλησία του οικισμού η οποία γκρεμίστηκε το 1978 για να χτιστεί στη θέση της μια μεγαλύτερη.
Το σχολείο χτίστηκε την ίδια εποχή με την πρώτη εκκλησία το 1928.
Ο πρώτος δάσκαλος ήταν ο Νικόλαος Γιαννιός.
Τα μαθήματα βέβαια είχαν αρχίσει το 1924 αφού μεταξύ των προσφύγων υπήρχε η δασκάλα Κλεονίκη Φωτιάδου.
Καθώς τα χρόνια περνούσαν ο χωριό σταδιακά μεταμορφώνονταν στην σύγχρονη πολιτεία που είναι σήμερα.
Από το 1924 που πρωτοήρθαν οι πρώτοι πρόσφυγες μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά…
Σχεδόν όλα…
Όλα εκτός από τη μνήμη που πρέπει να διαφυλαχτεί στο διάβα της ιστορίας από όλους ως Ιερή Κληρονομιά του Τόπου !!!
Πηγή: Μικρασιατικός Πολιτιστικός σύλλογος Ασπροβάλτας “Ελλήσποντος” , strymonikostoday
