«ΘΕΣΠΙΣ ΕΣ Π|ΕΝΤΕ ΔΡΑΧΜΑ[Σ] | ΚΑΘΕΡΕΣΑΤΟ ΤΟ ΤΕ|ΛΟΣ /
ΚΑΙ ΤΑΣ Δ’ΑΛΛΑΣ Δ|[ΑΠΑΝΑΣ ΕΛ] ΥΣΑΤΟ»,
δηλαδή
«Θέσπις ἐς πέντε δραχμά[ς] καθερέσατο το τέλος / και τάς δ’ ἄλλας δ[απάνας ἐλ]ύσατο».
σε μεγαλογράμματη βουστροφηδόν επιγραφή και σε ευβοϊωνικό αλφάβητο…
Ένα από τα αρχαιότερα ντοκουμέντα διαγραφής χρεών παγκοσμίως -θέμα δραματικά επίκαιρο στα χρόνια μας- η αρχαιότερη σωζόμενη επιγραφή του Ελλαδικού και ίσως του Ευρωπαϊκού χώρου, που βρίσκεται εδώ στην πατρίδα του Αριστοτέλη, τα Στάγειρα, μας παρουσίασε ο αρχαιολόγος ανασκαφέας των Αρχαίων Σταγείρων κ. Κώστας Σισμανίδης στο πλαίσιο των εκδηλώσεων « ¨ΠΟΛ(ε)ΙΣ¨ Αρχαία Στάγειρα και Αρχαία Άκανθος».
Η επιγραφή που χρονολογείται στα πρώτα πενήντα χρόνια ίδρυσης της πόλης, εκτός από το πολύτιμο αναγραφόμενο περιεχόμενο, μας κληροδοτεί και το όνομα του άρχοντα –Θέσπις- που προχωρά στη διαγραφή του χρέους των πολιτών.
Πρόκειται για την επιγραφή που υπάρχει στο μαρμάρινο υπέρθυρο της κεντρικής πύλης των τειχών της περιόδου των αρχαϊκών χρόνων, της πρωιμότερης φάσης των οχυρώσεων, αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα και σχετίζεται με τα πρώτα πενήντα χρόνια από την ίδρυση της πόλης από τους Ανδρίους.
Σύμφωνα με τον κ. Σισμανίδη, «από την άποψη του περιεχομένου της, φαίνεται ότι η επιγραφή αποτελεί ένα μοναδικό φορολογικό κείμενο των πρώτων αποίκων κι αυτό επειδή, μολονότι ελλιπής και δυσανάγνωστη, δείχνει να παραπέμπει σε μια ειδική φορολογική ρύθμιση, που εισήγαγε κάποιος άρχοντας της πόλης (ο Θέσπις εν προκειμένω) και η οποία θα ανακούφιζε προφανώς σημαντικά τους πολίτες.
Είναι προφανές ότι ο συγκεκριμένος άρχοντας μείωσε έναν δυσβάσταχτο φόρο στο λογικό, όπως φαίνεται, ποσόν των πέντε δραχμών, απήλλαξε όμως πιθανότατα τους πολίτες και από το άχθος όλων των άλλων φορολογικών βαρών, που φαίνεται ότι μέχρι τότε ήταν μεγάλα». Διερωτάται μάλιστα αν «είχαν άραγε σχέση οι καταργηθέντες αυτοί φόροι με το μεγάλο οικονομικό κόστος της οικοδόμησης της συγκεκριμένης αρχαϊκής οχύρωσης, στο υπέρθυρο της κύριας πύλης της οποίας χαράχτηκε αυτή η επιγραφή».
*Ρεπορτάζ: Σουζάνα Καζάκα
*Επιμέλεια Οπτικοακουστικού Υλικού – Φωτογραφίες : Ζωή Γανίτη
*Επιμέλεια ύλης: συντακτική ομάδα» Χαλκιδική Πολιτική»
