- Η Φώκαια είναι παράλια πόλη και λιμάνι της Μ. Ασίας. Ιδρύθηκε περί τον 8ο π.Χ. αιώνα, ίσως και παλαιότερα, στην περιοχή όπου νωρίτερα κατοικούσαν Αιολείς από την Κύμη. Έτσι αποτελεί την αρχή της Ιωνίας και το τέλος της Αιολίδας. Η κύρια ασχολία των κατοίκων της ήταν η ναυτιλία και το εμπόριο. Η Φώκαια ήταν απ’ τις πιο μικρές πόλεις της Ιωνίας, αλλά κι η πιο δραστήρια στο εμπόριο και τον αποικισμό
- Το 600 π.Χ. οι αρχαίοι Φωκαείς ίδρυσαν, κατά τον Στράβωνα, στις ακτές της Γαλατείας, στα νότια παράλια της Γαλλίας, στις εκβολές του Ροδανού ποταμού, την πιο σπουδαία αποικία τους, τη Μασσαλία.
- Η περίοδος ακμής της Φώκαιας κράτησε πάνω από τετρακόσια χρόνια, ενώ η πόλη έκοψε και δικό της χρυσό νόμισμα, τον «Φωκαϊκό Στατήρα», δείγμα της οικονομικής και πολιτικής ισχύος της.
- Το 1250 μ.Χ. ιδρύθηκε η Νέα Φώκαια από κατοίκους της Παλαιάς Φώκαιας, για την καλύτερη εκμετάλλευση των ορυχείων στύψης, ουσίας απαραίτητης την εποχή εκείνη για τη βαφή υφασμάτων. Η Νέα Φώκαια τοποθετείται λίγο βορειότερα της Παλαιάς, χτισμένη σε μια μικρή πεδιάδα με κήπους, αμπέλια, ελαιώνες και έναν μικρό υπήνεμο όρμο.
- Η μοίρα των Ελλήνων της Φώκαιας πορεύτηκε παράλληλα με τη μοίρα ολόκληρου του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, η οποία κρίθηκε οριστικά και δραματικά με την τελευταία φάση των πολεμικών επιχειρήσεων τον Αύγουστο του 1922.
- Ωστόσο η Ν.Φώκαια όπως την γνωρίζουμε εμείς στη Χαλκιδική ιδρύθηκε το 1924 έπειτα από περιπλάνηση σε Μυτιλίνη,Χίο,Πειραιά κτλ,η κοινότητα ιδρύθηκε στις 4 Ιουλίου 1925 με την απόσπαση του οικισμού Νέα Φώκαια από την κοινότητα Αθύτου και τον ορισμό του ως έδρα της κοινότητας. Καταργήθηκε το 1997 και προσαρτήθηκε στο δήμο Κασσάνδρας.
- Στην παραλία της δεσπόζει ο ενετικός πύργος της και είναι ο μοναδικός στην Χαλκιδική που διατηρείται μέχρι τις επάλξεις. Έχει διαστάσεις 7Χ7 μέτρα και ύψος 17 μέτρα. Δεν γνωρίζουμε πότε κτίστηκε. Το 1407 ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιωάννης Παλαιολόγος παραχώρησε την περιοχή του σημερινού χωριού στη μονή Αγίου Παύλου του Αγίου Όρους. Τότε ή λίγο αργότερα ίσως να κτίστηκε και ο πύργος.
- Στον πύργο, το 1821, είχε εγκατεστημένο το στρατηγείο του ο αρχηγός της επανάστασης στη Χαλκιδική Εμμανουήλ Παπάς.
Δίπλα στον πύργο βρίσκεται ο μετοχιακός ναός των Αγίων Αποστόλων χτισμένος το 1868. - Τα κτήρια που βρίσκονται πλησίον του πύργου αποτέλεσαν τους πρώτους χώρους εγκατάστασης των προσφύγων.
- Από την μεριά του χωριού βρίσκεται το Αγίασμα του Αποστόλου Παύλου. Ο Απόστολος Παύλος πήγε στην Ιερισσό (τότε λεγόταν Άκανθος) για να κηρύξει τον θείο λόγο. Ο Ιερισσιώτες, άνθρωποι αμαρτωλοί, τον κατεδίωξαν για να τον σκοτώσουν, και ο Απόστολος κατέφυγε και κρύφτηκε ανάμεσα σε ένα κοπάδι βόδια, στα ανατολικά του χωριού. Τον βρήκαν και εκεί, αλλά την τελευταία στιγμή ο Θεός άκουσε την παράκληση του ανθρώπου Του και άνοιξε χάσμα στη γή, απ’ όπου πέρασε ο Παύλος και κατέφυγε στην χερσόνησο της Κασσάνδρας.
- Στην έξοδο του στην Κασσάνδρα φαίνεται εμφανίστηκε σε έναν λαξευτό μακεδονικός τάφο με μακρύν, γωνιώδη και χαμηλοτάβανο διάδρομο. Σήμερα την γωνία του διαδρόμου είναι διαμορφωμένη η δεξαμενή του Αγιάσματος. Ο θάλαμος του «τάφου» έχει διαμορφωθεί σε παρεκκλήσιο . Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί βάφτιζε κρυφά χριστιανούς ο Απόστολος Παύλος, όταν βρισκόταν στη Χαλκιδική.
- Η σύγχρονη Ν.Φώκαια,αριθμεί γύρω στου 2.000 κατοίκους και αποτελεί το πρώτο χωριό του Δήμου Κασσάνδρας όπου ανήκει.
#xalkidikipolitiki#kassandra ,Ιωνία,Μασσαλία,Νέα Φώκαια.Αγίασμα,Απ.Παύλος,Πυργος.
Πηγές: https://el.wikipedia.org/- https://www.kastra.eu/- https://kimintenia.com/- https://www.pemptousia.gr/
