Μαριώρα: Η περίφημη κεντήστρα του 18ου αιώνα
Βιογραφία και καταγωγή
Η Μαριώρα (αναφέρεται και ως Μαριώρα Φερζουλάχη σε ορισμένες πηγές) ήταν φημισμένη Ελληνίδα κεντήστρα του πρώιμου 18ου αιώνα από την Κωνσταντινούπολη. Διατηρούσε δικό της εργαστήριο κεντητικής στην Πόλη και υπήρξε μαθήτρια της περίφημης Δεσπινέτας (Δέσποινας Αργυραίας), συνεχίζοντας τη μεγάλη παράδοση της βυζαντινής χρυσοκεντητικής τέχνης.
Καλλιτεχνική δραστηριότητα
Έδρασε σε μια εποχή που η Κωνσταντινούπολη είχε εξελιχθεί σε σημαντικό κέντρο λαϊκής εκκλησιαστικής κεντητικής. Η Μαριώρα υπέγραφε τα έργα της με τη φράση «πόνος Μαριώρας» και διατηρούσε συνεργάτιδες και μαθητευόμενες στο εργαστήριό της. Τα δημιουργήματά της, όπως άμφια, επιτάφιοι και ωμοφόρια, διακρίνονταν για τη λεπτομέρεια, την τεχνική και τη θρησκευτική ευλάβεια.
Εμβληματικά έργα
Ανάμεσα στα κορυφαία έργα της συγκαταλέγεται ο Επιτάφιος του 1724, αφιερωμένος στη Μονή του Αγίου Αβερκίου των Ελεγμών στη Μικρά Ασία, που φυλάσσεται σήμερα στα Νέα Μουδανιά. Άλλα γνωστά έργα της σώζονται στο Μουσείο Μπενάκη, στη Μονή Κύκκου Κύπρου, στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και αλλού.
Λαογραφία και θρύλοι
Η λαϊκή παράδοση τη θυμάται ως τη «μονοχειρίδα» κεντήστρα που δεν σταμάτησε να δημιουργεί, ακόμα και μετά την απώλεια του ενός της χεριού. Οι πρόσφυγες της Μικρασίας που έφεραν τα έργα της στην Ελλάδα, διατήρησαν ζωντανή τη μνήμη της.
Πηγές
-
Π. Καμπάνης, «Πόνος Μαριώρας – Ο χρυσοκέντητος Επιτάφιος των Νέων Μουδανιών»,
-
Μ. Βοριζανάκη, «Αστικά εργαστήρια κεντητικής στον ελλαδικό χώρο», pergamos.lib.uoa.gr
-
“Relics of the Past: Treasures of the Greek Orthodox Church and the Population Exchange”, Benaki Museum, 2011
-
emakedonia.gr
-
latsis-foundation.org
-
asxetos.gr
