Έκθεση Μπορέλ: Μέχρι και τουριστικούς περιορισμούς εάν η Τουρκία γυρίσει στις προκλήσεις

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το αντίτυπο της έκθεσης που έχει δει το real.gr, ο Ύπατος Εκπρόσωπος αναφέρει στα συμπεράσματά του τα εξής:

“Από τον περασμένο Δεκέμβριο, η Τουρκία έχει δείξει μια πιο ήρεμη, πιο εποικοδομητική στάση σε διάφορα θέματα, συμπεριλαμβανομένων των διμερών σχέσεών της με αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ. Αυτά είναι θετικά και ευπρόσδεκτα βήματα προς τα εμπρός. Η πανδημία COVID-19 τόνισε περαιτέρω τα αμοιβαία οφέλη μιας σχέσης συνεργασίας. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία απο-κλιμάκωσης παραμένει εύθραυστη. Χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο για να κρίνουμε εάν είναι βιώσιμη και αξιόπιστη και προσφέρει μακροχρόνια αποτελέσματα, υπό το φως της επιδεινούμενης εσωτερικής κατάστασης στην Τουρκία”.

“Για να εμβαθύνουμε την τρέχουσα δυναμική και να δώσουμε κίνητρα για στενότερους δεσμούς ΕΕ-Τουρκίας, πιστεύουμε ότι η Ένωση πρέπει να θέσει μια σειρά πιθανών τομέων συνεργασίας για να επιτρέψει μια προοδευτική, αναλογική και αναστρέψιμη προσέγγιση. Αυτά είναι προς το κοινό μας συμφέρον και θα μπορούσαν να συνεχιστούν με σταδιακά βήματα – υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι οι εποικοδομητικές προσπάθειες της Τουρκίας θα συνεχιστούν και θα ενισχυθούν τους επόμενους μήνες”.

“Αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα” αναφέρει ο Μπορέλ και απαριθμεί τα εξής:

“Μια πιο αποτελεσματική και αμοιβαία επωφελής εφαρμογή των βασικών τομέων της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το 2016, ιδίως σχετικά με τη διαχείριση της μετανάστευσης. Αυτό θα σήμαινε συγκεκριμένα ότι η Τουρκία θα ξαναρχίσει χωρίς καθυστέρηση τη διαδικασία επιστροφής από τα ελληνικά νησιά, ξεκινώντας από τους 1450 επαναπατριζόμενους των οποίων οι νομικές προσφυγές έχουν εξαντληθεί”.

“Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να εντείνουν τις επανεγκαταστάσεις από την Τουρκία στην Ένωση, βασιζόμενοι στην πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής. Αυτό θα πρέπει να καλύπτει ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες ομάδες Σύρων προσφύγων στην Τουρκία.”

“Η ενίσχυση των ήδη ουσιαστικών οικονομικών μας δεσμών είναι μια άλλη κερδοφόρα κατάσταση και για τις δύο πλευρές, ιδίως στο τρέχον δύσκολο οικονομικό κλίμα. Στο επίκεντρο αυτού θα ήταν ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της τρέχουσας τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, όπως έχει ήδη προτείνει η Κομισιόν. Αυτό θα παρέχει επίσης ένα κατευθυντήριο πλαίσιο για τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία. Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να συμφωνήσουν σχετικά με τις οδηγίες διαπραγμάτευσης και να εξουσιοδοτήσουν την Κομισιόν να αρχίσει διαπραγματεύσεις για αυτόν τον εκσυγχρονισμό της, υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την επίλυση των σημερινών οχλήσεων εμπόριο.

“Η διατήρηση ανοικτών καναλιών επικοινωνίας είναι χρήσιμη – κυρίως για την υποστήριξη των δεσμεύσεων οικονομικής και τομεακής μεταρρύθμισης της Τουρκίας. Οι διάλογοι υψηλού επιπέδου που έχουν προηγουμένως ανασταλεί θα μπορούσαν έτσι να ξαναρχίσουν, σχετικά με την οικονομία, την ενέργεια, τις μεταφορές, τις πολιτικές εξελίξεις, τις εξωτερικές πολιτικές και τις πολιτικές ασφάλειας και να ξεκινήσουν για άλλα νέα θέματα, π.χ. την πράσινη συμφωνία / κλίμα, την εσωτερική ασφάλεια, τις διαθρησκευτικές σχέσεις και τον πολιτισμό”.

“Η αύξηση των επαφών μεταξύ ατόμων είναι ένα περαιτέρω μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Η Κομισιόν σκοπεύει να συνεχίσει να διευκολύνει τη συμμετοχή της Τουρκίας στην επόμενη γενιά προγραμμάτων της ΕΕ, όπως το Erasmus +, το Horizon Europe κ.λπ. στο νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και παραμένει έτοιμη να ενημερώσει την Τουρκία για τις ιδιαιτερότητες των εκκρεμών σημείων αναφοράς που ορίζονται στον χάρτη πορείας για την ελευθέρωση των θεωρήσεων”.

“Ωστόσο, δεν πρέπει η Τουρκία να προχωρήσει εποικοδομητικά στην ανάπτυξη μιας πραγματικής εταιρικής σχέσης με την ΕΕ, αλλά να επιστρέψει σε ανανεωμένες μονομερείς ενέργειες ή προκλήσεις κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, με σκοπό να προκαλέσει ζημία στα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της, ιδίως στην Ανατολική Μεσόγειο, θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι αυτό θα έχει πολιτικές και οικονομικές συνέπειες, όπως αναφέρεται στην έκθεση. Τα περαιτέρω μέτρα της ΕΕ πρέπει να εστιαστούν, να είναι αναλογικά και αναστρέψιμα, προκειμένου να προσαρμοστούν στην κατάσταση και στο επίπεδο απειλής ή πρόκλησης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, να ενθαρρύνουν την επιστροφή σε μια συνεταιριστική πορεία και να αποφύγουν μια αρνητική δυναμική κλιμάκωσης”.

“Εκτός από την αναστολή των στοιχείων της προσφοράς εποικοδομητικής συνεργασίας που αναφέρονται παραπάνω, θα πρέπει να προβλέψουμε έξυπνα, επεκτάσιμα αλλά αναστρέψιμα περιοριστικά μέτρα, βασιζόμενοι σε αυτά που ισχύουν”, αναφέρει ο Μπορέλ και απαριθμεί τα εξής:

– Η έγκριση των πρόσθετων καταχωρίσεων που έχουν ήδη συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου ·

– Θα μπορούσαν να ενισχυθούν τα περιοριστικά μέτρα στο πλαίσιο των υφιστάμενων πλαισίων κυρώσεων και να εξεταστεί το ενδεχόμενο να συμπεριληφθούν νομικά πρόσωπα ·

– Περαιτέρω περιορισμοί στην οικονομική συνεργασία ΕΕ-Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ·

– Μέτρα που στοχεύουν άλλους τομείς σημαντικούς για την τουρκική οικονομία, όπως απαγόρευση παροχής τουριστικών υπηρεσιών, αρνητικές ταξιδιωτικές συμβουλές από τα κράτη μέλη κ.λπ.

– Πρόσθετα μέτρα της ΕΕ στον τομέα της ενέργειας και σε συναφείς τομείς, όπως απαγορεύσεις εισαγωγών / εξαγωγών σε ορισμένα αγαθά και τεχνολογίες ·

Τέλος ο Μπορέλ προτείνει σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2020, η Κομισιόν να προετοιμάσει επίσης γρήγορα επιλογές για συνεχή χρηματοδότηση για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία.

“Δεδομένων των σοβαρών αναγκών επί τόπου και του σημαντικού φόρτου που εξακολουθεί να επωμίζεται η Τουρκία, πρόκειται για μια ευρωπαϊκή επένδυση σε σταθερότητα και αλληλεγγύη”, καταλήγει ο Μπορέλ.

Θετικά αποτιμά την έκθεση Μπορέλ για την Τουρκία ο Ν. Δένδιας

Θετικά αποτιμά την έκθεση για την Τουρκία, ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Συγκεκριμένα, προσερχόμενος στο χώρο του Συμβουλίου, ο Νίκος Δένδιας δήλωσε “παρουσιάζεται σήμερα στο Συμβούλιο η έκθεση του Υπάτου Εκπροσώπου Μπορέλ, και της Επιτροπής, όσον αφορά τα ζητήματα της Τουρκίας. Καταρχήν η έκθεση είναι θετική διότι προσλαμβάνει σωστά την Τουρκία ως πρόβλημα που αφορά το σύνολο της Ευρώπης και υπογραμμίζει τα προβλήματα που η τουρκική συμπεριφορά δημιουργεί για την ΕΕ. Βεβαίως όμως υπάρχουν και ελλείψεις, όπως για παράδειγμα το casus belli, ή αναφορές σε τουρκικές παραβατικότητες όπως τα Βαρώσια, ή οι ευθείες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου για τη θάλασσα, της (σύμβασης) UNCLOS. Στη συζήτηση που θα ακολουθήσει στο Συμβούλιο θα υπογραμμίσω αυτές τις ελλείψεις, όμως οφείλουμε να κρατήσουμε το θετικό: η Ευρώπη προσλαμβάνει την Τουρκία ως πρόβλημα και προτείνει τη διπλή ατζέντα. Θετικά μέτρα μεν, αλλά από την άλλη πλευρά σαφώς τη δυνατότητα λήψης μέτρων, κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας αν διολισθήσει πάλι την απαράδεκτη παραβατική της συμπεριφορά.

Σημειώνεται ότι η έκθεση Μπορέλ περιέχει αναφορά στα Βαρώσια στη σελίδα 4: “Οι προσπάθειες του γραφείου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ συνεχίστηκαν αμείωτες παρά τις μονομερείς ενέργειες στην περιφραγμένη περιοχή των  Βαρωσίων, καθώς και επαναλαμβανόμενες δηλώσεις που αμφισβητούν άμεσα τη συμφωνημένη βάση για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, όπως προβλέπεται από τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (UNSCR), η τελευταία που εγκρίθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2021 (UNSCR 2561). Τόσο η ΕΕ όσο και ο ΟΗΕ ζήτησαν από την Τουρκία να αντιστρέψει τη μονομερή της δράση στα Βαρώσια τον Νοέμβριο του 2020 (άνοιγμα της περιφραγμένης περιοχής της παραλίας).”

H σύμβαση UNCLOS αναφέρεται στη έκθεση στη σελίδα 2 ως εξής: “η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων με καλή πίστη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της σύμβασης UNCLOS, προσφεύγοντας, εάν είναι απαραίτητο, στο Διεθνές Δικαστήριο. Στο παραπάνω πλαίσιο, η σαφής δέσμευση για σχέσεις καλής γειτονίας και για την ειρηνική επίλυση των διαφορών παραμένει απαραίτητη”.

Έκθεση Mπορέλ: Εξαιρετικά απαιτητική η ομαλοποίηση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας χωρίς λύση στο Κυπριακό

“Η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία συνεχίζει να οδηγεί στο μπλοκάρισμα διαφορετικών οδών συνεργασίας” και “η ομαλοποίηση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας θα παραμείνει εξαιρετικά απαιτητική εάν δεν υπάρχει λύση στο Κυπριακό”, προειδοποιεί ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, στην έκθεσή του για το μέλλον των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας που τίθεται σήμερα στο Συμβούλιο των Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το αντίτυπο που έχει δει το real.gr, σε σχέση με το Κυπριακό, ο Ύπατος Εκπρόσωπος αναφέρει στην έκθεσή του τα εξής:

“Το ζήτημα της επίλυσης του κυπριακού αποτελεί βασικό στοιχείο των ισχυρών διαφωνιών της Τουρκίας με την ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο. Κατά τη διάρκεια του 2020, η ελπίδα για πρόοδο στη διαδικασία επίλυσης του κυπριακού έπρεπε να τεθεί σε αναμονή μέχρι τις εκλογές της τουρκοκυπριακής κοινότητας τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2020. Το εκλογικό πλαίσιο οδήγησε σε αύξηση της πόλωσης της ρητορικής και των προκλήσεων, προκαλώντας έντονη αντίδραση από την ΕΕ όπως αντικατοπτρίζεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου”.

“Από την έναρξη της εντολής του, και ιδίως κατά τις επισκέψεις του στην Κύπρο τον Ιούνιο του 2020 και τον Μάρτιο του 2021, ο Ύπατος Εκπρόσωπος / Αντιπρόεδρος εξέφρασε την πλήρη υποστήριξή του στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών (UNSG) με στόχο την ταχεία επανάληψη οι συνομιλίες για την επίλυσης του κυπριακού. Οι προσπάθειες του γραφείου της UNSG συνεχίστηκαν αμείωτες παρά τις μονομερείς ενέργειες στην περιφραγμένη περιοχή των Βαρωσίων, καθώς και επαναλαμβανόμενες δηλώσεις που αμφισβητούν άμεσα τη συμφωνημένη βάση για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, όπως προβλέπεται από τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (UNSCR), η τελευταία εγκρίθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2021 (UNSCR 2561). Τόσο η ΕΕ όσο και ο ΟΗΕ ζήτησαν από την Τουρκία να αντιστρέψει τη μονομερή της δράση στα Βαρώσια τον Νοέμβριο του 2020 (άνοιγμα της περιφραγμένης περιοχής της παραλίας)”.

Επιπλέον ο Ύπατος Εκπρόσωπος καταγράφει: “από τις ειρηνευτικές συνομιλίες στο Crans Montana του 2017, ο ΟΗΕ συνέχισε να συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση υπό την ιδιότητά του ως παρατηρητή της Διάσκεψης για την Κύπρο και η ΕΕ διατηρούσε πολύ στενή επαφή με τους εκπροσώπους της μορφής 5 + 1. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί για μια δίκαιη, περιεκτική και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών της πτυχών, στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ. Οι συνομιλίες μεταξύ των δύο κοινοτήτων, που τελικά οδηγούν σε συμφωνία, είναι απαραίτητες για τη μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Ορισμένες προτάσεις για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ανταλλάχθηκαν μεταξύ των μερών, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής των εσόδων από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων και η ΕΕ εξακολουθεί να είναι έτοιμη να διευκολύνει το απαραίτητο τεχνικό έργο σχετικά με αυτό. Τα θετικά αποτελέσματα που σχετίζονται με πρακτικά και ζωτικά ζητήματα για την τουρκοκυπριακή κοινότητα – όπως η διευκόλυνση της εξαγωγής τυριών Χαλούμι / Helim και η διανομή εμβολίων COVID-19 – θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα περιβάλλον ευνοϊκό για περισσότερη εμπιστοσύνη. Η δέσμευση και η υποστήριξη της ΕΕ στο Κυπριακό είναι απαραίτητη για τη μείωση των εντάσεων στην περιοχή. Είναι σαφές πώς η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία συνεχίζει να οδηγεί στο μπλοκάρισμα διαφορετικών οδών συνεργασίας. Η ομαλοποίηση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας θα παραμείνει εξαιρετικά απαιτητική εάν δεν υπάρχει λύση στο Κυπριακό”.

Σε άλλο σημείο της έκθεσης, ο Ύπατος Εκπρόσωπος καταγράφει ότι “το πολιτικό πλαίσιο στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας έχει επιδεινωθεί σταδιακά τα τελευταία χρόνια, διακόπτοντας ουσιαστικά τα διάφορα μέσα και διαδικασίες για τη διμερή δέσμευση και συνεργασία”.

“Αυτό οφείλεται κυρίως στις τουρκικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, αμφισβητώντας άμεσα τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις θαλάσσιες ζώνες της και την απότομη αύξηση των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας κατά της Ελλάδας”.

Καταγράφει ακόμα την “αποτυχία να προχωρήσει η διαδικασία επίλυσης του κυπριακού, σε συνδυασμό με τις σχετικές απειλητικές ενέργειες της Τουρκίας και δυσφημιστική ρητορική και επιθετικές τουρκικές παρεμβάσεις στις περισσότερες περιφερειακές συγκρούσεις, με τρόπους που συχνά έρχονταν σε αντίθεση με ευρύτερα συμφέροντα της ΕΕ”.

“Επιπλέον, η περαιτέρω επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης στην Τουρκία, ιδίως στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της οικονομικής διακυβέρνησης, είχε σαφείς αρνητικές επιπτώσεις στις σχέσεις της Τουρκίας με τα κράτη μέλη της ΕΕ και στη διμερή ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας”, αναφέρει ο Μπορέλ.

Πηγή: real.gr